بالا و پایین آزادسازی واردات خودرو در «خانه ملت» +جدول قیمت‌ها در بازار خودرو

تحریریه پارسینه - گروه اقتصادی: طرح «آزادسازی واردات خودرو »، به تازگی با تصویب اولیه در کمیسیون صنایع و معادن مجلس، در فاز نهایی تصویب قرار گرفته، این در حالی است که شورای نگهبان به ماده ۴ طرح ساماندهی خودرو، مبنی بر واردات محصولات هیبریدی با تعرفه صفر ایراد گرفته بود و آن را مغایر با سیاست‌های کلی اقتصاد مقاومتی عنوان کرده بود.

به این ترتیب، طرح به مجلس برگشت و کمیسیون صنایع مجلس، ماده مذکور را با اصلاحاتی در چارچوب «آزادسازی مشروط واردات» دوباره به شورای نگهبان ارجاع داد، طرحی که مورد تایید شورا هم قرار گرفت. اما بعد، مرکز پژوهش‌های مجلس، دوباره به همین طرح ایراداتی وارد کرد که عمدتاً به نگرانی‌ها در مورد کمبود ارز در کشور بر می‌گردند. این در حالی است که حتی با فرض آزادسازی واردات خودرو، به نظر می‌رسد که نباید انتظار واردات خودرو‌های آلمانی، فرانسوی یا کُره‌ای به بازار ایران را داشت و این بازار، به احتمال بسیار زیاد به دست شرکت‌های چینی خواهد افتاد.

جزییات طرح مجلس برای آزادسازی واردات خودرو

براساس طرح مجلس که از آن به آزادسازی واردات خودرو تعبیر شده است، هر شخص حقیقی و حقوقی می‌تواند نسبت به واردات خودرو در قالب یکی از دو روش «در ازای صادرات کالا» یا «واردات بدون انتقال ارز» اقدام کند.

این دو روش برای ورود خودرو‌های خارجی با هدف «استقلال واردات خودرو از تعهد ارزی سیاستگذار» طراحی شده است. به عبارت ساده، با توجه به کمبود ارز در کشور، سیاستگذار قصد داشته زلف واردات خودرو را به بحث ارزی گره نزند.

در اصلاحیه ماده ۴ کمیسیون صنایع آمده است که «هر شخص حقیقی و حقوقی می‌تواند به ازای صادرات خودرو یا قطعات یا سایر کالا‌ها و خدمات مرتبط با انواع صنایع نیرو محرکه یا از طریق واردات بدون انتقال ارز نسبت به واردات خودروی تمام برقی یا دو نیرویی (هیبریدی) یا واردات خودروی بنزینی یا گاز‌سوز با برچسب انرژی B و بالاتر یا دارای شاخص ایمنی سه ستاره یا بالاتر بر اساس گواهی‌های استاندارد معتبر، معادل ارزش صادراتی اقدام کند.»

دو رخداد جدیدی که در مورد این شکل از واردات به وقوع پیوسته، نخست حذف انحصار واردات خودرو از طریق نمایندگی‌ها است و دوم اینکه واردات در ازای صادرات انجام خواهد شد. این در حالی است که در مصوبه اولیه، ورود خودرو‌های کارکرده حداکثر سه سال ساخت نیز مجاز در نظر گرفته شده بود.

مجلس از خودش ایراد گرفت

اما آیا این طرح می‌تواند ایراداتی هم داشته باشد؟ چندی پیش، مهرداد ارونقی، معاون فنی گمرک خبر داده بود که در سال ۱۳۹۸ حدود ۱۳۰۰ دستگاه خودرو به ارزش ۵.۷ میلیون دلار که از انواع محصولات ایران‌خودرو و سایپا بوده اند، به سایر کشور‌ها صادر شده است. در آخرین آمار نیز که به ۵ ماه سال جاری مربوط می‌شود خودروسازان تنها ۵۰۰ دستگاه از تولیدات خود را به صادرات اختصاص داده اند؛ بنابراین واردات در ازای صادرات شاید نتواند در کوتاه مدت به تسهیل واردات خودرو کمک کند، چرا که خودروسازان نه تنها صادراتی ندارند، بلکه تمامی تولیدات خود را به بازار داخلی عرضه می‌کنند. بازاری که دلالان و واسطه‌گران گردانندگان اصلی آن هستند.

از آن سو، کمی بعد مرکز پژوهش‌های مجلس شورای اسلامی در گزارشی کارشناسی ضمن تایید ضمنی آزادسازی مشروط واردات خودرو، برخی ایرادات این طرح را پیش از ارجاع به صحن علنی به کمیسیون صنایع و معادن گوشزد کرد. بر اساس نظر مرکز پژوهش‌های مجلس، «ترویج مصرف کالا‌های داخلی همراه با برنامه ریزی برای ارتقای کیفیت و رقابت‌پذیری در تولید» و «اصلاح و تقویت همه جانبه نظام مالی کشور با هدف پاسخگویی به نیاز‌های اقتصاد ملی، ایجاد ثبات در اقتصاد ملی و پیشگامی در تقویت بخش واقعی»، از جمله بخش‌هایی هستند که در طرح مجلس مورد غفلت قرار گرفته اند.

این در حالی است که براساس نظر بازوی پژوهشی مجلس، واردات خودرو بدون انتقال ارز به معنای عدم امکان رهگیری و شناسایی منشأ ارز خارجی مورد استفاده برای واردات خودرو توسط بانک مرکزی است، بنابراین شناسایی عبارت «واردات بدون انتقال ارز» اولا بسترساز عدم نظارت بانک مرکزی در شیوه تامین مالی واردکنندگان کالا خواهد شد و ثانیا موجبات ورود ارز با منشأ غیرشفاف به چرخه اقتصاد کشور را فراهم می‌کند.

در ادامه فهرست قیمت برخی از خودرو‌های داخلی و خارجی در بازار ایران را در پایان هفته منتهی به ۱۹ شهریور را مشاهده می‌کنید:

قیمت انواع خودرو در بازار ایران در هفته منتهی به 19 شهریور 1400