چرا تسترهای ایرانی غذا انقدر مبتذل هستند؟

اگر از کاربران و مخاطبان اینستاگرام باشید حتما با صفحات مجازی برخی از به ظاهر تسترهای غذا در این شبکه اجتماعی رو به رو شده‌اید.تسترها افرادی هستند که غذا و نوشیدنی را در مراکز عرضه غذا و رستوران ها، نوش جان می‌کنند و نظر خود را به عنوان یک کارشناس طعمه و مزه، به اطلاع هواداران خود می رسانند. اما آنچه در ایران و بالخص این روزها در اینستاگرام می‌بینیم نه تست غذاست و نه نقد غذا بلکه برخی از اشخاص، تجربه شخصی خود را آن هم با دریافت پول از صرف غذا در رستوران‌ها و کافه‌های لاکچری سطح شهر به‌صورت تصاویر و ویدئوهای وسوسه کننده، منتشر می‌کنند. 

دنیای تصویر آنلاین نوشت: بخشی از برنامه‌ی یوتیوبی Best Ever Food Review Show را به عنوان مثال برای تحلیل یک پدیده‌ی همه‌گیر در محتوای آنلاین را ببینید، «تِیست غذا». یکی از معروف‌ترین تِسترهای جهان به‌نام سانی که برای تجربه‌ی طعم‌ها و سبک‌های تازه آشپزی حتی به ایران و شهرهای مختلفش سفر کرده است. اگر وقت بگذارید و ویدیوهای دیگر این تِستر را تماشا کنید متوجه تفاوتی فاحش با نمونه‌های داخلی می‌شوید؛ تفاوت کیفیت کار این تِستر با نمونه‌های ایرانی که حتماً حداقل چندتایی‌شان را دیده‌اید، چند علت دارد.

غذا به عنوان بخش جدایی ناپذیر از زندگی ما همیشه و با هر شکلی در کنار ما حضور دارد. حضور همیشگی به واسطه‌ی تنوع و تکثر در سبک و سیاق زندگی منجر شده تا تهیه و تجربه‌ی آن اهمیت بالایی داشته باشد. در سطح جهانی، رسانه و مدیا همواره و همگام با پیشرفت‌های شهرنشینی سعی کرده تا کمیت و کیفیت این تفاوت سلیقه‌ها را به چالش بکشد. نوشته‌ها و ویدیوها، محتوا و به طور کلی ساخته‌های مربوط به غذا به سه دسته‌ی نقد غذا، آموزش غذا و تجربه غذا یا همان تِیست تقسیم می‌شوند. اما در کشور ما محتوای مربوط به غذا چطور است؟

پدیده‌ی نقد غذا که باید توسط منتقدین مجرب و باسواد، بدون دریافت اسپانسر از تولیدکنندگان غذا صورت بگیرد به طور کلی در ایران وجود ندارد! با اینکه آشپزی ایرانی درکنار آشپزی‌های چینی، ژاپنی، ایتالیایی و فرانسوی، جزو پنج سبک آشپزی تاریخی و اصولی جهان است، و در آن سلامت جسم و روح همواره لحاظ می‌شود، متأسفانه در حال حاضر هیچ کسی نیست که فعالیتی در زمینه شناسایی کیفیت طبخ در رستوران‌ها و کترینگ‌های ایرانی انجام دهد. به وضوح چنین فرهنگی وجود ندارد که بتوان وارد یک رستوران شد، ویدیو ضبط کرد، مطلب نوشت و از کیفیت یک غذا بد گفت!

آموزش طبخ غذا، به جرئت تنها چیزی است که در مدیوم‌های مکتوب و تصویری می‌توان در آن به موارد قابل توجهی برخورد کرد. درست است که اکثر محتوای تولید شده در این زمینه هم به دلایل صرفاً تبلیغاتی صورت می‌گیرد اما تبلیغات در موضوع آموزش کاملاً یک امر استاندارد و جهان‌شمول بوده و آسیب قابلی به محتوا وارد نمی‌کند.

اما در مورد بخش سوم یعنی تِیست غذا باید گفت که محتوای تولید شده‌ی فعلی، کاملاً در راستای منافع یکسری اشخاص و به دور از منافع مصرف کننده و مردم عادی است. عمده فعالیت‌های تولید محتوا مربوط به غذای حال حاضر در کشور ما به همین بخش تِیست تعلق دارد و پلتفرمش هم اینستاگرام است. این محتواهای تولید شده برخلاف سبک و سیاق غذا در زندگی ایرانی، و برخلاف هرگونه استاندارد جهانی جلو می‌رود و سازندگان این محتوا‌ها یا همان به اصطلاح تِیسترها، فقط با دریافت مبالغ هنگفت به تبلیغ و تمجید از رستوران‌ها و تولیدی‌ها می‌پردازند.

