.svg)
جشنی در روسیه که با نوروز در ایران شباهت دارد+عکس
پارسینه: این روز‌ها و در آستانه فصل بهار آیین «ماسلنیتسا» جشنی مذهبی و مردمی در گستره جمهوری‌های اسلاونژاد شوروی به ویژه روسیه، بلاروس و اوکراین برگزار می‌شود که مانند نوروز ایرانی نماد وداع با زمستان و استقبال از بهار با انگیزه‌هایی مشابه است.
در دومین هفته پس از آغاز ماه مارس که بر اساس تقویم روسی با آن بهار آغاز می‌شود، همراه با سنت‌های دیرینه به مدت یک هفته برگزار می‌شود.
هرچند که در مسکو و شهر‌های واقع در مناطق سردسیر روسیه، در هفته برگزاری آیین ماسلنیتسا همه جا برف و یخبندان است، اما مناطق مرکزی بویژه مناطق واقع در ساحل رودخانه ولگا و جنوب این کشور که به قفقاز شمالی معروف است، در این ایام سال طبیعت بتدریج بیدار می‌شود.
این جشن سنتی در پایتخت روسیه مانند بسیاری از شهر‌های این کشور با شکوه برگزار می‌شود، اما امسال به دلیل شیوع همه گیر کرونا، برنامه‌های جشن و شادی در مسکو محدود شد و فقط در چند نقطه مسکو ازجمله میدان سرخ مراسم‌هایی به این مناسبت برگزار شد.
ماسلنیتسا در ادبیات عامه نام محاوره‌ای «سیرنی سیدمیتسی» (بروسی هفته روغن) نام دارد که یک هفته پیش از ایام روزه داری ۴۰ روزه آغاز می‌شود و بعد از این جشن و روزه داری، مدتی از خوردن گوشت و فرآورده‌های حیوانی خودداری می‌کنند.
همانند پیشواز جشن نوروز که با چهارشنبه سوری برگزار می‌شود، در آیینن ماسلنیتسا نیز آدمک چوبی به همین نام آتش زده می‌شود تا از راه رسیدن گرما اعلام شود.
در ماسلنیتسا نیز همانند نوروز، دید و بازدید و سر زدن به بستگاه و فامیل و قوم و خویش جایگاه خاصی دارد و در یکی از روز‌های این جشن، جوان‌ها به دیدار پدر و مادر خود و خانواده همسرشان می‌روند.
از شباهت‌های دیگر این دو جشن می‌توان قدمت تاریخی آن‌ها دانست؛ به این معنا که هر دو جشن از دوران‌های قدیم باقیمانده و پس از رواج دین‌های اسلام و مسیحیت در این ادیان جذب و نقاط قوت آن‌ها از منظر آموزه‌های دینی تقویت شده است.
صرف غذا از جذاب‌ترین بخش‌های این جشن اسلاوی محسوب می‌شود و شیرینی ویژه آن «بلینی» نامیده می‌شود که کلمه فرانسوی «کرپ» آن بیشتر در ایران رایج است. معمولا روس‌ها بلینی را با عسل یا مربا یا در مواردی افراد ثروتمند آن را با خاویار می‌خورند.
در اسطوره شناسی اسلاو ها، ماسلنتیسا، جشن بر آمدن آفتاب پس از ماه‌ها تحمل سرما و هوای ابری و مه آلود است که در آن قریب الوقوع بودن پایان زمستان نیز جشن گرفته می‌شود.
هرچند که در مسکو و شهر‌های واقع در مناطق سردسیر روسیه، در هفته برگزاری آیین ماسلنیتسا همه جا برف و یخبندان است، اما مناطق مرکزی بویژه مناطق واقع در ساحل رودخانه ولگا و جنوب این کشور که به قفقاز شمالی معروف است، در این ایام سال طبیعت بتدریج بیدار می‌شود.
این جشن سنتی در پایتخت روسیه مانند بسیاری از شهر‌های این کشور با شکوه برگزار می‌شود، اما امسال به دلیل شیوع همه گیر کرونا، برنامه‌های جشن و شادی در مسکو محدود شد و فقط در چند نقطه مسکو ازجمله میدان سرخ مراسم‌هایی به این مناسبت برگزار شد.
ماسلنیتسا در ادبیات عامه نام محاوره‌ای «سیرنی سیدمیتسی» (بروسی هفته روغن) نام دارد که یک هفته پیش از ایام روزه داری ۴۰ روزه آغاز می‌شود و بعد از این جشن و روزه داری، مدتی از خوردن گوشت و فرآورده‌های حیوانی خودداری می‌کنند.
همانند پیشواز جشن نوروز که با چهارشنبه سوری برگزار می‌شود، در آیینن ماسلنیتسا نیز آدمک چوبی به همین نام آتش زده می‌شود تا از راه رسیدن گرما اعلام شود.
