تشخیص کم‌خونی و فقر آهن از روی چهره افراد

«سمیه فتحعلی» در برنامه «طبیب» در خصوص اینکه «آیا از روی چهره می‌توان به کم خونی و فقر آهن افراد پی برد»، عنوان کرد: بله در طب ایرانی این کار قابل تشخیص است، اما شاید برای افراد عادی کمی این کار سخت باشد، چون تقسیم‌بندی‌های خاصی دارد، مثلا لزوما نمی‌توان گفت هر رنگ زردی نشانه کم‌خونی است و در اصل رنگ پریدگی بیشتر نشانه کم‌خونی و فقر آهن است که البته باز هم این نشانه به تنهایی علامتی برای کم‌خونی به شمار نمی‌رود.

این متخصص طب ایرانی همچنین تصریح کرد: علائمی مثل ریزش مو، ناخن‌های شکننده، کرختی، ضعف، خستگی و بی‌حالی، ترک گوشه لب، حتی علائمی مثل کمبود حافظه از جمله علائم کم‌خونی به شمار می‌روند که البته این علائم در خانم‌ها شایع‌تر و در آقایان کمتر است.

وی در ادامه یادآور شد: در باور عموم این وجود دارد و گفته می‌شود که غذاهایی مثل گوشت، جگر، انار، گزنه، انگور، انجیر، بادام، سیاه دانه، زیره و اسفناج خون‌ساز هستند، اما مردم نباید دچار اشتباه شوند، چون یک دسته مواد غذایی خون‌ساز داریم که در دسته اول سردسته آن گوشت قرمز و عصاره گوشت به عنوان منبع غنی از آهن است، یا انجیر و بادام، انگور هم آهن قابل توجهی دارند، اما اسفناج آهن غنی ندارد، یا میزان آهن انار به اندازه انگور و مویز نیست.

فتحعلی همچنین توضیح داد: اما در اصل مسئله اصلی این است که این مواد آنچنان که باید خون‌ساز نیستند بلکه زمینه را برای جذب آهن بیشتر می‌کنند، یعنی خودشان به تنهایی نمی‌توانند فقر آهن را جبران کنند، مثلا وقتی چیزی مثل انار تجویز می‌کنیم و یا مثلا مشکلات دستگاه گوارش حل می‌شود با خوردن مکمل آهن مشکل کم‌خونی افراد هم خود به خود حل می‌شود.

وی با اشاره به اینکه در واقع کم خونی به این شکل نیست که اگر این ماده غذایی را بخوریم مشکل فقر آهن بدن ما حل می‌شود، اظهار کرد: بلکه خوردن آنها باعث می‌شود تا بدن آهن بهتری جذب کند، چون متأسفانه برخی تلقی دارند که مثلا با خوردن شیره مشکل کم خونی حل می‌شود.

این متخصص طب ایرانی همچنین تصریح کرد: یکی از علائمی که ممکن است باعث کم خونی شود و ما خیلی به آن توجه نمی‌کنیم بحث سلامت دستگاه گوارش و کبد است، چون افرادی با وجود همه رعایت‌ها باز هم مشکل‌شان حل نمی‌شود چون نفخ، یبوست و مشکلات کبدی و گوارشی دارند، این افراد مشکل کاهش جذب مواد مغذی دارند، لذا آنها نباید تنها به خوردن این مواد غذایی تکیه کنند، ممکن است خوردن این مواد با یک واسطه‌ای جذب آهن را هم بهتر کنند، اما به تنهایی مشکل جذب آهن را حل نمی‌کند پس باید حتما در کنار مصرف اینها قرص‌ها و مکمل‌های آهن هم طبق دستور پزشک استفاده شود.

وی در پایان در خصوص پرهیزهای غذایی نیز توصیه کرد: نوشیدن چای پررنگ بعد از غذا و مصرف لبنیات همراه با گوشت از جذب آهن می‌کاهد، لذا رعایت آداب غذایی و غذاهایی که مناسب طبع و مزاج افراد است در جذب آهن اهمیت فراوانی دارد.