تاثیرات گوشی همراه بر سیستم اسکلتی عضلانی

زهرا واحدی، کارشناس ارشد ارگونومی و عضو گروه ارگونومی دانشگاه علوم پزشکی ایران، درباره ارزیابی اثر گوشی همراه بر سیستم اسکلتی عضلانی اظهار کرد: در سال‌های اخیر گوشی های همراه هوشمند با استقبال مخاطبان زیادی روبرو شده اند. قابلیت‌های این وسایل اعم از ارسال ایمیل و پیامک، اتصال به اینترنت و جستجو در وبسایت‌های مختلف، دانلود و مشاهده فیلم، خواندن اخبار و مکالمه و ... منجر شده تا کاربران ساعت‌های زیادی را صرف استفاده از این تکنولوژی کنند.

او گفت: استفاده از گوشی همراه یک کار استاتیک تلقی می‌شود، به این معنا که عضلاتِ درگیر در فعالیت برای مدتی طولانی منقبض می مانند و یا با انقباض‌های کمی همراه خواهند بود. این انقباض‌های طولانی منجر به کاهش خون‌رسانی و در نتیجه کاهش اکسیژن‌رسانی به بافت های عضلانی می‌شوند. مادامی که در حدفاصل این فعالیت‌های استاتیک، زمان کافی برای استراحت و بازیابی انرژی وجود داشته باشد، آسیبی به عضله وارد نمی‌شود اما درصورت نداشتن فرصت کافی جهت ریکاوری عضله، آسیب و درگیری عضلانی را در پی خواهد داشت.

واحدی بیان کرد: با توجه به مطالعات صورت گرفته، کاربران گوشی همراه بطور میانگین روزانه ۴ تا ۸ ساعت صرف استفاده از این تکنولوژی ها می‌کنند. این زمان طولانی می‌تواند آسیب‌های جبران‌ناپذیری را بر سیستم اسکلتی عضلانی کاربر تحمیل کند. ازجمله آسیب‌هایی که استفاده طولانی از گوشی همراه بدنبال خواهد داشت می توان به smartphone pincky اشاره کرد.

او افزود: کاربران گوشی همراه عموما عادت دارند تا انگشت کوچک خود را زیر گوشی قرار دهند تا از سرخوردن و افتادن آن جلوگیری کنند. وزن گوشی و کوچک بودن این انگشت، سبب تغییر شکل بند دوم انگشت و تحلیل عضلانی در دراز مدت می‌شود. آسیب دیگری که در اثر استفاده طولانی و مکرر از گوشی همراه در کاربران ایجاد می‌شود، تندوسینویت دکوروین (De Quervain's tenosynovitis) بوده که بصورت درد در ناحیه شست ظاهر می‌شود.

این کارشناس ارشد ارگونومی ادامه داد: این درد که بدلیل التهاب غلاف تاندون و وارد شدن فشار به عصب ایجاد می‌شود ناشی از حرکات تکراری سریع انگشت شَست است. سندروم تونل کارپال نیز ازجمله آسیب های رایج بوده که با نام‌های مچ بافنده و یا مچ تایپیست نیز شناخته شده است. این سندروم ناشی از خمش‌های مکرر در ناحیه مچ، درگیری عضلانی و التهاب تاندون بوده و در نهایت منجر به فشار به عصب مدین و درگیری عصبی می شود.

او گفت: آسیب به مچ و انگشتان پایان ماجرا نیست، کابران تمایل دارند تا در حین کار با گوشی همراه گردن خود را به سمت جلو خم کنند. با افزایش خمش گردن به سمت جلو، فعالیت عضلانی جهت جبران این خمش افزایش می‌یابد تا بتواند با جاذبه مقابله کند و سر را در راستای ستون فقرات نگه دارد. این خمش زمانی نگران کننده و آسیب‌زاست که به مدت طولانی و بصورت استاتیک حفظ شود.

