هموفوبیا یا ترس از خون را چگونه درمان کنیم؟

کلمه هموفوبیا از کلمه یونانی haima به معنای خون گرفته شده است. خون در زبان یونانی فوبوس نامیده می‌شود. کلمه haima به معنای هموگلوبین است که یکی از اجزای خون است واکسیژن را از ریه‌ها به قسمت‌های مختلف بدن می‌رساند و یا می‌تواند معنای دیگری داشته باشد که دیالیز است یعنی حذف ناخالصی‌ها از خون.

در حالی که برخی از افراد ممکن است هر از گاهی از دیدن خون احساس ناراحتی کنند ، هموفوبیا یک ترس شدید از دیدن خون ، یا انجام آزمایش یا عکسبرداری در مورد خون است. این فوبیا می تواند تأثیر جدی بر زندگی شما داشته باشد ، به خصوص اگر در نتیجه از ملاقات های مهم پزشک صرف نظر کنید.

طبق مشاهدات نشانه‌های ترس از خون با نشانه‌های سایر ترس‌های اضطرابی تفاوت دارد ؛ در سایر انواع ترس مانند ترس از ارتفاع یا حیوانات فرد دچار تپش قلب و افزایش فعالیت بدن می‌شود، اما ترس از خون با کاهش فعالیت بدن، افت فشارخون و حتی غش کردن نمود می‌یابد

هموفوبیا منحصر به فرد است زیرا همچنین باعث ایجاد واکنش وازوواگال می شود. پاسخ عروقی به این معنی است که شما در پاسخ به محرکی مانند مشاهده خون ، ضربان قلب و فشار خون خود را کاهش می دهید. وقتی این اتفاق می افتد ، ممکن است احساس سرگیجه یا ضعف کنید. بر اساس یک نظرسنجی در سال 2014 ، حدود 80 درصد از افراد مبتلا به فوبیای BII واکنش عروقی را تجربه می کنند. این پاسخ برای سایر فوبیاهای خاص رایج نیست.

ریسک هموفوبیا در چه شرایطی بیشتر است؟
محققان تخمین می زنند که بین 3 تا 4 درصد از مردم فوبیای BII را تجربه می کنند. فوبیای خاص اغلب در کودکی ، بین 10 تا 13 سالگی بوجود می آیند. هموفوبیا ممکن است در ترکیب با سایر اختلالات روان پریشی مانند آگورافوبیا ، فوبیای حیوانات و اختلال هراس ایجاد شود.


فرد مبتلا به هموفوبیا علائم فیزیکی و روانی مشابهی دارد:

علائم فیزیکی
درد و گرفتگی قفسه سینه
مشکلات تنفسی
ضربان قلب سریع و افزایش فشار خون
رنگ پریدگی صورت
تب و لرز در بدن
احساس سرگیجه و حالت تهوع
تعریق بیش از حد و دوره‌های گرم یا سرد

علائم روانی
احساس نیاز به فرار و پنهان شدن
اپیزود‌های اضطراب و وحشت شدید
از دست دادن کنترل خود
جدا شدن از خود
درماندگی و ترس
ترس از مرگ
در برخی موارد فوبیای خون، بیمار ممکن است غش کند


ترس از خون در کودکان
کودکان علائم هراس را به طرق مختلف تجربه می کنند. کودکان مبتلا به هموفوبیا ممکن است:
عصبانی شدن
چسبیده شدن
گریه کردن
پنهان شدن
از ترک طرف مراقب خود در اطراف خون یا شرایطی که ممکن است خون وجود داشته باشد خودداری کنند.

در حالی که فوبیا اغلب در دوران کودکی شروع می شود، فوبیا در کودکان خردسال به طور کلی حول محور چیزهایی مانند ترس از تاریکی، غریبه ها، صداهای بلند یا هیولا می چرخد. با بزرگتر شدن کودکان ، بین 7 تا 16 سالگی، ترسها بیشتر بر آسیب جسمی یا سلامتی متمرکز می شوند.
این می تواند شامل هموفوبیا باشد. متوسط سن شروع هموفوبیا برای مردان 9.3 سال و برای زنان 7.5 سال است.


