گوناگون

رحیم پورازغدی: رضاخان، ایرانی‌الاصل نبود

رحیم پورازغدی: رضاخان، ایرانی‌الاصل نبود

پارسینه: حسن رحیم پور ازغدی در مصاحبه‌ای به سوالاتی درمورد حکومت رضاشاه پرداخت.

حسن رحیم پور ازغدی در مصاحبه‌ای به سوالاتی درمورد حکومت رضاشاه پرداخت.

متن گفتگو به شرح ذیل است:

سوال) بالاخره لندن در جهت ایدئولوژی سازی ایران باستانی، آیا توانست اصل و نسب اصیل آریایی برای رضاخان دست و پا کند؟

می‌خواستند او را به ساسانی و هخامنشی بچسبانند. ایران باستان، پیشکش، حتی به ایران زمان کودتا هم وفا نکرد. یعنی در آن زمان، رضاخان اصلا ایرانی عادی هم بحساب نمی‌آمد. چون والدینش اهل قفقاز و گرجستان بودند که از مدت‌ها قبل دیگر ربطی به ایران نداشتند.

بعلاوه در شناسنامه و زندگی خانوادگی پالانی ابهامات بسیاری وجود دارد بحدی که واقعا ریشه خانوادگیش چندان معلوم نیست، بجز اطلاعاتی جسته گریخته مثل اینکه اولا خانوادگی از دو نسل قبل، تقریبا همه دررده‌های پایین قزاقخانه تحت امر روس‌ها بوده اند.

پدر بزرگی بنام مرادعلی داشته که خودش و همه هفت، هشت پسرش، چراغعلی و عباسعلی یا عباسقلی (که پدر رضاخان بوده) و ...، همه خانوادگی در خدمت قزاقخانه قاجار بوده اند.

ثانیا خودش از کودکی، تحت فشار اختلافات شدید فامیلی و خانوادگی بوده و بی ریشگی چنان عذابش داده که در خاطرات شیخ الملک اورنگ میگوید رضاخان بار‌ها میگفت من هرگز چیزی به نام محبت پدر و مادر وخانواده و فامیل در همه عمرم ندیدم.

بی پدری و اذیت فامیلی و طرد و عقده و احساس کمبود در کودکی و سپس توهین و تحقیر و امر و نهی افسران خشن روسی از نوجوانی، این آدم با این‌ها بزرگ شده و همین بی عاطفگی‌ها بعد خودرا در بیرحمی و خشونت او علیه مردم ایران بروز داده است.

مثلا روزی صحبت از تخریب قبرستان حسن آباد میشود و میشنود که میگویند مادر اعلیحضرت آنجا دفن است و نباید خراب شود. رضاخان با عصبانیت گفته بود قبرش را خراب کنید، من کاری به قبر او ندارم.

در مورد پدرش هم ابهامات زیادی است بخصوص که شباهت اسمی و ریشه‌ای بین پدر اول و پدر دومش بود. یعنی مادر رضاخان در ازدواج مجددش هم با یکی دیگر از مهاجرین قفقاز ازدواج کرد که نام دقیق او هم معلوم نیست، اما ظاهراً به او هم داداش بیک می‌گفتند و این تشابه اسمی بین شوهر اول و دوم ایشان مشکلاتی در تاریخنگاری ایجاد کرده است.

سوال) پس اصالتا مازندرانی هم نبودند و در واقع، پدر و مادر رضاخان، هر دو عملا غیر ایرانی محسوب میشوند؟

طبق این اسناد، بله، اهل قفقاز و گرجستان بودند و به ایران مهاجرت کرده بودند، ولی به لحاظ جغرافیای سیاسی منطقه و تقسیمات کشوری، نسب پهلوی از طرف پدر و مادر، ایرانی محسوب نمی‌شد.

در اسناد لانه جاسوسی هم در مورد پدر و مادر او و شوهر دوم مادرش و اینکه این خانواده دسته جمعی برای معاش خود، در قزاقخانه و زیردست روس‌ها بزرگ شده اند اظهاراتی شده است.

پدرش از داداش بیگی‌های قفقاز بود که حتی نام دقیقش معلوم نیست. بعضی عباسقلی گفته اند. مشهور بود که شعر ایرج میرزا هم در تعریض به رضاشاه، ناظر به او بوده است:

داشت عباسقلی خان پسری

پسر بی ادب و بی هنری

هرچه می‌دادند می‌گفت کم است

مادرش مات که این چه شکم است؟

ذکری از برادر وخواهران تنی و ناتنی او هم بنام دودورخانم و نبات خانم و. آمده است.

مشکلات خانوادگیش چه بود؟

خیلی درهم و برهم بودند. از پدر بزرگ رضاخان که زنان متعددی داشته و از جمله خانمی قفقازی را صیغه کرده که هفتمین پسرش، همان عباسقلیخان یعنی پدر رضاخان شده است. سپس نوبت به پدر رضاخان رسیده که او هم زنان زیادی داشت و تضاد‌های فامیلی شدیدی میان اولاد این‌ها بوده که به عقده هاو اختلافات و درگیری و انکار نسب و امثال این‌ها انجامیده است.

از میان ازدواج‌های پنهان و ارتباطات غیررسمی متعددی که پدر رضاخان داشته، مادر او نفر چندم بوده است؟

نشمردم، ولی در اسناد لانه جاسوسی امریکا از جمله سندی در مورد خانواده رضاخان به واشنگتن گزارش می‌دهد که پدر رضاخان دست کم با پنج زن بوده و از آن‌ها سی و سه فرزند داشته و این حداقل آمار زنانی است که پدر رضاخان داشته است.