واحدی تصریح کرد: با توجه به مطالعات صورت گرفته، کاربران تمایل کمی به تغییر وضعیت بدنی خود در حین کار با گوشی همراه دارند و گاهی تا ساعت‌ها یک وضعیت بدنی را حفظ می‌کنند که در نتیجه ریسک ابتلا به اختلالات اسکلتی عضلانی افزایش می‌یابد. این تنش عضلانی مداوم گاهی منجر به سندروم گردن پیامکی (Text Neck Syndrom) می‌شود که علاوه بر آسیب عضلانی، به مهره‌ها و دیسک‌های گردن نیز آسیب وارد می‌کند.

نقش خمش گردن در بروز دیسک‌های گردنی

این کارشناس ارشد ارگونومی ادامه داد: شاید برای شما سوال ایجاد شود که خمش گردن و انقباض طولانی مدت عضله چه نقشی در ایجاد آسیب در مهره‌ها و دیسک‌های گردنی دارد. در وضعیت بدنی استاندارد که سر در راستای ستون فقرات قرار دارد، مهره‌های گردن در حال تحمل وزن سر هستند. با ایجاد خمش در ناحیه گردن به سمت جلو برآیند نیرو‌های وارده افزایش می‌یابد به نحوی که با افزایش زاویه گردن تا ۶۰ درجه میزان نیروی وارد به مهره‌های گردنی تا ۲۷ کیلوگرم افزایش می‌یابد.

او تصریح کرد: مهمترین نکته در این اختلالات اسکلتی عضلانی، تجمعی بودن آن‌هاست. اختلالات اسکلتی ناشی از تروما زمانی ایجاد می‌شود که کارهای تکراری با سرعت بالا و بدون وقفه‌های استراحت صورت گیرد. این اختلالات عموما در هنگام مواجهه با ریسک فاکتورهای مختلفی ایجاد می‌شود. در خصوص کاربران گوشی همراه این ریسک فاکتورها شامل ضربه مکرر بر روی صفحه در فواصل کوتاه و با سرعت بالا و استفاده طولانی مدت و وضعیت بدنی نامناسب در حین کار با گوشی همراه است. توجه به عادات روزانه و کاهش مواجهه با ریسک فاکتورهای مطرح شده بهترین روش جهت پیشگیری از ابتلا به اختلالات تجمعی هستند.

واحدی با اشاره به اینکه گوشی همراه همچنان از اصلی‌ترین بخش‌های زندگی امروزه است و حذف آن ممکن نیست، بیان کرد: با افزوده شدن گوشی همراه به زندگی امروزه ضروریست تا ابعاد جدیدی از زندگی را تجربه کنیم. گوشی همراه کاربر را مجبور به داشتن وضعیت بدنی ثابت می‌کند تا بتواند با تمرکز، وظایف مربوطه را تکمیل کند.

او افزود: پاسخ مناسب جهت مقابله با سبک زندگی جدید، افزایش تحرک در ساعات دیگر روز است. انجام حرکات ورزشی در ناحیه گردن، شانه و مچ، حتی به میزان ده دقیقه، می‌تواند از میزان تنش عضلانی کم کند و با تقویت عضله احتمال آسیب را در آینده کاهش دهد.

این کارشناس ارشد ارگونومی تاکید کرد: مهمترین رویکرد در این بخش پایبندی به نرمش‌های روزانه است چرا که مستمر بودن آن از اصلی‌ترین موارد پیشگیری از این آسیب‌هاست. با توجه به مطالعات صورت گرفته بعد از ۱۵ دقیقه کار مداوم با گوشی بهتر است کاربر به عضلات خود استراحت دهد. پس مدیریت زمان و کاهش استفاده از اپلیکیشن‌ها از دیگر اقداماتی است که می‌تواند آغازی جهت افزایش تعامل انسان و تکنولوژی باشد تا کاربر علاوه بر بهره‌گیری از خدمات آن بهره‌وری خود را افزایش دهد و کمترین آسیب را ببیند.