اما و اگر‌های بازگشایی دانشگاه‌ها در سال تحصیلی جدید/ بدون واکسیناسیون سراسری تحصیل حضوری امکان پذیر نیست

تحریریه پارسینه - گروه اجتماعی: زمان زیادی به آغاز فصل پاییز نمانده و بحث بر سر بازگشایی مدارس و دانشگاه‌ها یکی از موضوعات داغ این روزهاست. در حالی که پیک پنجم کرونا همچنان در کشور قربانی می‌گیرد و روند واکسیناسیون هم چندان تند نشده و همچنان تعداد قابل توجهی از افراد یا واکسن نزده اند و یا تنها یک دوز واکسن دریافت کرده اند، بازگشایی مدارس و دانشگاه‌ها به گفته بسیاری از کارشناسان حوزه بهداشت و درمان ریسک بالایی دارد.

در حال حاضر و طبق آنچه که قبلا از سوی وزرات بهداشت و درمان اعلام شده بود، قرار بود که واکسیناسیون دانشجویان در شهریور ماه به انجام برسد، اما با این که نیمی از ماه شهریور را پشت سر گذاشته ایم هنوز خبری از شروع واکسیناسیون دانشجویان نیست. این در حالی است که اساتید دانشگاه‌ها اغلب واکسینه شده اند، اما واکسینه شدن اساتید به تنهایی نمی‌تواند ایمنی ایجاد کند و بازگشایی دانشگاه‌ها در این شرایط و با توجه به وجود کرونا دلتا که بیشتر هم جوانان را زمین گیر می‌کند، می‌تواند گامی باشد در راستای بالا رفتن تعداد قربانیان این بیماری.

آموزش مجازی و مشکلات اینترنتی

اما چرا برخی از مسئولان حوزه آموزش عالی اصرار بر بازگشایی دانشگاه‌ها دارند؟ یکی از دلایل عمده این درخواست وجود مشکلات در بستر اینترنتی کل کشور است. این مشکلات در برخی از مواقع باعث می‌شود تا دانشجویان کلاس‌های درسی خود را از دست بدهند، ارتباط درستی با استاد نداشته باشند و یا حتی برای امتحانات میان ترم هم با مشکل مواجه شوند. به این ترتیب وقتی مسوولان قادر به حل چنین مشکلاتی نیستند تنها راه چاره را بازگشایی دانشگاه‌ها و اصرار بر آموزش حضوری می‌دانند.

این در حالی است که وزیر بهداشت و درمان در اینستاگرام خود در مورد بازگشایی دانشگاه‌ها نوشت: «در خصوص وضعیت واکسیناسیون دانشجویان تا امروز همه اساتید دانشگاه‌ها که اغلب در سنین بالا هستند واکسینه شده‌اند و واکسیناسیون دانشجویان نیز از هفته آینده انجام می‌شود. بسته به میزان واکسیناسیون، بازگشایی مراکز آموزشی نیز عملیاتی خواهد شد تا دانشگاه‌ها به وضعیت عادی و کلاس‌های حضوری بازگردند. بعد از تأمین و توزیع واکسن، انتظار می‌رود مردم و مسئولان نیز یاریگر ما در تسریع واکسیناسیون باشند.»

انتظار برای دریافت مجوز واکسیناسیون دانشجویان

بنا بر اظهارات مسئولان آموزش عالی، بیشتر اساتید و اعضای هیات علمی و کارکنان دانشگاه‌ها دوز اول واکسن کرونا را دریافت کرده اند و قرار است در هفته جاری دوز دوم واکسن را دریافت کنند اما هنوز مجوزی برای واکسیناسیون دانشجویان صادر نشده است.

معاون دانشجویی دانشگاه علامه طباطبایی در این رابطه به پارسینه می‌گوید: تمامی دانشجویان خارجی ساکن در خوابگاه‌های علامه طباطبایی نیز واکسینه شده اند و ما دانشجویی نداریم که دوز اول واکسن را دریافت نکرده باشد.

دکتر محمد حسین لطیفی می‌افزاید: در صورتی که وزارت بهداشت مجوز واکسیناسیون دانشجویان دانشگاه علامه را ارائه بدهد به زودی تزریق واکسن آن‌ها را نیز آغاز خواهیم کرد. در عین حال، قرار است تا پایان شهریور ماه واکسیناسیون دانشجویان دوره تحصیلات تکمیلی نیز به اتمام برسد. نوع واکسن تزریقی در دانشگاه علامه طباطبایی هم بستگی به واکسنی است که وزارت بهداشت در اختیار ما قرار می‌دهد؛ ما تا کنون واکسن‌های «سینوفارم»، «برکت» و «آسترازنکا» را در اختیار داشتیم و افراد می‌توانستند یکی از این واکسن‌ها را انتخاب کنند.

آموزش مجازی در دانشگاه آزاد

اما از آنجایی که هنوز مجوزی برای واکسیناسیون دانشجویان صادر نشده است، معاون آموزشی دانشگاه علوم تحقیقات بازگشایی دانشگاه‌ها و برگزاری کلاس‌های حضوری را به اتمام واکسیناسیون موکول کرده و در این باره به پارسینه می‌گوید: آموزش در دانشگاه آزاد تا اتمام واکسیناسیون مجازی خواهد بود، در حال حاضر سامانه آموزشیار در دسترس دانشجویان قرار دارد و اگر در حین ثبت نام مشکلی برای دانشجویان پیش بیاید، ربطی به سامانه ندارد و به دلیل به دلیل مشکلات بستر اینترنتی در کل کشور است.

