بازار مسکن؛ زیر سایه «اخذ مالیات از خانه‌های خالی» + جدول قیمت‌ها

تحریریه پارسینه: یک هفته اخیر، هفته‌ای پرخبر برای حوزه مسکن بود. طرح اخذ مالیات از خانه‌های خالی که چند سالی بود در راهرو‌های نهاد‌های سیاستگذار در ایران این سو و آن سو می‌رفت و به جایی نمی‌رسید، بالاخره روز چهارشنبه گذشته از سوی شورای نگهبان مورد تایید قرار گرفت. هنوز مشخص نیست این طرح چه تاثیری بر بازار مسکن و قیمت‌ها در این بازار بر جای خواهد گذاشت. از آن سو، طرح جدیدی که مورد تایید شورای نگهبان قرار گرفته، با طرح پیشین تفاوت‌هایی دارد که موجب سردرگمی برخی فعالان مسکن شده است.

سخنگوی شورای نگهبان، چهارشنبه گذشته از تایید طرح اخذ مالیات از خانه‌های خالی از سوی این شورا خبر داد و آن را مغایر شرع و قانون اساسی ندانست. عباسعلی کدخدایی در صفحه شخصی خود در توییتر نوشت: «طرح اصلاح ماده ۵۴ مکرر قانون مالیات‌های مستقیم، موسوم به طرح اخذ مالیات از خانه‌های خالی پس از انجام اصلاحات از سوی مجلس در جلسه امروز شورای نگهبان مورد بررسی قرار گرفت و مغایر شرع و قانون اساسی شناخته نشد.»

این، اما در حالی بود که اخذ مالیات از خانه‌های خالی، دست کم از ابتدای روی کار آمدن دولت تدبیر و امید مطرح شده بود و به دلایل مختلف، هرگز اجرایی نشد. نمایندگان مجلس شورای اسلامی، در جلسه علنی ۱۵ مرداد امسال در جریان بررسی جزئیات طرح دو فوریتی مالیات بر خانه‌های خالی مقرر کردند واحد‌های مسکونی خالی در شهر‌های بیش از یک صد هزار نفر جمعیت مشمول مالیات بر درآمد اجاره شوند.

طرح مجلس پس از تصویب ابتدا در شورای نگهبان رد شد و برای اصلاح به مجلس بازگشت. فرآیند اصلاح این طرح نیز چند ماهی طول کشید تا نهایتا طرح مزبور، چند روز پیش در شورای نگهبان تائید شد تا تبدیل به قانون شود.

قانون جدید چه تفاوتی با طرح پیشین مجلس دارد؟

با توجه به اینکه بهارستان نشینان طرح اخذ مالیات از خانه‌های خالی را به دلیل ایراد شورای نگهبان تغییر داده اند، برخی تفاوت‌های میان دو نسخه این طرح وجود دارد. با این همه، بر اساس طرحی که مورد تایید شورای نگهبان قرار گرفته، در صورتی که فردی در یک شهر مالک واحد مسکونی باشد و در آن واحد سکونت داشته باشد، اما یک واحد مسکونی دیگر خالی از سکنه در تملک افراد تحت تکفل وی قرار داشته باشد، واحد خالی از سکنه معاف از پرداخت مالیات است. این درحالی است که در طرح اولیه نمایندگان، در صورتی که فردی در یک شهر خانه خالی از سکنه به نام خود یا افراد تکفلش داشت مشمول پرداخت مالیات می‌شد.

از سوی دیگر در قانون اخذ مالیات از خانه‌های خالی، در صورتی که فردی دو واحد مسکونی در تملک داشته باشد، اما واحد مسکونی خالی از سکنه وی در شهر دیگری غیر از شهر محل قرارگیری واحد دیگر واقع شده باشد، معاف از پرداخت مالیات از خانه‌های خالی است.

قیمت‌ها نزولی شد؟

از آن سو، اما برخی شواهد نشان می‌دهند که نزول قیمت مسکن طی هفته اخیر جدی‌تر شده است. رئیس اتحادیه مشاوران املاک، چندی قبل از افزایش ۷۲ درصدی قرارداد‌های مسکن کشور طی ۹ ماه ابتدای سال جاری در مقایسه با مدت مشابه سال گذشته خبر داد و گفت: قیمت مسکن در تهران، ۱۵ درصد کاهش یافته است.

مصطفی قلی خسروی با اشاره به آمار معاملات مسکن شهر تهران از ابتدای امسال تا ۲۲ آذرماه گفت: از تاریخ اول فروردین ۹۹ تا بیست و دوم ماه جاری، ۲۳۶ هزار و ۶۶۹ فقره قرارداد (مبایعه نامه و اجاره نامه) در سامانه کد رهگیری ثبت شده که در مقایسه با مدت مشابه سال گذشته ۲۹ درصد افزایش یافته است. قلی خسروی با اشاره به ثبات بازار مسکن گفت: ثبات در بازار‌های اقتصادی باعث کاهش حدود ۱۵ درصدی قیمت مسکن تهران شده است. این اتفاق در حالی روی داده که در شهر تهران قرارداد‌ها ۲۹ درصد افزایش یافته است.

آخرین داده‌های به دست آمده از قیمت‌های پیشنهادی مسکن در سامانه «کیلید» هم نشان می‌دهد در شهر تهران، افت ۵.۵ درصدی نرخ‌ها به وقوع است. در عین حال از ۸ تا ۲۱ آذرماه، تمایل برای فروش در مقایسه با دو هفته قبل از آن ۱۳.۵ درصد افزایش یافته است. از بین ۱۱ منطقه پرتقاضا که به نوعی بورس بازار مسکن محسوب می‌شوند بیشترین افت قیمت در منطقه ۸ به میزان ۱۷ درصد رخ داده و در عین حال در منطقه هفت نرخ‌های پیشنهادی ۷.۸ درصد افزایش نشان می‌دهد. در هر دو منطقه مذکور عرضه مسکن به ترتیب ۱۷ و ۱۶ درصد در مقایسه با دو هفته قبل از آن کاهش یافته است.

در جدول زیر، قیمت‌های پیشنهادی برای املاک مسکونی فروشی در تهران در روزهای اخیر را مشاهده می‌کنید: