از انتخابات داغ آمریکا تا ۳۴ کاندیدا‌ی احتمالی انتخابات ۱۴۰۰ ایران+ فهرست و سوابق

تحریریه پارسینه: اندکی بیش از ۲۰۰ روز تا انتخابات ریاست‌جمهوری دوره سیزدهم زمان باقی است. اگر شیوع کووید ۱۹ کشور را با بحران در حوزه سلامت یا خروج آمریکا از برجام و تشدید تحریم‌ها وضعیت اقتصادی با جدی‌ترین چالش‌ها مواجه نمی‌کرد، احتمالا این روز‌ها بیشترین تمرکز و توجه گروه‌ها و جریان‌های سیاسی بر روی موضوع انتخابات بود.

با این حال، همه این مصایب باعث نشده که احزاب و گروه‌ها انتخابات سال ۱۴۰۰ را فراموش کنند. جلسات مجازی احزاب و گعده‌های سیاسی تا حدودی فعال است و از دل این نشست‌ها و جلسات گمانه‌زنی‌هایی در مورد کاندیدا یا کاندیدا‌های احتمالی انتخابات ریاست‌جمهوری شنیده می‌شود. از روسای دو قوه تا وزرای دولت مستقر، چهره‌های کمتر رسانه‌ای و شناخته شده تا سیاستمداران و مدیران جوان در صف کاندیداتوری قرار دارند.

برخی احتمال حضورشان را تکذیب می‌کنند و برخی صراحتا اعلام کاندیداتوری کرده‌اند، اما بر کسی پوشیده نیست که گزینه‌های نهایی جریان‌های سیاسی دقیقه ۹۰ مشخص می‌شود، با این حال صف طویلی از کاندیدا‌های احتمالی وجود دارد که از قضا اغلب اصولگرا هستند.

در این گزارش مروری داریم بر گزینه‌های اصولگرا، مستقل یا اصلاح‌طلبی که احتمال حضورشان در انتخابات بیش از باقی سیاستمداران است و نامشان در این روز‌ها بیش از باقی بر سر زبان‌ها.

1. محمدباقر قالیباف

زمانی که محمدباقر قالیباف برای انتخابات مجلس پا پیش گذاشت و کاندیدا شد، از این سو و آن سوی سیاست شنیده می‌شد که او شرط کرده که پس از یک سال سکان‌داری پارلمان را رها کرده و کارزار انتخاباتی را راه بیندازد که پیش از این تجربه کرده ‌است. محمدباقر قالیباف آزمون ورود به پاستور را یک بار سال ۸۴ امتحان کرد، بار دیگر سال ۸۸ به یک باره از حضور در این رقابت‌ها چشم‌پوشی کرد، سال ۹۲ کمی بیشتر از ۱۶ درصد آرا را کسب کرد و در سال ۹۶ نیز لحظات آخر به نفع سید ابراهیم رئیسی انصراف داد تا در نهایت پس از دست کم ۳ بار تلاش ناموفق در انتخابات دوره یازدهم مجلس شورای اسلامی رای آورد و بعد هم با رای نمایندگان بر مسند ریاست نشست.

در کارنامه قالیباف هم سابقه مدیریت کلان اجرایی، چون شهرداری تهران دیده می‌شود و هم سابقه نظامی. برخی معتقدند که سفر‌های استانی که او از جایگاه ریاست مجلس در برنامه دارد، به نوعی سفر‌های انتخاباتی است. با این حال نه او و نه کنشگران اصولگرا و نه گعده‌ها و تشکیلات این جریان سیاسی هنوز در مورد آمدن یا نیامدنش برای انتخابات ۱۴۰۰ اعلام نظر نکرده‌اند.

