تغییر معادله جنگ‌های قرن ۲۱ با ورود پهپاد‌ها به میدان

به گزارش «پارسینه» به نقل از دویچه وله، «تاگس‌شاو»، وب‌سایت کانال یک تلویزیون آلمان روز جمعه ۲۰ نوامبر (۳۰ آبان) در گزارشی به بررسی نقش هواپیما‌های بدون سرنشین در جنگ‌های قرن ۲۱ پرداخت.

بنابر این گزارش چه در لیبی یا سوریه و چه در جنگ میان ارمنستان و جمهوری آذربایجان در همسایگی اروپا، ماقشه‌ها به رویاروی نظامی کشیده می‌شود و در آن‌ها سازمان‌های بین‌المللی جدی گرفته نمی‌شوند و قوانین حقوق بین‌الملل نقض می‌شوند.

کشور‌های درگیر در این مناقشه‌ها سرگرم ایجاد تحول در تاکتیک‌ها و جنگ‌افزار‌های خود هستند. جان کاساپوغلو، کارشناس امور نظامی از استانبول، سوریه را «آزمایشگاهی برای جنگ‌های قرن ۲۱» می‌خواند.

او در تحلیل‌های خود گزارش می‌دهد که چگونه روسیه و ترکیه هواپیما‌های بدون سرنشین و دیگر جنگ‌افزار‌های خود را از طریق یک شبکه الکترونیکی هماهنگ می‌کنند.

پیروزی جمهوری آذربایجان در جنگ با ارمنستان در منطقه قره‌باغ نشان داد که این هماهنگی تا چه اندازه می‌تواند قدرتمند و موثر باشد. آذربایجان این پیروزی را مدیون همکاری نظامی ترکیه است.

نظامیان ارمنی در منطقه قره‌باغ تقریبا در سنگر‌های خود محبوس مانده بودند و تمام تمرکزشان استفاده از تانک، توپخانه و راکت بود. آن‌ها به سادگی هدف قرار می‌گرفتند و ویدئو‌هایی که وزارت دفاع آذربایجان منتشر کرده این امر را به خوبی نشان می‌دهد.

برخی تحلیلگران، نظیر اشتین میتزر از آمستردام، با بررسی تصویر‌ها و ویدئو‌های نبرد قره‌باغ به ثبت حمله‌های موفق به مواضع ارتش ارمنستان، از جمله انهدام ۱۸۵ تانک و خودروی زرهی پرداخته‌اند.

در عملیات جنگی، پهپاد‌ها کاربرد‌های متفاوتی دارند. هواپیمای بدون سرنشین «بایراکتار TB-۲» ترکیه یا پهپاد «هرمس ۹۰۰» اسرائیل برای شناسایی مواضع حریف به کار می‌روند و پس از شناسایی موقعیت دقیق، این مواضع با کمک توپخانه یا راکت هدف قرار می‌گیرند.

فواد شاباسوف، کارشناس نظامی از باکو می‌گوید ارتش آذربایجان همچنین از هواپیما‌های چند منظوره «آنتونوف AN-۲»، از محصولات دوران شوروی سابق نیز استفاده کرده است.

این هواپیما با تغییراتی که در آن ایجاد شده می‌تواند از راه دور کنترل شده و با پرواز در ارتفاع پائین مشخصات جغرافیایی مواضع ارتش ارمنستان را ثبت کند. این داده‌ها با اطلاعاتی که پهپاد‌های تجسسی از ارتفاع بالاتر ثبت می‌کنند تکمیل می‌شود و به ارتش آذربایجان و متحدانش امکان می‌دهد سامانه‌های دفاع ضد هوایی ارمنستان را نابود کنند.

هواپیما‌های بدون سرنشین «بایراکتار TB-۲» می‌توانند به موشک‌های هوا به زمین نیز مجهز شوند. در کنار این‌ها «پهپاد‌های انتحاری» نیز وجود دارند که قادرند برفراز منطقه‌ای پرواز کنند تا پس از شناسایی هدف از راه دور، با کلاهک انفجاری به نقطه مورد نظر اصابت کنند. ارتش آذربایجان مدل اسرائیلی این نوع پهپاد‌ها را در اختیار دارد.

مارکوس رایزنر، از آکادمی نظامی اتریش در پاسخ به پرسشی از «تاگس‌شاو» می‌گوید سامانه قدیمی و ناکارآمد ارمنستان در موقعیتی نبود که هواپیما‌های بدون سرنشین ترکیه و پهپاد‌های انتحاری اسرائیلی را به موقع شناسایی و منهدم کند.

یک کارشناس نظامی دیگر به «تاگس‌شاو» گفته ارتش آذربایجان موفق شد جلوی نزدیک شدن نیرو‌های ذخیره ارتش ارمنستان به صحنه نبرد را بگیرد و افزون بر این بدون رویاروی مستقیم با طرف مقابل تلفات خود را به حداقل ممکن تقلیل دهد.

در چنین وضعیتی و در حالی که ارمنستان قادر به تقویت نیرو‌های خود در خط مقدم جبهه نبود، ارتش آذربایجان با برتری کامل می‌توانست زمان و مکان درگیری را مشخص و به آن‌ها تحمیل کند.

یک روزنامه نگار ارمنی به کانال یک تلویزیون آلمان می‌گوید خستگی نیرو‌های ارتش ارمنستان در خط مقدم جبهه و به خصوص پهپاد‌های انتحاری در تضعیف روحیه آن‌ها تاثیر به سزایی داشته‌اند. او افزود نظامیان ارمنستان پس از شنیدن آژیر خطر حمله پهپاد‌ها فقط هفت ثانیه فرصت داشتند خود را به محل امنی برسانند.

آرائیک هاروتیونیان، رئیس حکومت خودمختار منطقه قره‌باغ اندکی پس از امضای توافق آتس‌بس در این منطقه گفته بود جنگنجویان داوطلب و نیرو‌های ذخیره از خط مقدم جبهه فرار می‌کردند و یگان‌های ویژه ارتش ارمنستان حاضر به اعزام به آنجا نبودند.

در سال‌های اخیر استفاده از پهپاد‌های جنگی در مناقشه‌های نظامی نقاط مختلف جهان رو به افزایش گذاشته است که یکی از علت‌های آن ناکارآمدی ممنوعیت صدور جنگ‌افزار است.

به گفته مارکوس رایزنر یکی از نمونه‌ها ترکیه است که تحریم تسلیحاتی سازمان ملل علیه لیبی را از طریق ارسال محموله‌های سلاح با کشتی و اسکورت آن‌ها با پهپاد نقض می‌کند.

او می‌گوید موتور پهپاد‌های TB-۲ ترکیه ساخت شرکت «روتاکس» اتریش است و این شرکت حالا در راستای تقاضای شرکت مادر، (شرکت بمباردیه کانادا)، در تلاش است صادرات این گونه موتور‌ها به ترکیه را متوقف کند.

این کارشناس اتریشی در عین حال گفته است که اکنون پای اوکراین هم به این ماجرا کشیده شده و کی‌یف قصد دارد برای پهپاد‌های ترکیه موتور تولید کند. او افزود اوکراین همچنین مشغول تولید پهپاد‌های انتحاری شده و قصد دارد برای بازپس‌گیری مناطق شرقی از جدایی‌طلبان از آن‌ها استفاده کند. مارکوس رایزنر هشدار داد که با این روند آتش یک مناقشه دیگر می‌تواند شعله‌ور شود.