دلایل ترس از خون
ترس از خون نیز مانند سایر ترس‌ها دارای زیربنایی اضطرابی است، اما متخصصان در پاسخ به این سؤال که اضطراب به چه دلیل در فرد به این شکل درمی‌آید دلایلی را بیان می‌کنند که حضور یک یا چند مورد از آن‌ها در هر بیمار مبتلا به ترس از خون ممکن است.

عوامل خطر عبارتند از:
♦ ژنتیک: برخی افراد بیشتر از دیگران دچار فوبیا می شوند. ممکن است یک پیوند ژنتیکی وجود داشته باشد ، یا ممکن است به طور طبیعی حساس یا احساسی باشید.
♦ والدین یا مراقبان مضطرب: ممکن است بعد از مشاهده ترس الگو دار ترس را یاد بگیرید. به عنوان مثال ، اگر کودکی ببیند که مادرش از خون می ترسد ، ممکن است در مورد خون نیز دچار فوبیا شود.
♦ والدین یا مراقبان بیش از حد مراقب: برخی از افراد ممکن است دچار اضطراب عمومی تری شوند. این ممکن است ناشی از قرار گرفتن در محیطی باشد که بیش از حد به یک والد محافظ بیش از حد وابسته بودید.
♦ ضربه: رویدادهای استرس زا یا آسیب زا ممکن است منجر به فوبیا شود. در مورد خون ، این ممکن است مربوط به بستری شدن در بیمارستان یا آسیب های جدی ناشی از خون باشد.

چه زمانی به روانشناس مراجعه کنیم؟
خونریزی و جراحت برای همه ما موضوع ناخوشایندی است، به همین خاطر هر نگرانی از این موضوع را نمی‌توان ترس از خون یا هموفوبیا دانست. اما درصورتی‌که شما یا هریک از اطرافیانتان با این نشانه‌ها مواجه شدید بهتر است از یک درمانگر کمک بگیرید:
-شدت ترس می‌بایست نامتناسب با میزان خونریزی یا جراحت باشد
-حتی فکر کردن یا شنیدن نام خون و جراحت نیز باعث اضطراب شود
-فرد از قرار گرفتن در محیط‌هایی که احتمال جراحت یا خونریزی وجود دارد اجتناب می‌کند و در صورت مواجه‌شدن به‌شدت مضطرب می‌شود
-ترس از خون محدودیت‌هایی را در جریان زندگی روزانه فرد ایجاد کرده باشد
-در کودکان این ترس می‌تواند به‌صورت گریه کردن، چسبیدن به والدین، پرخاش و بدرفتاری یا بداخلاق شدن باشد.

چگونه می‌توان فوبیای خون را درمان کرد؟
در واقع نیازی فوری به درمان برخی از انواع فوبیا وجود ندارد، به خصوص اگر مستقیماً بر زندگی روزمره تأثیر نگذارند، مثلاً برخی از افراد از فوبیای مار رنج می‌برند، اما به احتمال زیاد در زندگی روزمره خود با مار‌ها مواجه نمی‌شوند. این معضل در برخی بیماران نیازی به درمان فشرده و سریع ندارد. خون برای انسان یک چیز منطقی و برای اکثر مردم یک واکنش طبیعی است.

همچنین ممکن است بخواهید در موارد زیر به دنبال درمان باشید: ترس شما از خون باعث حملات پانیک یا اضطراب شدید یا ناتوان کننده می شود.