2. سید ابراهیم رئیسی

اگر فرضیه و گمانه‌زنی‌ها در مورد حضور قالیباف و رئیسی در انتخابات به وقوع بپیوندد، این اولین بار است که روسای وقت ۲ قوه دیگر برای رسیدن به پاستور وارد رقابت می‌شوند. سید ابراهیم رئیسی، رئیس دستگاه قضا پیش از این یک بار دیگر بخت خود را در انتخابات ریاست‌جمهوری سال ۹۶ آزموده ‌است. همان سال رئیسی با اجماع رای اصولگرایان توانست قریب به ۱۶ میلیون رای کسب کند که گفته می‌شد برای یک چهره قضایی که قرار است با رئیس‌جمهوری وقت رقابت کند، رای قابل توجهی بود.

نام سید ابراهیم رئیسی نیز در میان کاندیدا‌های احتمالی انتخابات سال ۱۴۰۰ به چشم می‌خورد. اغلب سوابق رئیسی، قضایی است و او پیش از ریاست بر دستگاه قضا در سمت‌هایی، چون دادستان کل کشور، معاون اول رئیس قوه، رئیس سازمان بازرسی کل کشور و البته تولیت آستان قدس فعالیت کرده ‌است.

3. پرویز فتاح

پرویز فتاح متولد سال ۱۳۴۰ و اکنون ۵۹ ساله است و اگر حداکثر سن ۷۵ سال به عنوان شرایط نامزدی برای انتخابات ریاست‌جمهوری به تصویب رسیده و قانونی شود او جز کاندیدا‌های جوان به حساب می‌آید که دست کم ۱۶ سال تا پایان این حداکثر سن قانون زمان دارد. از زمانی که پرویز فتاح به ریاست کمیته امداد امام خمینی (ره) منصوب شد، برخی معتقد بودند گام بعدی او ریاست‌جمهوری است. او پیش از حضور بر مسند ریاست کمیته امداد با حکم رهبری در دولت دوم محمود احمدی‌نژاد به مدت ۴ سال وزیر نیرو بود.

فتاح از ۳۱ تیر ۹۸ به عنوان رئیس بنیاد مستضعفان انقلاب اسلامی فعالیت می‌کند. چندی پیش حضور او در یک گفت‌و‌گوی تلویزیونی با برنامه «نگاه یک» در مورد این که اموال بنیاد در اختیار چه کسانی و چه نهاد‌هایی است با حواشی و انتقادات بسیاری مواجه شد تا جایی که او برخی معتقدند او مهره‌ای سوخته برای انتخابات است، اما نباید فراموش کرد که فتاح هنوز قریب به ۸ ماه تا انتخابات فرصت دارد.

4. رستم قاسمی

رستم قاسمی، نهمین وزیر نفت جمهوری اسلامی است که فاصله سال‌های ۹۰ تا ۹۲ با دولت محمود احمدی‌نژاد همکاری کرد، با این حال قاسمی همواره به عنوان یک چهره نظامی شناخته می‌شود. او از سال ۶۰ به عضویت سپاه پاسداران در آمد و در جبهه‌های جنگ حضور یافت. پس از آن به قرارگاه خاتم‌الانبیا پیوست و در سال ۸۶ نیز به عنوان فرمانده این قرارگاه منصوب شد.

قاسمی جز چهره‌هایی است که در فهرست تحریم شورای امنیت سازمان ملل، ایالات متحده آمریکا، اتحادیه اروپا و استرالیاست و سابقه اقتصادی-نظامی دارد. او مدتی هم مشاور اسحاق جهانگیری بود و اگرچه به دلیل اقدامات بابک زنجانی، انتقاداتی نیز به او وارد است، اما گفته می‌شود از جمله مدیران نفتی است که شاید رئیس‌جمهوری دوران تحریم باشد.

5. عزت‌الله ضرغامی

همان زمان که پس از تحویل صندلی ریاست سازمان صداوسیما، خانه‌نشین شد و برنامه صبحانه‌های سیاسی را با چپ و راست سیاست به راه انداخت، بسیاری معتقد بودند که او برای انتخابات ریاست‌جمهوری کاندیدا می‌شود. او سال ۹۶ گفت که اصولگرایان جبهه انقلاب اسلامی برای حضور در انتخابات به او اصرار کرده‌اند، اما در نهایت عزت‌الله ضرغامی صبر کرد تا با حسن روحانی رقابت نکند. اما او چند ماه پیش یک بار دیگر در یک گفت‌و‌گوی رادیویی گفت: اگر احساس تکلیف کند برای انتخابات ریاست‌جمهوری کاندیدا می‌شود اگرچه پیش از آن گفته‌بود چشمش آب نمی‌خورد که تایید صلاحیت شود.

