رسانه ها چه می توانند بکنند؟ مقدمه ای بر پیشگیری از سوانح رانندگی

«تصادف» از قدرت نفی و گویایی کافی برخوردار نیست و باید کلمه جایگزین پیدا کرد / خبرهای سوانح رانندگی، باید انسان محور باشد نه خودرو محور / به رویکرد و استانداردهای هوشمند (اسمارت) نیازمندیم / نیازمند «روزنامه نگاری حوادث» روزآمدتری هستیم / صفحه حوادث، صفحه ی سرگرمی نیست / بالاخره باید روزی در این کشور،. منزلت والای «جان» را فهمید و فهماند

▪️نیازمند باز کردن زمینه های همکاری ملی در تراز یک فاجعه ملی هستیم و در این مسیر ضروری است که نقش راهبردی رسانه به ویژه در این گونه بحران ها به رسمیت شناخته و رسانه بخشی از سیاست گذاری سلامت عمومی و پیشگیری از سوانح بوده و بازوی تاثیرگذار و ثقل آگاهی و اهتمام و اعتماد افکار عمومی قرار بگیرد.

▪️فاجعه را به وسعت فاجعه باید نشان داد. این خالی کردن دلها نیست، بلکه بیدارسازی، و قانونمند کردن عبور و مرور و پیش گیری از سهل انگاری است. اگر باور داریم که حفظ مردم از اوجب واجبات است، نیازمند آن هستیم خسارت های جانی و ملی وارد شده به کشور از طریق سوانح رانندگی و پیامدهای آتی را با همه وسعتش یکجا با مردم در میان بگذاریم، به تصریح و نه به تلویح! آن گاه از مردم، طلب همکاری نماییم. قطعا ارائه ی آمار مکتوب و شفاهی به تنهایی کافی نیست، نیازمند آن هستیم مردم و مسئولان به چشم خود عمق و ابعاد عریان فاجعه را از دریچه تلویزیون و رسانه های گروهی ببینند، همانگونه که از ابعاد سقوط یک هواپیما، لحظات پر اضطراب و صدها قربانیان و خسارات آن یک جا با خبر می شوند.

▪️موضوع صیانت از «جان» انسان ها باید مورد توجه دائمی رسانه ها باشد و هیچ ملاحظه ای نباید مانع پرداختن به آن شود. بالاخره باید روزی در این کشور، منزلت والای «جان» را فهمید و به ویژه به مسئولان و گروه های مرجع فهماند و با مردم در این خصوص صریح تر و قوی تر سخن گفت. شاید بتوان گفت مصیبت اصلی در حل نشدن بسیاری از مشکلات کشور همین نکته باشد. وقتی «جان» شهروندان ارزش خودش را نداشته باشد، چگونه حقوق دیگر به رسمیت شناخته خواهد شد؟

▪️آمار یک درصدی اتوبوس ها و سه درصدی خودرو های سنگین حاکی از تاثیرگذاری معنی دار نظارت است.

▪️آمار بالای قربانیان عابر پیاده، نشان می دهد که باید تغییر رفتار را اولویت قرار داد و این همان جا است که رسانه ها می توانند موثرتر از هر بخش دیگر باشند.

▪️ بیشترین تعداد قربانی و مصدوم سوانح (یعنی هفتاد درصد قربانیان) جمعیت زیر پنجاه سال به ویژه جمعیت ۱۵ تا ۳۰ سال است که ضمن خسارت جدی به جمعیت جوان و فعال کشور، بسیاری از مصدومان بازمانده این حوادث تلخ باید ده ها سال را با شرایط رنج آور پیامدهای مصدومیت پشت سر بگذارند. این بخش از جمعیت قابلیت آموزش پذیری بالایی دارد و آمار گواهی می دهد که باید آموزش و اقناع را جدی تر گرفت

▪️نیازمند رویکرد هوشمند (اسمارت) برای کنترل سوانح هستیم و چه بسا رویکرد هوشمند از صرف افزایش جریمه که تاثیر زیادی هم نداشته است، بسیار مفید تر باشد.

▪️اطلاع رسانی باید انسان محور باشد. نباید کلمه عابر را بدون وجوه انسانی به کار برد. به طور مثال در سانحه ای مرگبار راننده ی خودروی سواری، زن جوانی را به همراه فرزند خردسالش زیر گرفت. نه آن کامیونی با دو عابر تصادف کرد.

▪️در توصیه هایی که سازمان های پیشگیری از سوانح رانندگی در کشورهایی نظیر انگلستان تغییر در ادبیات گزارش سوانح مورد تاکید قرار گرفته است. و بر این اساس با توجه به آن که کلمه تصادف به عنوان حادثه ای تلقی می شود که غیر منتظره و گویی غیر قابل پیشگیری است از رسانه ها خواسته شده است به جای کلمه «اکسیدنت» به معنی اتفاق از کلمه «کرش» یا «کولیژن» به معنی برخورد استفاده کنند. این دو کلمه بار معنایی قوی تر و منفی تری داشته و برخوردهای همراه با خشونت را یادآور می شوند. کسی که با حالت خواب آلود و یا نامتعادل با خودرویی نامطمئن و بدون رعایت ضوابط اقدام به سفر می کند، دیگر آنچه رخ می دهد صرفا یک تصادف غیرمنتظره نیست بلکه رخدادی قابل پیش بینی است.
▪️در موضوع خبرنگاران و هر گونه اعزام های دسته جمعی نظیر سربازان، دانشجویان و …، مراعات پروتکل های حمایتی در مسیر ماموریت از جمله اعزام خودروهای حامی و هشدار در پیش و پس از خودروی جمعی ضرورتی مضاعف می یابد. همچنین هر گونه ماموریت غیر داوطلبانه تا اصلاح وضع موجود باید منتفی و ماموریت ها کاملا داوطلبانه باشد و حقوق حمایتی مضاعف برای اقشاری که لازمه ی شغلشان فداکاری بیشتر است از جمله خبرنگاران و خانواده های ایشان در صورت وقوع هر گونه سانحه پیش بینی شود.