خود رضاخان هم که گفتید به‌نوبه خود، علاوه بر پنج زن علنی، با زنان متعددی ارتباط داشته است. بعد هم محمدرضا که علاوه بر سه ازدواج علنیش با ده‌ها زن رابطه داشت. خاطرات علم هم نمونه‌های جالبی ذکر کرده است. نسل به نسل، ظاهرا خیلی زنان را دوست داشته اند.

اما پدر رضاخان و مادر ایشان که اهل گرجستان بود، چگونه قفقازی و گرجی در ایران بهم رسیده اند؟

این مناطق، دیگر ربطی به ایران نداشتند، اما رفت و آمد‌ها برقرار بود.

پدر رضاخان، سابقه دلالی زنان زیبای گرجی هم داشت. در مواردی دلالی زن برای حرمسرای ناصرالدین شاه کرده و از جمله یک دختر گرجی را به دربار قاجار هدیه کرده و سکه جایزه گرفته است. در خاطرات سلیمان بهبودی آمده که برای همین دختر گرجی در حرمسرای شاه، اتفاقاتی می‌افتد که باعث میشود کتک مفصلی هم از دربار بخورد، چون باعث افتضاحاتی در حرمسرای شاه شد.

خود رضاخان، مثلا وقتی درجه سرگردی از افسران روس قزاق گرفته بود در همدان و کرمانشاه و کردستان، المامور معذور بوده و در همین سال‌ها در مناطق مختلف با زنان متعددی ارتباط داشت و بجز فرزندان شناخته شده و مشهورش کسانی پیدا شدند که به‌تدریج، قبل و پس از انقلاب، ادعای فرزندی رضاخان را کردند مثلا یکی از موارد قبل از انقلاب، جوانی ۳۵ ساله کاملاً شبیه رضاخان بود که دهانش را بستند و با تهدید و پول و یک مسکن در کرج و حقوق ماهیانه به او حق السکوت دادند. یکی از نمونه‌های پس از انقلاب هم خانمی به نام صدیقه بود که ادعا کرد دختر رضا خان است و نامه برای امام خمینی نوشت و مدارکی در جهت اثبات این نسبت هم ارائه کرد.

موارد متعددی بجز چهار، پنج ازدواج علنی رضاخان، از زنان دیگری، فرزندان دیگری گمنام داشته است. راست و دروغ، حدود ۵۶ نفر قبل و پس از انقلاب به تدریج پیدا شدند و ادعاکردند که فرزند رضاخان بودند و مدارکی ارائه می‌دادند البته مواردی هم قابل اثبات نبود، اما اجمالا معلوم بوده که رضاخان در آن سال‌ها بیکار نبوده است.

ارسال نظر

  • مش قلم

    خجالت بکشید واقعا حقارت و بی ریشگی و بی اخلاقی در این گفتار موج میزنه ، آدم شرمنده میشه از این همه زشتی

  • ناشناس

    اتفاقا نصف مسولین ما عراقی هستند

  • ناشناس

    اینها را به آقای صادق زیبا کلام بگویید که فدایی رضا شاه است و برایش دو جلد کتاب نوشته و در سیمای ملی با آقای معتضد که مورخی صاحب نام است در دفاع از رضا شاه کل کل میکرد و این روزها هم در یکی از شبکه های ماهواره ای هر شب مصاحبه لایو برگزار و برای رضا شاه نوشابه باز می کند و در ایران هم راست راست میگردد و عنوان استادی دانشگاه را هم یدک می کشد.

  • ناشناس

    رضا شاه که در سیرخوارگی پدر خود را از دست داده و در خانه ناپدری زندگی و بعد از فوت مادر در خانه یکی از بستگان به عنوان خانه شاگرد زندگی میکرد در 14 سالگی برای رهایی از فقر و گرسنگی به سپاه قزاق پیوسته و با اینکه از مال دنیا پشیزی نداشت روزی که بنا به تصمیم دولت بریتانیا از سلطنت خلع و به جزیره موریس در افریقا تبعید گردید به جز وجوه نقد و حساب های بانکی مقدار 8000 هکتار از اراضی مرغوب شمال کشور و اصفهان و ییلاقات اطراف تهران را به زور متصرف و به نام خودش سند زده بود و در زمینه خارجی هم در سال 1316 بنا به سیاست و طراحی و فشار دولت انگلستان میزبان سه کشور ترکیه افغانستان و عراق در کاخ سعداباد تهران گردید و برابر مفاد این گردهمایی و مذاکرات که بعدها به پیمان سعداباد معروف گردید شهر قطور در سلسله جبال آرارات از خاک ایران منفک و به ترکیه منضم گردیده و 3000 کیلومتر مربع از دشت ناامید که سرچشمه رودخانه هیرمند بود از قلمرو سرزمینی ایران جدا و به افغانستان هدیه گردید و تعدادی چاه نفت در نوار مرزی غرب ایران به همراه آبراه اروند رود و پرداخت عوارض کشتیرانی به عراق واگذار شد و خواسته یا ناخواسته مجری سیاست های بریتانیا در ایران و منطقه گردید و با اشغال ایران توسط قوای روس و انگلیس این شاه به ظاهر قدر قدرت با یک اشاره دولت بریتانیا و بدون کوچکترین مقاومتی از سلطنت خلع و به افریقا تبعید گردید.

  • سیاوش

    پس خدا پدرش بیامرزه که با اینکه خارجی بود ولی تعصب داشت و خدمت کرد

اخبار مرتبط سایر رسانه ها
    اخبار از پلیکان

    نمای روز

    اخبار از پلیکان

    داغ

    حواشی پلاس

    صفحه خبر - وب گردی

    آخرین اخبار