ضرغامی سال ۶۱ به سپاه پاسداران رفت، دهه هفتاد معاون وزیر فرهنگ و ارشاد در امور مجلس بود، پس از آن معاونت امور سینمایی وزارت فرهنگ را برعهده گرفت و در دولت خاتمی معاون وزیر دفاع در امور مجلس شد و بعد از آن هم معاونت امور مجلس و استان‌های سازمان صداوسیما را تا سال ۱۳۸۲ بر عهده گرفت. در نهایت هم که به مدت ۱۰ سال ریاست صداوسیما را برعهده داشت. البته از میان اظهارنظر‌های اصولگرایان مشخص است که اقبالی به حضور ضرغامی نشان نداده‌اند.

6. علی نیکزاد

علی نیکزاد را به عنوان حلقه نزدیکان محمود احمدی‌نژاد می‌شناختند. چه آنکه در دوران ریاست‌جمهوری او به استانداری اردبیل و پس از آن به سرپرستی وزارت راه و شهرسازی رسید و در نهایت فاصله سال ۸۸ تا ۹۰ وزیر مسکن، راه و شهرسازی شد. پس از مدتی با حفظ سمت در دوره‌ای سرپرستی وزارت ارتباطات ادامه داد. پس از اتمام دولت احمدی‌نژاد او نیز از کسانی بود از رییس سابق فاصله گرفت.

در سال ۹۶ علی نیکزاد به عنوان رئیس ستاد انتخاباتی سید ابراهیم رئیسی معرفی و پس از انتخابات مجلس در اسفند ۹۸ نیز به عنوان نماینده اردبیل وارد پارلمان شد. مرداد ۹۹ احمد امیرآبادی‌فراهانی، عضو هیات رییسه مجلس اعلام کرد که علی نیکزاد، امیرحسین قاضی‌زاده هاشمی و محمد مخبر از جمله گزینه‌های مطرح در جریان اصولگرایی هستند. گفته می‌شود که علی نیکزار گزینه مدنظر صادق محصولی است. کنشگر سیاسی اصولگرایی که به عنوان تامین کننده منابع مالی جبهه پایداری شناخته می‌شود.

7. علیرضا زاکانی

علیرضا زاکانی، سیاستمدار اصولگرا و در حال حاضر نماینده قم در مجلس و رئیس مرکز پژوهش‌های پارلمان است. او که در دوره هفتم، هشتم و نهم نیز در مجلس حضور داشته، از دیگر گزینه‌های انتخابات ریاست‌جمهوری است. علیرضا زاکانی همچنین در سال ۸۷ همراه با هم‌فکرانش جمعیت رهپویان انقلاب اسلامی را تاسیس کردند. همچنین عضو جبهه متحد اصولگرایان بوده و در جریان انتخابات ریاست‌جمهوری سال ۹۶ در جبهه مردمی نیرو‌های انقلاب فعالیت می‌کرد. زاکانی تاکنون در انتخابات سال ۹۲ و ۹۶ ثبت‌نام کرده، اما رد صلاحیت شده‌است. برخی فعالان رسانه‌ای نزدیک به او خبر داده‌اند که احتمال حضور زاکانی برای انتخابات وجود دارد.