ترس شما چیزی است که شما آن را غیرمنطقی می شناسید.
شما این احساسات را برای شش ماه یا بیشتر تجربه کرده اید.
با این حال، اگر هر بار که یک قطره خون را می‌بینید، این علائم را تجربه می‌کنید، مهم است که آن را درمان کنید، زیرا قطعا زندگی روزمره شما را تحت تاثیر قرار می‌دهد. در مورد همه فوبیاها دو راه برای مقابله با آن‌ها وجود دارد:

درمان شناختی رفتاری (CBT): نوعی روان درمانی است که به بیماران کمک می‌کند، یاد بگیرند چگونه واکنش‌های خود را کنترل کنند و الگو‌های فکری منفی و آزاردهنده را تغییر دهند و به شما کمک می‌کند تا اضطراب غلبه و استرس را مدیریت کنید.

مواجهه و رو در رویی درمانی: شامل مجموعه‌ای از روش‌ها و متد‌هایی است که با انجام تمرین‌های تخیلی و مقابله مستقیم با ترس از خون، احساسات و افکار را هدف قرار می‌دهد و فرد را ترغیب می‌کند که دائماً در معرض ترس‌های خود قرار گیرد. همچنین یکی از موفق‌ترین روش‌های درمان محسوب می‌شود و فوبیای خون را تنها در یک یا دو جلسه می‌توان از بین برد.

مواجهه مستقیم
در مواجهه مستقیم برخلاف حساسیت‌زدایی منظم، بیمار به‌صورت ناگهانی با موضوعی که از آن می‌ترسد مواجه می‌شود و اجازه فرار کردن یا تغییر وضعیت به او داده نمی‌شود. فرض بر این است که در این شرایط وی متوجه می‌شود چیزی که از آن می‌ترسیده آن‌قدرها هم خطرناک نیست و این باعث از بین رفتن ترس وی خواهد شد.

حساسیت‌زدایی منظم
فرض اصلی حساسیت‌زدایی منظم این است که یک فرد نمی‌تواند دو احساس متضاد را در یک‌زمان تجربه کند. برای مثال شما نمی‌توانید در یک‌زمان هم شاد و هم غمگین باشید. با توجه به اینکه بیماران مبتلا به ترس از خون هنگامی‌که با خون مواجه می‌شوند دچار افت فشارخون و یا بیهوشی می‌شوند در حساسیت‌زدایی منظم به آن‌ها آموزش داده می‌شود که چطور بدن خود را در حالت فعالیت نگه دارند. سپس درمانگر و بیمار سلسله مراتبی از موضوعات ترس‌آور تهیه می‌کنند و در هر مرحله فرد با یکی از این موضوعات مواجه می‌شود. برای مثال ممکن است شنیدن کلمه "خون" کمترین و "خونریزی شدید" بیشترین ترس را برای فرد داشته باشد.

روانشناس ابتدا کلمه خون را به فرد نشان می‌دهد و بیمار می‌بایست از افت فشارخون و اضطراب خود جلوگیری کند. هنگامی‌که وی توانست این مرحله را با موفقیت بگذراند، به‌تدریج سایر موضوعات تا رسیدن به خونریزی شدید برای وی نمایش داده می‌شود.


تمرینات یوگا و تکنیک‌های آگاهی دهی به ذهن: به کاهش استرس و اضطراب ناشی از فوبیا کمک می‌کند و همچنین باعث آرامش و کاهش علائم فیزیکی مرتبط با آن می‌شود.

تجویز دارو: ممکن است بخواهید دارو مصرف کنید، اما همیشه راحت نیست. قبل از هر کاری با پزشک خود صحبت کنید.

روش‌های و برخی درمان‌های جایگزین مانند روان‌درمانی، هیپنوتیزم یا برخی تمرین‌های کاربردی وجود دارند که به کاهش اثرات فوبیا و سفت کردن ماهیچه‌های بازو، پا‌ها و تنه برای مدت معینی تا زمانی که احساس قرمزی و جریان خون کنید نیز مؤثر است.

در صورت ترس از سوزن، نباید احساس شرمندگی کنید و نباید از صحبت با پزشک خود دریغ کنید یا بترسید، به خصوص اگر کنترل زندگی را از دست شما خارج کرده و از انجام معاینات منظم جلوگیری می‌کند، زیرا ممکن است روزی زندگی شما را تهدید کند.