تا به‌حال دیده‌اید که یکی از این تیسترهای وطنی غذایی را بخورند و نگویند: «به به!» همیشه‌ هم از گارانتی حجم صحبت می‌کنند! اگر اهل آشپزی باشید یا تجربه‌ی حتی متوسطی در طبخ و سرو غذاهای ملل مختلف داشته باشید و البته به سلامتی‌تان اهمیت بدهید، متوجه شیادی و فعالیت منفعت‌طلبانه و خارج از دامنه‌ی اخلاق و معرفت ایرانی این تِیسترهای داخلی خواهید شد!

اگر از هر کارشناس تغذیه که صادقانه حرف زده و فقط سود شخصی را در نظر نگیرد، در مورد غذاهای معرفی شده تِیسترهای ایرانی بپرسید به شما یک چیز می‌گوید: «اگر به اضافه وزن، کلسترول، فشار خون، کبد چرب، سرطان روده و به‌طور کلی مرگ زودرس علاقه دارید حتماً تِیسترهای عزیر ایرانی را سرلوحه‌کنید! کسانیکه ظاهرشان خود سرِّ درون را هویدا می‌کند!»

بله کسب درآمد بخش زیادی از دلیل برای تولید یک محتواست، اما نوع انجام آن و پلتفرم انتخابی اهمیتی غیرقابل انکار دارد. نبود منتقد فعال مانند تمام دیگر نقاط جهان منجر شده تا محتوای تولیدی تِیسترها بی‌رغیب بماند و حتی محتوای آموزش غذا هم به آن وارد شده تا تبلیغات گسترده‌تر و پرسودتر دنبال شوند! ابتذال در این پدیده‌ی فراگیر به‌حدی رسیده که ویدیو‌های تولیدی شباهتی انکارناپذیر به فیلم‌های مبتذل داشته باشد و بازیگران در اینجا غذاها باشند، چرا که مخاطب هدف هم اکثراً سنین پایین و کم تجربه است!

اما این تفاوت‌ها یک دلیل ریشه‌ای و واضح دیگر هم دارد و آن پلتفرمی است که تِسترهای خارجی و ایرانی در آن فعالیت گسترده دارند. یوتیوب به‌عنوان پلتفرم بزرگ تولید محتوا، به سازندگان ویدیو به طور مستقیم پول پرداخت می‌کند و آن‌ها را از تن دادن به همه نوع تبلیغ و اسپانسر خلاص می‌کند. دقیقاً برخلاف اینستاگرام که تمام فعالیت‌های سازندگان محتوا وقتی ارزش پیدا می‌کند که مستقیماً خودشان از افراد مورد بحث ویدیوهایشان و تصاویرشان پول دریافت کنند.

کاربری نوشت: وقتی میگین تستر غذا، توقع چیزی مثل فیلم "بال یا ران" محصول ١٩٧۶ فرانسه داریم، ولی در واقعیت چند نفرن که تو شهر میگردن و در عوض غذای مجانی و پول، رستوران تبلیغات میکنن و شهرتشون هم مدیون عکس با سلبریتی ها و مصاحبه با چند مجله زرد هستن و هیچ درکی از غذا و آشپزی ندارن

دیگری نوشت: در کشورهای دیگه هستن آدمهایی که شهر به شهر میگردن، غذا ها تست میکنن، فرقی هم نداره براشون رستوران باشه یا یه آدم که کنار خیابون غذا درست میکنه، ولی نمونه ایرانیش تو رستوران ها میگرده، یه باده غذا جلوشه که اکثرا فست فوده و هرچی میخوره فقط تعریف میکنه و آخرشم تبلیغ رستورانه

دیگری نوشت: تو اینستاگرام به اندازه هر یک نفر ایرانی ۳ تستر غذا بی سواد هم داریم که میلیونی پول در میارن و از غذا فقط خوردنشو بلدن.

کاربر دیگری نوشت: تعداد تستر های غذا از تعداد رستوران‌ های تهران بیشتر شده . قسمت آخر یه برنامه میذارن خودشونو میخورن