8. امیرحسین قاضی‌زاده هاشمی

نام امیر حسین قاضی‌زاده هاشمی برای حضور در انتخابات ریاست‌جمهوری سال ۱۴۰۰ را اولین بار از زبان احمد امیرآبادی فراهانی، عضو هیات رئیسه مجلس شنیده شد. قاضی‌زاده هاشمی نایب رئیس اول مجلس یازدهم است و پیش از این در دوره هشتم، نهم و دهم نیز عضو پارلمان بوده‌است. این عضو جبهه پایداری پسر عموی سید حسن قاضی‌زاده هاشمی وزیر بهداشت دولت یازدهم و دوازدهم است که در میانه راه استعفا داد و از دولت جدا شد. او یکی از گزینه‌های جدی جبهه پایداری به شمار می‌رود.

9. مهرداد بذرپاش

بذرپاش یک مدیر دهه پنجاهی و در مقیاس سنی مدیران جمهوری اسلامی، مدیری جوان محسوب می‌شود. مهرداد بذرپاش پس از حاشیه‌ها و جنجال‌های جدی که در مورد مدرک تحصیلی و سوابق کاریش به وجود آمد، بالاخره به عنوان رئیس دیوان محاسبات کشور که به نوعی بازوی نظارتی مجلس به حساب می‌آید، انتخاب شد. او همچنین سابقه نمایندگی مجلس دوره نهم و عضویت در هیات رئیسه این مجلس را در کارنامه دارد و در دوره احمدی‌نژاد نیز معاون رئیس جمهوری و رئیس سازمان ملی جوانان بوده‌است. سابقه مدیرعاملی سایپا آن هم وقتی ۲۷ ساله بوده، همچنین قائم مقام بنیاد تعاون سپاه و مدیرعامل پارس خودرو نیز در رزومه او به چشم می‌خورد.

خط فکری او را می‌توان در روزنامه «وطن امروز» که صاحب امتیاز و مدیر مسئولش است، دنبال کرد. بذرپاش نیز یکی از گزینه‌های جوان اصولگرایان برای انتخابات به شمار می‌آید.

10. سعید جلیلی

سعید جلیلی را در گروه دیپلمات‌هایی قرار می‌دهند که احتمال حضورشان برای انتخابات ریاست‌جمهوری سال ۱۴۰۰ کم نیست. به ویژه که او و هم‌فکرانش با به کار گیری «دولت در سایه» در بخش عمده‌ای از دوارن ریاست‌جمهوری حسن روحانی دست از انتقاد دولت نکشیدند. سعید جلیلی گزینه مورد علاقه جبهه پایداری هم به شمار می‌آید، او در سال ۹۲ با حمایت محمدتقی مصباح یزدی، روحانی نزدیک به جبهه پایداری به عنوان گزینه اصلح وارد رقابت انتخاباتی شد.

سعید جلیلی نماینده رهبری در شورای عالی امنیت ملی و دبیر شورای عالی امنیت ملی بوده؛ آن هم در دورانی که مذاکره در مورد پرونده هسته‌ای ایران با ۱+۵ با محوریت این شورا برگزار می‌شد. جلیلی که از مدیران با سابقه وزارت خارجه است، از سال ۹۲ با حکم رهبری به عضویت مجمع تشخیص مصلحت نظام و از سال ۹۳ به عضویت شورای راهبردی روابط خارجی درآمده ‌است.

11. سعید محمد

سعید محمد متولد سال ۱۳۴۷ و از مهر سال ۹۷ فرمانده قرارگاه خاتم‌الانبیا و جایگزین عباد‌الله عبداللهی شده ‌است. او سال ۸۸ در مقطع دکترا از دانشگاه تربیت مدرس فارغ‌التحصیل شده ‌است. سعید محمد سال ۱۳۶۶ به عضویت سپاه درآمده، اما برخلاف مدیران قبلی قرارگاه ختم‌الانبیا لباس نظامی به تن نمی‌کند و سابقه نظامی‌گری کمتری هم دارد. بیشتر سابقه او در سمت‌های مدیریتی و اجرایی در موسسات اقماری قرارگاه سازندگی خاتم‌الانبیا و بنیاد تعاون سپاه بوده‌است. او همچنین سابقه مدیرعاملی گروه سپاسد و مدیرعاملی گروه ایرانیان اطلس، سازنده و مالک چندین مرکز خرید در شهر‌های مختلف از جمله اطلس مال در تهران را در کارنامه دارد. سعید محمد همراه با مهرداد بذرپاش از کاندیدا‌های جوان اصولگرایان به شمار می‌آیند.

