بررسی اثرات یک شربت گیاهی در کاهش عوارض کرونا

در یک سال گذشته همه‌گیری بیماری کووید-۱۹، بیشتر کشور‌های جهان را با مشکل مواجه کرده است و پژوهشگران در سراسر دنیا به دنبال یافتن دارویی برای درمان و یا کاهش عوارض این بیماری هستند.

با توجه به اهمیت این موضوع، پژوهشگران داروسازی و پزشکی دانشگاه علوم پزشکی مازندران، با انجام مطالعه‌ای تاثیر یک داروی گیاهی را بر عوارض ریوی بیماران مبتلا به کووید-۱۹ بررسی کردند.

برای انجام این تحقیق، پژوهشگران گیاهان سعتر، هوفاریقون و دانه رازیانه را از عطاری تهیه کردند. پس از عصاره‌گیری، بر اساس دوز توصیه‌شده در منابع طب سنتی از آن‌ها شربت ساخته شد.

این مطالعه پس از کسب کد اخلاق و اخذ مجوز، فروردین‌ماه ۱۳۹۹ در بیمارستان رازی (بیمارستان آموزشی دانشگاه علوم پزشکی مازندران) انجام شد. ۴۰ بیمار مبتلا به کرونا که به این بیمارستان مراجعه کرده‌بودند، به صورت تصادفی به دو گروه ۲۰ نفری شاهد و مداخله تقسیم شدند. گروه اول (شاهد) درمان دو دارویی (کلترا+هیدروکسی کلروکین) و گروه دوم (مداخله) درمان سه دارویی (کلترا+هیدروکسی کلروکین+ شربت حاوی عصاره‌های سعتر، رازیانه و هوفاریقون) را سه بار در روز و به مدت هفت روز، دریافت کردند.

معیار‌های ورود شرکت‌کنندگان به این مطالعه، تب بالای ۳۸ درجه دهانی، لنفوسیت کم‌تر از ۱۲۰۰، تست CRP مثبت، علائم تنفسی مثبت، علائم درگیری ریوی در سی‌تی‌اسکن بود و اگر فردی به دلیل بیماری شدید ریوی و بیماری زمینه‌ای نیاز به بستری پیدا می‌کرد، از مطالعه خارج می‌شد.

بیمارانی که درمان هفت‌روزه را تکمیل کردند، در روز هفتم دوره ویزیت مجدد شده و از نظر علائم بالینی بررسی می‌شدند. همچنین در روز ۱۴ بعد از شروع درمان، سی‌تی اسکن نیز گرفته شد.

از بین بیماران گروه شاهد یک نفر به علت وخامت بیماری و بستری شدن در بخش مراقبت‌های ویژه از مطالعه خارج شد و در گروه مداخله نیز دو نفر فوت شد و یک نفر نیز به بخش مراقبت‌های ویژه منتفل شد و از مطالعه خارج شدند.

بررسی‌ها نشان داد که در بیماران گروه مداخله، مدت زمان بستری و درمان به صورت معنی‌دار به ۶۳.۳۲ درصد در مقایسه با گروه کنترل کاهش یافت. با این وجود در خصوص علامت‌های تنفسی سرفه و تنگی نفس تفاوت معنی‌داری در گروه مداخله با گروه شاهد، گزارش نشد. همچنین تغییرات CRP در دو گروه شاهد ۴.۷۵ برابر بیشتر از گروه آزمایش بود.

پژوهشگران این مطالعه معتقدند که این گیاه دارویی در بهبود علائم ریوی و کوتاه شدن دوره درمان بیماران مبتلا به کووید-۱۹ موثر است. هرچند مطالعات بیشتر و گسترده‌تری، برای مشخص شدن بیشتر اثرات این دارو نیاز است.

نشانه‌های مشخص‌شده در سی‌تی‌اسکن بیماران (کدورت‌های گرد شیشه‌ای) در ۷۵ درصد از موارد بیماران در طی روز چهاردهم، به تدریج محو، کم‌رنگ یا کاملا بهبود پیدا کرد که این میزان در مقایسه با گروه شاهد با میانگین بهبودی ۶۶.۶۶ درصد، به میزان ۸.۳۴ درصد بالاتر بود.

در این پژوهش، فرهنگ بابا محمودی، محمد آزادبخت، سید جلال حسینی‌مهر، فاطمه اکبری، رضا علیزاده نوایی، علی شریف‌پور، حسین عسگری راد و لیلا دلاوریان؛ پژوهشگران دانشگاه علوم پزشکی مازندران، مشارکت داشتند.

یافته‌های این مطالعه، اسفند ماه سال جاری به صورت مقاله علمی پژوهشی با عنوان «تاثیر داروی گیاهی حاوی سعتر، هوفاریقون و رازیانه در بیماران مبتلا به کووید-۱۹» در مجله دانشگاه علوم پزشکی مازندران منتشر شده است.