تبخال چیست؟

تبخال می تواند در قسمت های مختلف بدن ایجاد شود. این ویروس معمولاً به دستگاه تناسلی یا دهان حمله می کند و به سادگی هر چند سال یک بار در بدن فعال می شود. این بیماری می تواند موجب ایجاد درد، خارش و زخم در ناحیه تبخال شود. تبخال یک بیماری ویروسی و مسری است و می تواند از فردی به فرد دیگر منتقل شود.

به طور معمول انتقال این ویروس هم از طریق آب دهان و تماس پوستی وجود دارد و هم ممکن است به صورت غیرمستقیم به فردی سرایت کند. معمولاً تبخال در کودکی و قبل از ۱۰ سالگی ایجاد می شود و در بدن فرد به صورت نهفته باقی می ماند. به طور کلی درمان تبخال لب و دهان و تبخال تناسلی در زنان و مردان در مراحل اول می تواند از تشدید بیماری جلوگیری کند.

انواع تبخال دهانی و تناسلی

ویروسHSV نوع ۱

این تبخال که به تبخال دهانی معروف است، به صورت تاول هایی در اطراف دهان و صورت ایجاد می شود. حدود ۶۷ درصد از افراد زیر ۴۹ سال به تبخال نوع ۱ آلوده هستند. اما برخی از آن ها ممکن است تا آخر عمر هیچ علائمی از خود بروز ندهند و تنها این ویروس را به صورت نهفته در بدن خود داشته باشند.

ویروسHSV نوع ۲

نوع دوم تبخال مربوط به دستگاه تناسلی است و در این بخش از بدن شیوع پیدا می کند. طبق تحقیقات آکادمی آمریکا تقریباً ۲۰ درصد از بزرگسالان ایالات متحده به تبخال نوع ۲ مبتلا هستند. جالب است بدانید که بیشتر افرادی که به تبخال نوع ۲ مبتلا می شوند، معمولاً بدون علامت هستند و تنها ویروس را به فرد دیگر منتقل می کنند. معمولاً درمان تبخال در این ناحیه بسیار سخت تر از درمان تبخال دهان است.

تبخال چگونه ایجاد می شود؟

تبخال یک ویروس است و همانطور که گفته شد به راحتی از طریق تماس با فرد آلوده به فرد دیگر منتقل می شود. معمولاً کودکان زودتر به این ویروس آلوده می شوند و عموماً به نوع یک تبخال یعنی تبخال دهانی گرفتار می شود. این ویروس معمولاً از طریق غذا خوردن در ظرف مشترک، روبوسی، استفاده از لوازم آرایش مشترک و تماس بدنی به فرد دیگر منتقل می شود.

چه افرادی بیشتر در معرض ابتلا به تبخال قرار دارند؟

هر فرد فارغ از سن می تواند به سادگی به تبخال مبتلا شود. به طور معمول خطر ابتلا به این بیماری در برخی افراد بیشتر است.

• کودکان و افرادی که سیستم ایمنی ضعیفی دارند.
• تبخال در خانم ها شایع تر از مردان است.
• افرادی که در سن پایین رابطه جنسی دارند.
• افرادی که به عفونت های مقاربتی مبتلا هستند.
• مادران بارداری که به تبخال مبتلا هستند، این ویروس را به فرزند خود منتقل می کنند.

علائم تبخال

بسیاری از افرادی که به ویروس تبخال آلوده هستند، هیچ علائمی ندارند. اما به هر حال بیشتر افراد بعد از گرفتار شدن به ویروس تبخال علائم خاصی را بروز می دهند.

• ایجاد زخم و تاول در اطراف دهان یا ناحیه تناسلی
• احساس درد در هنگام ادرار برای مبتلایان به تبخال تناسلی
• احساس خارش و سوزش
• ایجاد قرمزی روی پوست
• برخی افراد ممکن است علائمی نظیر آنفولانزا را در زمان بروز تبخال تجربه کنند که معمولاً با تب، تورم غدد لنفاوی، سردرد، خستگی و بی اشتهایی همراه است.
• افرادی که به تبخال چشم مبتلا می شوند، معمولاً در این ناحیه احساس درد دارند.

تبخال چگونه تشخیص داده می شود؟

در اکثر مواقع پزشک تنها با یک معاینه فیزیکی قادر به تشخیص تبخال است. در کنار علائم پزشک علائم دیگر شما را نیز بررسی می کند. برخی مواقع نیاز به آزمایش مایع درون تبخال برای بررسی های دقیق تر وجود دارد. آزمایش خون برای بررسی آنتی بادی های HSV-1 و HSV-2 نیز می تواند بروز عفونت در بدن را مشخص کند. این آزمایش مخصوصاً برای افرادی که به ویروس آلوده هستند و علامتی ندارند، بسیار مؤثر است.

درمان تبخال لب و تناسلی

قبل از هر چیزی باید بدانید که هیچ درمان قطعی برای این ویروس وجود ندارد. معمولاً روش های درمانی برای خلاص شدن از شر زخم ها و تاول ها و محدود کردن شیوع ویروس انجام می شود. معمولاً روش های درمان و کنترل تبخال متفاوت است که در ادامه به برخی از آن ها اشاره شده است.