در ماسلنیتسا نیز همانند نوروز، دید و بازدید و سر زدن به بستگاه و فامیل و قوم و خویش جایگاه خاصی دارد و در یکی از روز‌های این جشن، جوان‌ها به دیدار پدر و مادر خود و خانواده همسرشان می‌روند.
از شباهت‌های دیگر این دو جشن می‌توان قدمت تاریخی آن‌ها دانست؛ به این معنا که هر دو جشن از دوران‌های قدیم باقیمانده و پس از رواج دین‌های اسلام و مسیحیت در این ادیان جذب و نقاط قوت آن‌ها از منظر آموزه‌های دینی تقویت شده است.
صرف غذا از جذاب‌ترین بخش‌های این جشن اسلاوی محسوب می‌شود و شیرینی ویژه آن «بلینی» نامیده می‌شود که کلمه فرانسوی «کرپ» آن بیشتر در ایران رایج است. معمولا روس‌ها بلینی را با عسل یا مربا یا در مواردی افراد ثروتمند آن را با خاویار می‌خورند.
در اسطوره شناسی اسلاو ها، ماسلنتیسا، جشن بر آمدن آفتاب پس از ماه‌ها تحمل سرما و هوای ابری و مه آلود است که در آن قریب الوقوع بودن پایان زمستان نیز جشن گرفته می‌شود.
رفتار‌های ماسلنیتسایی
معمولا در ماسلنیتسا شیرینی به نام بلینی درست می‌کنند و روس‌ها دوست دارند در کنار پختن این شیرینی در برنامه‌های جشن، سماور سنتی نیز استفاده کنند و از مهمانان جشن با بلینی و چای پدیرایی می‌کنند.
برپایی بازار مکاره و صنایع دستی ملی و اجرای کنسرت هنرمندان بخش دیگر آیین ماسلنیتسا است که در آن بویژه در مناطق روسیه، هنرمندان وبرخی شرکت کنندگان لباس‌های محلی و ملی روس‌ها و اقوام دیگر ساکن روسیه یا کشور‌های جشن گیرنده ماسلنیتسا را به تن می‌کنند.
از آداب و سنت‌های خاص جشن 'ماسلنیتسا'، آتش زدن آدمک چوبی به همین نام و جنگ گلوله برفی میان بزرگتر‌ها است که هر کدام جدابیت خاص خود را دارد.
ماسلنیتسا در روز‌های هفته
هر یک از هفت روز جشن ماسلنیتسا نام و آداب خاصی دارد، به طوری که دوشنبه به عنوان روز آغازین جشن، ویژه دید و بازدید با خویشاوندان و نزدیکان بوده و کیک خاص جشن نیز در این روز به فقرا و نزدیکان از دست داده، اهدا می‌شود.
در روز دوم جشن نیز آیین ویژه معرفی دوشیزگان به تازه داماد‌ها برگزار شده و در روز سوم که مصادف با چهارشنبه است، داماد‌ها به میهمانی مادر خانم‌ها می‌روند و کیک 'بلینی' می‌خورند.
روز چهارم جشن ماسلنیتسا که شیرین‌ترین و خاطره انگیزترین بخش از این جشن مردمی محسوب می‌شود، آغاز جشن‌های عمومی و گردش‌های دسته جمعی و حل اختلافات بین مردم بوده و در این روز همه برای تخلیه انرژی منفی جمع شده از سال قبل تلاش می‌کنند.
جمعه پنجمین روز اختصاص به دیدار مادر خانم از خانه داماد و دخترش دارد و در آن روز داماد‌ها برای نمایش علاقه مندی شان به مادر خانم کیک ویژه‌ای می‌پزند.
روز ششم ماسلنیتسا، عروس‌ها به خویشاوندان داماد هدیه می‌دهند.
یکشنبه به عنوان آخرین روز، نقطه عطف جشن ماسلنیتسا بوده که همه همدیگر را بخشیده و به یاد رفتگان در کلیسا به دعا و نیایش می‌پردازند. البته در مناطق مختلف روسیه باتوجه به سنت‌های متفاوت اقوام، ممکن است تفاوت‌هایی در برنامه جشن ماسلنیتسا وجود داشته باشد.
در دو دهه اخیر (دوره ریاست جمهوری ولادیمیر پوتین) که روسیه تا حدودی از غرب فاصله گرفته است، ماسلنیتسا همانند دیگر آیین‌های کهن روسی نسبت به گذشته بیشتر و باشکوه‌تر برگزار می‌شود و دولت روسیه تلاش دارد تا از این طریق، هویت ملی این کشور با تاریخ یک هزار ساله را بیشتر به مردم آن بشناساند.
برگزاری این آیین همچنین در راستای تلاش‌های دولت روسیه برای جلوگیری از ترویج افراطی فرهنگ غربی در این کشور بویژه در بین جوانان و جلوگیری از جشن گرفتن جشن‌هایی آمریکایی و غربی همچون هالووین و ولنتاین است و این تلاش‌ها با استقبال عمومی مردم روسیه مواجه شده است.
منبع:
خبرگزاری ایرنا
ارسال نظر