آندروپوز چيست؟

واژه آندروپوز كه به معني يائسگي در مردان است، خيلي كمتر از منوپوز يعني همان يائسگي زنان به كار مي‌رود. واقعيت اين است كه آقايان هم مثل خانم‌ها از سنين ميانسالي دچار كم شدن هورمون‌هاي جنسي مي‌شوند، ولي برخلاف خانم‌ها كه در حدود پنجاه سالگي افت شديد و قابل توجهي در استروژن و پروژسترون پيدا كرده و طي دو يا سه سال به كلي هورمون‌هاي جنسي را از دست مي‌دهند، آقايان بتدريج و خيلي كند اين كمبود هورموني را
تجربه مي‌كنند.

از چهل سالگي بتدريج مقدارهورمون تستوسترون در خون آقايان كاهش يافته و اين كمبود به كم‌شدن ميل و فعاليت‌هاي جنسي و نيز كم‌شدن حجم عضلات و قدرت عضلاني منجر مي‌شود.

از طرفي كم‌شدن استحكام استخوان‌ها كه در سنين پيري در آقايان رخ مي‌دهد نيز مربوط به همين كاهش هورموني است.

يكي از مهم‌ترين مشكلات در تشخيص كمبود هورمون تستوسترون در آقايان مسن اين است كه علائم اين كمبود بسيار مبهم و غير اختصاصي است. احساس خستگي و پرخوابي، كاهش تمركز، به‌هم خوردن خواب، تحريك‌پذيري و روحيه افسرده، همگي مي‌تواند در اثر كمبود هورمون جنسي مردانه ايجاد شود.

با وجود اين علائمي كه بر شمرده شد در اثر بيماري‌هاي متعدد ديگري هم مي‌تواند ايجاد شود. بخصوص اين‌كه در سن بالا هم بيماري‌ها شايع است و هم درمان‌هايي كه براي انواع بيماري‌ها تجويز مي‌‌شود، عوارض جسمي و روحي فراواني دارد.

با يك مثال اين بحث را ادامه مي‌دهم: ناتواني جنسي كه به معني شل بودن آلت تناسلي و ناتواني در اتمام يك فعاليت جنسي است، در كمتر از 10 درصد آقايان جوان وجود دارد. شيوع اين بيماري در چهل تا هفتاد سالگي به 50 درصد مي‌رسد؛ يعني در اين محدوده سني كه به آن محدوده ميانسالي مي‌گوييم (‌سن 70 به بالا به عنوان سن كهولت ناميده مي‌شود)، نيمي از مردان بتدريج يا ناگهان دچار ناتواني نسبي در نزديكي مي‌شوند. جالب اين است كه وقتي اين افراد بررسي مي‌شوند، فقط در صد كمي از آنان دچار كمبود تستوسترون و بقيه داراي ميزان كافي از اين هورمون هستند.

اكنون اين پرسش را بايد پاسخ داد كه پس چرا آقايان با اين درصد بالا دچار ناتواني جنسي مي‌شوند. فعاليت صحيح مغز و احساس آرامش يكي از فاكتورهاي مؤثر اصلي در فعاليت جنسي است، بنابراين درگيري‌هاي شغلي و اقتصادي و استرس‌هايي كه براي گذران زندگي، آقايان را در اين سنين مشغول مي‌كند، يكي از اصلي‌ترين دلايل ايجاد ناتواني جنسي است؛ يعني فرد با داشتن ميزان كافي از هورمون جنسي به دليل مشغله شديد ذهني از فعاليت طبيعي جنسي محروم مي‌شود.

انواع بيماري‌هاي جسمي دليل ديگر اين مشكل است. بيماري‌هاي قلبي، كليوي و كبدي و نيز ديابت از عوامل ناتواني جنسي است. هر گونه بيماري مزمن ديگر مثل سرطان نيز به همين ترتيب عارضه مي‌دهد.

از ديگر دلايل بسيار شايع ناتواني جنسي داروهاست: داروهاي آرامبخش، داروهاي ضدافسردگي، داروهاي ضدحساسيت و انواع داروهايي كه براي درمان فشار خون به وفور استفاده مي‌شود.

دكتر رضا كريمي / فوق تخصص بيماري‌هاي غدد