داروهای شیمیایی برای درمان تبخال

به طور معمول برای درمان تبخال حتی بعد از برطرف شدن زخم ها از داروهایی استفاده می شود. این داروها خطر انتقال ویروس به فرد دیگر را کاهش می دهند و موجب می شوند تا شدن و دفعات بروز بیماری کاهش پیدا کند. می توان از این داروها هم به صورت قرص و هم کرم موضعی استفاده نمود.در برخی افراد پزشک از نوع تزریقی داروها نیز استفاده می کند. برای درمان تبخال در گوش و نواحی که دسترسی به آن ندارید، می توانید مقداری کرم را روی گوش پاک کن بزنید و روی محل زخم بمالید. در ادامه به رایج ترین داروهای مورد استفاده برای درمان این ویروس اشاره شده است.

• آسیکلوویر
• فامسیکلوویر
• والاسیکلوویر

روش های خانگی برای درمان تبخال

استفاده از روش های خانگی یک راهکار فوق العاده برای بهبود زخم های تبخال و کاهش درد آن محسوب می شود. در ادامه به موثرترین روش های خانگی برای رفع تبخال اشاره شده است.

درمان تبخال دهان با نشاسته ذرت

برای رفع تبخال دهان می توانید مقداری نشاسته ذرت را با آب ترکیب کنید. سپس با یک پنبه این ترکیب را روی محل آسیب دیده بزنید. نشاسته ذرت موجب خشک شدن و تسکین زخم می شود.

رفع تبخال با ژل آلوئه ورا

استفاده از مقداری ژل آلوئه ورا روی زخم ها نیز در کاهش درد و درمان تبخال دهان نقش مؤثری دارد.

برطرف کردن تبخال با جوش شیرین

برای درمان تبخال دهان و ناحیه تناسلی با جوش شیرین باید یک مقداری جوش شیرین را با آب ترکیب کنید. سپس یک پنبه را داخل این ترکیب معجزه آسا بزنید و آن را روی زخم بمالید. جوش شیرین موجب خشک شدن تاول و رفع خارش می شود.

رفع تبخال با سیر

تحقیقات نشان می دهد که سیر خاصیت ضد ویروسی قوی دارد. در روش درمان تبخال با طب سنتی هم سیر به عنوان یک ماده مؤثر یاد می شود. برای بهبود تبخال با سیر، یکی عدد سیر تازه را خرد کنید. مقداری روغن زیتون به آن اضافه کنید. روزی سه بار این ترکیب را روی محل زخم بمالید تا آن را برطرف کند. می توانید برای درمان تبخال تناسلی با سیر از سیر رنده شده و له شده نیز استفاده نمایید.

ناپدید کردن تبخال با عسل

برای بهبود زخم های تبخال و برطرف کردن آن می توانید مقداری عسل روی محل زخم بزنید. تحقیقات نشان می دهد که موم عسل یک درمان بی نظیر برای تبخال است و حتی گاهی موارد از دارو نیز بهتر عمل می کند. برای درمان تبخال گونه، لب و ناحیه تناسلی می توانید از این روش موثر استفاده کنید.

رفع تبخال با زردچوبه

برای این کار می توانید مقداری زردچوبه را با کمی شیر ترکیب کنید تا حالت خمیری به خود بگیرد. سپس این خمیر را روی محل زخم قرار دهید تا به بهبود زخم شما کمک کند.

درمان تبخال تناسلی در خانه

قبل از هر چیزی برای کاهش درد تبخال تناسلی و جلوگیری از تحریک زخم از لباس گشاد استفاده کنید. اگر درد زیادی دارید می توانید استامینوفن یا ایبوپروفن مصرف کنید. در طول بروز تبخال از کلیه فعالیت های جنسی اجتناب کنید. برای جلوگیری از درد در هنگام ادرار کردن می توانید مقداری بی حس کننده یا کرم لیدوکائین روی محل بزنید. استفاده از کیسه های یخ روی محل زخم می تواند به کاهش درد و بهتر شدن علائم کمک کند. برای این کار کیسه یخ را به صور مستقیم روی محل قرار ندهید. ابتدا آن را داخل یک پارچه بگذارید. سپس روی محل زخم قرار دهید.

چطور از ابتلا به تبخال پیشگیری کنیم؟

اگرچه هیچ درمان مشخصی برای تبخال لب و تناسلی و چشم وجود ندارد، اما برای جلوگیری از تبخال می توانید اقداماتی را انجام دهید.

• از تماس فیزیکی با افراد مشکوک یا آلوده خودداری کنید.
• از لوازم شخصی افراد دیگر به هیچ عنوان استفاده نکنید. معمولاً استفاده از برخی لوازم نظیر لیوان، حوله، ظرف، لباس، لوازم آرایش و بام لب مشترک می تواند به راحتی شما را به ویروس آلوده کند.
• هر بار بعد از تماس با فرد مشکوک یا آلوده دستان خود را به خوبی بشویید.
• در صورت مبتلا شدن به ویروس در حین بارداری تحت نظر پزشک از دارو استفاده کنید تا ویروس را به نوزاد منتقل نکنید.
• ویروس تبخال با استرس فعال می شود، پس استرس و نگرانی را از خود دور کنید.

جمع بندی نهایی

تبخال یک بیماری ویروسی است که ممکن است برای هر فردی اتفاق بیفتد. آشنا بودن با روش های درمان این بیماری می تواند به شما کمک کند تا هر چه سریع تر از شر زخم های دردناک و آزاردهنده آن خلاص شوید. در صورت تشدید علائم و بزرگ شدن زخم ها بهتر است هرچه سریع تر به پزشک مراجعه کنید و مراقبت های لازم را انجام دهید.

منابع: healthline، medicalnewstoday، plushcare، healthline