12. محسن رضایی

این نظامی سابق انتخابات دوره ششم مجلس شورای اسلامی، انتخابات دوره نهم، دهم و یازدهم انتخابات ریاست‌جمهوری پیش قدم شد، اما در هیچ کدام توفیقی کسب نکرد. زمزمه‌هایی مبنی بر حضور چندباره‌اش در دوره دوازدهم انتخابات ریاست‌جمهوری نیز شنیده می‌شد که البته محقق نشد. او که از سال ۷۶ عضو مجمع تشخیص مصلحت نظام، هم‌اکنون در سمت دبیری این مجمع فعالیت می‌کند.

در یکی دو سال گذشته ماجرای کربلای ۵ و ادعای محسن رضایی در مورد این عملیات که از آن با عنوان «عملیات فریب» یاد کرد، همچنین اخیرا اختلافات درون سپاه پاسداران در زمان جنگ و دوران فرماندهی برای او حواشی ایجاد کرد. محسن رضایی در سال ۶۰ و در بحبوحه جنگ با حکم امام خمینی (ره) به عنوان فرمانده سپاه پاسداران انقلاب اسلامی منصوب شد و تا ۱۶ سال بعد در این سمت باقی ماند.

13. عباسعلی کدخدایی

زمزمه‌هایی از کاندیداتوری عباسعلی کدخدایی، سخنگوی شورای نگهبان و دست راست آیت‌الله احمد جنتی نیز شنیده می‌شود. او دو ماه پیش در گفت‌و‌گویی با روزنامه اطلاعات اعلام کرد دیگر تمایلی برای حضور در شورای نگهبان ندارد و تیرماه نیز از قائم مقامی دبیر شورای نگهبان کناره گیری کرده است. کدخدایی در دوره چهارم و پنجم شورای نگهبان به عنوان عضو و از سال ۸۹ تا ۹۲ به عنوان قائم مقام دبیر کل و سخنگو مشغول فعالیت بوده‌است. سال ۹۲ دوران او به پایان رسید، اما در تیر سال ۹۵ مجددا مجلس به حضورش در شورای نگهبان رای داد. همچنین در مردادماه ۱۳۹۰ با حکم رهبری به عضویت هیات عالی حل اختلاف قوا و تنظیم روابط قوای سه گانه درآمد و این مسوولیت در سال ۱۳۹۵ مجددا تمدید شد. او مدرک دکتری حقوق بین‌الملل را از دانشگاه هال انگلستان اخذ کرده‌است.

14. مصطفی میرسلیم

مصطفی میرسلیم فروردین سل ۹۶ در ستاد انتخابات کشور، رسما کاندیدای ریاست‌جمهوری شد. ابتدا حزب موتلفه که مدت‌ها قبل بر روی کاندیدای حزبی مانور می‌داد، اعلام کرد که مصطفی میرسلیم عضو شورای مرکزی این حزب به عنوان کاندیدای حزبی معرفی شده‌است. پس از جدی شدن رقابت و پس از این که قالیباف حاضر به کناره‌گیری از رقابت شد، میرسلیم بی‌توجه به توصیه بزرگان اصولگرا به رقابت ادامه‌داد، اقدامی که باعث شد موتلفه اسلامی حمایت خود را از این عضو موتلفه بردارد. سال ۹۸، اما او موفق شد از طریق لیست اصولگرایان به عنوان نماینده تهران وارد پارلمان شود و پس از آن در رقابتی با قالیباف از حضور در راس قوه مقننه باز ماند. او در دوره ریاست جمهوری حضرت آیت‌الله خامنه‌ای، سرپرست نهاد ریاست‌جمهوری بود. او در دوره‌ای وزیر فرهنگ و ارشاد دولت هاشمی‌رفسنجانی شد و معاونت سیاسی اجتماعی وزیر کشور تا قبل از سال ۶۱، ریاست اولین مرکز تحقیقات موتور ایران و ریاست فدراسیون نجات غریق و غواصی را هم در کارنامه دارد.

