مرثیه ای برای حجاب / مخاطب حجاب در جامعه کیست؟

زهرا عباسپور پژوهشگر حوزه زن و خانواده دریادداشتی با موضوع: حجاب ، مخاطبان آن و فرق بین حدود و مدل حجاب اینگونه نوشتند:

اندیشه معاصر نوشت: ۲۱ تیر هر سال فرصتی هست تا اکثر فعالان جبهه انقلاب مرثیه ای بر حجاب در فضای جامعه بسرایند و نسبت به علل و عوامل آن واکنش نشان دهند. بررسی مجموعه این نگاه ها و نظرات بیش از گذشته من را به این واقعیت می رساند که اساسا در فهم مسئله حجاب هنوز دچار کج فهمی و ناقص فهمی هستیم.

بدیهی است فهم هر مسئله اجتماعی اولین گام جهت حل مسئله خواهد بود که تا اتفاق نیفتد همچنان «حجاب» مصداق؛ سال به سال دریغ از پارسالی است که ظاهر جامعه نیز گواه این مدعاست.

تا زمانی که نگاه به مسئله حجاب یک نگاهِ «علّیتی » ،« سیستمی» و « کلان» نباشد که بر اساس آن در صدد فهم شبکه علیتی ایجاد این مسئله اجتماعی نباشیم و مسئله «حجاب» را صرفا از دریچه نگاه «تک عاملی» و «جزئی» نگریسته شود و تمام تلاش برنامه ریزان فرهنگی به سمت درست نمودن «شکل» پوشش و «رفتار» حجاب سرازیر می شود نمی توان به حل مسئله حجاب امیدوار بود.

تا وقتی که عامل تفاوت های «جنسی» و «جنسیتی» در میان برنامه ریزان و متولیان حجاب به رسمیت شناخته نشود و صرفا «آقایان» در پستوهای جلساتی خود، فارغ از نیاز به فهم فکری زنانه و نیازهای زنان، به طراحی برنامه های فرهنگی می اندیشند نمی توان به حل مسئله حجاب امیدوار بود چرا که اساسا نمی توان برای پوششش زنان برنامه ریزی کرد ولی فهم دقیقی از میل به زیبایی در زنان نداشت که اگر این فهم زنانه می بود شاید در محیط های صرفا زنانه همچون مدارس، معماری مدارس و کادر آموزشی به سمتی حرکت می نمودکه نیازی به حجاب نباشد.

تا وقتی مزایای حجاب همچون؛ ایجاد امنیت برای زن و برداشتن نگاه جنسی از زن در جامعه را جایگزین دلیل حجاب ( انجام یک دستور الهی) به جامعه معرفی می کنیم نمی توان به حل مسئله حجاب امیدوار بود.

تا زمانی که مباحث نظری حجاب را از منابع شصت سال قبل (کتب شهید مطهری در مسئله حجاب) ارتزاق می کنیم و با وجود مسائل بسیار جدید عزمی جدی برای ارائه و تولید نظری و محتوایی دیده نمی شود نمی توان به حل مسئله حجاب امیدوار بود

تا وقتی که به جای تشریح «حدود حجاب» بر روی «مدل حجاب» تمرکز می کنیم و شاهد حجاب استایل ها، باربی ها مسلمان و اینفلوئنسرهای حجاب هستیم نمی توان به حل مسئله حجاب امیدوار بود.

تا زمانی که مخاطب حجاب را صرفا «دختران» و «زنان» جامعه بدانیم و ببینیم و بی تفاوت نسبت به دستورات دینی در مسئله حجاب در «پسران» و «مردان» همچون؛ « غَض بَصَر» ، « مدیریت نگاه و میل جنسی» باشیم، نمی توان به حل مسئله «حجاب» امیدوار بود.

تا زمانی که عرفی گرایی دینی ( انتخاب بخش هایی از دین به سلیقه و فهم فردی و نه سعی در فهم و انجام همه دین) در جامعه رواج داشته باشد و شاهد مسلمانی باشیم که انتخاب می کند نماز بخواند روزه بگیرد ولی حجاب نه و یا زن محجبه ای که انتخاب می کند حجاب داشته باشد ولی غیبت و تهمت ورد زبانش است و اسراف و چشم و هم چشمی ملکه ذهن و رفتارش، نمی توان به حل مسئله حجاب امیدواربود.

تا زمانی که با وجود قوانین متعدد عفاف و حجاب در کشور که بیش از بیست دستگاه اجرایی را موظف به انجام وظیفه نموده است و لی دستگاه های متولی بی پروا از انجام وظایف خود سرپریجی می کنند و نتیجه کم کاری این دستگاه ها را صرفا نیروی انتظامی با استفاده ار «قوه قهریه» جمع می کند نمی توان به حل مسئله حجاب امیدواربود.

تاز زمانی که همه نظامات اجتماعی، فرهنگی، اقتصادی، معماری و شهرسازی و …ما هماهنگ با کلیت دین حرکت نکنند نمی توان امیدوار به حل مسئله حجاب بود.

و مهمتر از همه یقین بدانیم حجاب نه «اصول» دین است و نه «فروع» آن، بلکه یک «واجب شرعی» و ضروریِ دینی است که تا «اصول دین» درست فهم نشود و جهان بینی توحیدی افراد جامعه بر اساس دین شکل نگیرد نمی توان به انجام رفتار شرعی (حجاب) امیدوار بود. بر این اساس باید پرسید خانواده و نظامات آموزشی، پرورشی،تربیتی و فرهنگی ما تا چه اندازه کودکان و نوجوانان را پرسشگر و متفکر تربیت می نمایند تا بتوانند در سن تکلیف فهم درست و توحیدی از دین پیدا نمایند؟!
زهرا عباسپور