سودابه سلیمانی در واکنش به گلایه‌های دانشجویان در خصوص سامانه آموزشیار که جهت انتخاب واحد و ثبت نام مورد استفاده دانشجویان قرار می‌گیرد، می‌افزاید: سامانه آموزشیار در دانشگاه علوم و تحقیقات با پیگیری‌هایی که انجام شده به نظر من تاکنون پیشرفت خوبی داشته است و مشکلاتی که در ترم‌های گذشته وجود داشت، الان خیلی کمتر شده است. این سامانه بسیار وسیع، بزرگ و با حجم بالای داده است، از این رو در مواقع خاصی مانند زمان ثبت نام، تعداد کاربر‌هایی که به شکل همزمان به این سامانه متصل می‌شوند خیلی زیاد است. حتی پهنای باند اینترنتی که در کل کشور وجود دارد باعث اختلال در همین سامانه هم می‌شود و اثر گذار است.

سلیمانی می‌گوید: ما دانشگاه علوم و تحقیقات تمام مسائلی که در آموزشیار وجود داشت و برای دانشجو مشکل ایجاد می‌کرد، را بررسی کردیم و با همکاری پشتیبانی سامانه آموزشیار، رفع ایرادات انجام شده است. سامانه اکنون برای دسترسی دانشجویان مشکلی ندارد، اما اگر حین ثبت نام مشکلی پیش آمد، به خود سامانه بر نمی‌گردد بلکه به دلیل مشکلات بستر اینترنتی است که در کشور وجود دارد. این مسئله مزید بر علت می‌شد تا اختلالات در سامانه آموزشیار به وجود بیاید.

ریسک بالای ابتلا با بازگشایی دانشگاه‌ها

مساله مهم سلامت دانشجویان است، دانشجویانی که برنامه‌ها و هدف‌های بسیاری را در زندگی دنبال می‌کنند و قرار نیست از سر بی تدبیری درگیر بیماری کرونا شوند، بازگشایی زودهنگام دانشگاه‌ها در این شرایط می‌تواند عواقب جبران ناپذیری داشته باشد. در بسیاری از دانشگاه‌ها با توجه به تعداد بالای دانشجو عملا فاصله گذاری اجتماعی آن گونه که در پروتکل‌های بهداشتی ذکر شده است قابلیت اجرایی شدن ندارد. همچنین مساله خوابگاه‌ها هم هست که باید به آن توجه کرد.

دکتر مسعود مردانی، در این باره به پارسینه می‌گوید: بازگشایی دانشگاه‌ها در این شرایط ریسک بالایی دارد. نباید تا زمان اتمام واکسیناسیون سراسری هیچ مرکز آموزشی بازگشایی شود. هر گونه تعجیل در انجام این کار عواقب جبران ناپذیری خواهد داشت. تا زمانی که ما بیش از ۷۰ درصد جمعیت را واکسینه نکنیم نمی‌توانیم از خطری که جامعه را تهدید می‌کند فاصله بگیریم.

او می‌افزاید: فرقی نمی‌کند، دانشگاه یا مدرسه، تمام این مکان‌ها جایی برای فاصله گذاری اجتماعی ندارند، پروتکل‌ها رعایت نمی‌شود و همین موضوع می‌تواند موج بعدی کرونا را به جریان بیاندازد. این در حالی است که ما حالا با گونه‌های جدید ویروس هم مواجه هستیم. هنوز نمی‌دانیم «لاندا» به کشور رسیده یا نه، از سوی دیگر گونه جدید دیگری که بسیار مقاوم‌تر از گونه‌های قبلی در برابر واکسن است هم شناسایی شده است «مو» همین گونه جدیدی است که سازمان بهداشت جهانی از پیدا شدن آن در کلمبیا خبر داده، در این شرایط نباید ریسک کنیم و مراکز آموزشی را بازگشایی کرده و به بدتر شدن وضعیت بیماری در کشور دامن بزنیم.

دکتر مردانی در پاسخ به این پرسش که آیا با این شرایط می‌توانیم امیدوار باشیم تا زمستان واکسیناسیون به میزان مطلوب انجام شده و مراکز آموزشی بازگشایی شوند؟ می‌گوید: اگر همین روند ادامه داشته باشد، بعید به نظر می‌رسد، اما اگر هم واردات واکسن شتاب بیشتری بگیرد و هم ما بتوانیم به روند واکسناسیون شتاب بدهیم، پیش بینی وزیر بهداشت و درمان درست خواهد بود و ما می‌توانیم تا پایان بهمن ماه به میزان مطلوب واکسیناسیون در کشور دسترسی پیدا کنیم.

اما و اگر‌های آینده تحصیلی دانشجویان

با این که تحصیل مجازی آن هم در مقاطع دانشگاهی سالهاست که در کشور‌های پیشرفته به روتین تبدیل شده و بسیاری از افراد از طریق همین روش تحصیلی در دانشگاه‌هایی به هزاران کیلومتر مسافت از محل زندگی خود تحصیل می‌کنند و موفق به دریافت مدرک می‌شوند، اما در ایران بنا به دلایل بی شمار از جمله مشکلاتی که در بستر اینترنت وجود دارد، عدم دسترسی تمام افراد به فضای مجازی و البته عادت نداشتن به این روش تحصیلی باعث شده تا همچنان اصرار بر دایر شدن کلاس‌های درس حضوری بیش از پیش در بین مسوولان عنوان شود. مساله‌ای که در شرایط کنونی نه تنها به صلاح دانشجویان و دانش آموزان نیست بلکه ممکن است باعث بروز بار اضافی بر دوش کادر درمان شود. حال باید دید واکسیناسیون دانشجویان در دستور کار وزارت بهداشت و درمان قرار خواهد گرفت یا سال تحصیل جدید هم تمام و کمال به صورت مجازی طی خواهد شد؟

* گزارش از گلی ماندگار