15. اسدالله بادامچیان

اگر حداکثر سن ۷۵ سال برای رئیس‌جمهوری به تصویب نرسد و قانونی نشود، اسدالله بادامچیان نیز یکی از گزینه‌هایی ست که احتمال دارد در انتخابات سال ۱۴۰۰ حضور داشته‌باشد. او بعد از درگذشت محمد نبی حبیبی، دبیر کل موتلفه اسلامی شد. اسدالله بادامچیان که زندانیان سیاسی دوران پهلوی بوده، دکتری روابط بین‌الملل دارد و از زمان شکل‌گیری هیات‌های موتلفه اسلامی با این تشکیلات همکاری می‌کرده‌است. او همچنین دبیر اجرایی حزب جمهوری اسلامی و مسوول استان‌ها و شهرستان‌های آن حزب نیز بوده ‌است.

16. محمد قمی

حجت الاسلام محمد قمی روحانی ۴۰ ساله‌ای است که طی حکمی از سوی رهبری در تاریخ ۲۸ مرداد ۱۳۹۷ به عنوان رئیس سازمان تبلیغات اسلامی منصوب شد. او پیش از این عضو حقوقی شورای عالی فضای مجازی، مدیرکلی حوزه‌های دانشجویی استان تهران، مسئول مرکز مطالعات و پژوهش‌های اسلامی شریف، قائم‌مقام مدیریت مؤسسه فرهنگ و تمدن توحیدی، مشاور عالی مدیر حوزه علوم اسلامی دانشگاهیان کشور و مدیر گروه پژوهشی مهندسی فرهنگی پژوهشکده باقرالعلوم بوده‌ است. محمد قمی از روحانیون نزدیک به جریان اصولگراست که برخی معتقدند می‌تواند مصداق «دولت جوان و انقلابی» باشد.

17. علی اکبر ولایتی

اگرچه زمزمه‌هایی از حضور علی اکبر ولایتی در انتخابات آتی شنیده می‌شود، اما شرایط او نیز تقریبا مشابه اسدالله بادامچیان است. اگرچه هنوز تکلیف تعیین حداقل و حداکثر سن برای کاندیدای ریاست‌جمهوری مشخص نیست، اما او تیر سال ۱۴۰۰، ۷۶ ساله می‌شود و احتمال دارد که با تصویب این قانون به دلیل سن و سالش از رقابت باز ماند. او سال ۶۰ تا ۷۶ یعنی در دوران جنگ و حتی پذیرش قطع‌نامه ۵۹۸ وزیر امور خارجه بوده ‌است. او همچنین نماینده دور اول مجلس را در کارنامه دارد و هم اکنون عضو مجمع تشخیص مصلحت نظام و دستیار رهبری در امور بین‌الملل است.

ولایتی همچنین سال ۱۳۸۴ هم تصمیم داشت کاندیدا شود، اما بعد از کاندیداتوری آیت‌الله هاشمی کناره‌گیری کرد. سال ۹۲ ولایتی بالاخره نامزد انتخابات شد و تنها ۶ درصد آرا را کسب کرد. او چهره محبوبی میان اصولگرایان نیست چرا که اغلب اصولگرایان ولایتی را یکی از دلایل مهم باخت این جریان در انتخابات سال ۹۲ می‌دانند که به درخواست بزرگان این جریان برای کناره‌گیری وقعی ننهاد و حتی تلفن‌های آیت‌الله مهدوی کنی را هم بی‌پاسخ گذاشت.

18. علی لاریجانی

اگرچه نزدیکانش در گفتگو با رسانه‌ها از احتمال حضور علی لاریجانی در انتخابات ریاست‌جمهوری اظهار بی‌اطلاعی می‌کنند، اما براساس گمانه‌زنی‌ها او یکی از گزینه‌ها ست. در واقع رئیس مجالس رئیس مجالس هشتم، نهم و دهم که ترجیح داد بعد از ۱۲ سال دیگر برای حضور در پارلمان خود را در معرض رای مردم قرار ندهد یکی از گزینه‌های بالقوه ریاست‌جمهوری محسوب می‌شود.

علی لاریجانی پیش از این دبیری شورای عالی امنیت ملی و ریاست بر سازمان صداوسیما و همچنین وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی را تجربه کرده و هم‌اکنون عضو حقیقی مجمع تشخیص مصلحت نظام است. این مدیر فلسفه خوانده پس از این که با محمود احمدی‌نژاد و یارانش زاویه حاده پیدا کرد و پس از روی کار آمدن دولت روحانی به نیرو‌های معتدل اصولگرا و تا اندازه‌ای کارگزارانی‌ها نزدیک شد و مسلما در صورتی که برای انتخابات اعلام حضور کند از حمایت جریان‌های تندرو و نواصولگرا‌ها محروم خواهد بود. پس از این که حسین مرعشی، سخنگوی حزب کارگزاران سازندگی خبر داد که محسن هاشمی و اسحاق جهانگیری آمادگی حضور در انتخابات ریاست‌جمهوری را ندارند احتمال این که علی لاریجانی یکی از جدی‌ترین گزینه‌های انتخابات ریاست‌جمهوری برای کارگزارانی‌ها باشد، شدت گرفت.

19. حسین دهقان

حسین دهقان از معدود کاندیدا‌هایی است که صراحتا اعلام حضور کرده‌ است. حسین دهقان، وزیر سابق دفاع در دولت یازدهم، از فرماندهان سپاه پاسداران و مشاور رهبری در صنایع دفاعی چندی پیش به خبرگزاری تسنیم گفت که در انتخابات ریاست‌جمهوری ۱۴۰۰ نامزد خواهد شد. او تاکید کرده‌بود «با قدرت خواهم آمد و معتقدم باید مردم را از این وضعیت فعلی نجات داد.» او فعالیت انتخاباتی را از سال گذشته آغاز کرده و اولین نفری بود که صراحتا از حضورش در انتخابات سال ۱۴۰۰ رونمایی کرد.

دهقان از سال ۱۳۶۵ تا ۱۳۶۹ جانشینی فرمانده نیروی هوایی سپاه و از ۱۳۶۹ تا ۱۳۷۰ نیز فرماندهی نیروی هوایی سپاه پاسداران را برعهده داشت. او در فاصله سال‌های ۱۳۷۱ تا ۱۳۷۵ جانشین رئیس ستاد مشترک سپاه پاسداران بود. دهقان در دولت هفتم به عنوان قائم‌مقام وزیر دفاع و در دولت‌های هشتم و نهم به عنوان معاون رییس‌جمهوری و رییس بنیاد شهید و امور ایثارگران فعالیت می‌کرد.

20. محمد غرضی

وضعیت محمد غرضی نیز مشابه اسدالله بادامچیان و علی اکبر ولایتی است و در صورتی که شرایط سنی در طرح اصلاح قانون انتخابات به تصویب نهایی برسد، قرضی نیز از گردونه انتخابات حذف خواهد شد. او هم‌اکنون ۷۹ ساله است، اما اعلام کرده که برای انتخابات ریاست‌جمهوری سال ۱۴۰۰ می‌آید. او نیز همچون محمد دهقان از معدود کاندیدا‌هایی است که صراحتا اعلام کاندیداتوری کرده‌است. او سابقه وزارت پست و تلگراف و وزارت نفت را در کارنامه دارد و سال ۹۲ نیز کاندیدای انتخابات شد که آرای کمتر از ۵۰۰ هزار نفر با نام او به صندوق انداخته شد.

21. محمود احمدی‌نژاد

نام محمود احمدی‌نژاد با «رد صلاحیت» گره خورده است. اغلب وقتی حرفی از او به میان می‌آید، به همان اندازه که گزینه‌ای جدی و بالقوه برای ریاست‌جمهوری تلقی می‌شود به همان میزان هم احتمال رد صلاحیت برای او وجود دارد. اگرچه از آغاز دولت دوم او، برخی اصولگرایان مرز‌های خود را با او مشخص کردند، اما دو سال بعد و پس از ماجرای یکشنبه سیاه مجلس، خانه‌نشینی ۱۱ روزه و ماجرای انتصاب اسفندیار رحیم‌مشایی او و همراهانش عملا خط و مرزی جدا از اصولگرایان تشکیل دادند که امروز با عنوان «جریان بهار» شناخته می‌شوند. رییس دولت نهم و دهم، سال ۹۶ همراه با حمید بقایی علی رغم نهی رهبری ثبت‌نام کرد، اما همان‌طور که مشخص بود رد صلاحیت شد.

22. غلامحسین الهام

غلامحسین الهام از آن سیاسیونی است که از حلقه یاران احمدی‌نژاد خارج نشد و در گروه اصولگرایانی قرار نگرفت که از اواخر دولت دومش احمدی‌نژاد را ترد کردند و هر چه گذشت فاصله‌شان را از او بیشتر. گفته می‌شود که چون اسفندیار رحیم‌مشایی و حمید بقایی یاران نزدیک احمدی‌نژاد در زندان بوده و شرایط کاندیداتوری ندارند و احتمال تایید صلاحیت محمود احمدی‌نژاد نیز اندک است، جریان بهار غلامحسین الهام را به عنوان کاندیدای اجاره‌ای و جایگزین محمود احمدی‌نژاد انتخاب کرده‌است.

الهام در مقطع دکترا در رشته حقوق جزا فارغ‌التحصیل شده و در قوه قضاییه سابقه دادیاری، دادستانی و قضاوت دارد. او هم‌چنین در سال ۱۳۸۱ تا ۱۳۸۳ به عنوان سخنگوی دستگاه قضایی فعالیت می‌کرد و در سال‌های ۱۳۸۳ تا ۱۳۸۹ عضو حقوقدان شورای نگهبان بود. سخنگوی دولت، رییس دفتر رییس‌جمهوری، وزیر دادگستری، نماینده ویژه رییس جمهور، رییس ستاد مبارزه با قاچاق کالا و ارز و معاون توسعه مدیریت و سرمایه انسانی از جمله مناصبی است که در دولت احمدی‌نژاد الهام برای آن‌ها انتخاب شد.

23. محمدجواد ظریف

برخی کارشناسان می‌گویند که مهم‌ترین دغدغه و چالش دولت بعدی به جز اقتصاد، سیاست خارجی است. دو موضوعی که البته به یکدیگر گره خورده‌اند. از همین روی پیش بینی می‌شود رئیس‌جمهوری آینده یا یک اقتصاددان باشد یا یک دیپلمات. محمود جواد ظریف از آن دست مدیران دولت مستقر است که در گروه دوم یعنی دیپلمات‌های شایسته ریاست‌جمهوری قرار می‌گیرد. او همان‌قدر که به دلیل تلاش برای انعقاد قرارداد برجام و گشودن گره‌های پرونده هسته‌ای جمهوری اسلامی در میان اصلاح‌طلبان و اصولگرایان میانه‌رو طرفدار دارد، در میان تندرو‌های جریان راست با مخالفان سرسختی مواجه است. اگرچه در ۲، ۳ سال اخیر پایگاه اجتماعی او متزلزل شده، اما او از گزینه‌های میانه‌رویی است که با حاکمیت ارتباط مثبتی دارد. البته او در مهر گذشته گفت که قصد ندارد کاندیدای انتخابات شود. با این حال گزینه‌های ریاست‌جمهوری در ایران همیشه دقیقه ۹۰ مشخص می‌شوند. سفیر دائم ایران در سازمان ملل و معاون حقوقی و بین‌الملل وزارت خارجه تنها بخشی از فعالیت او در حوزه دیپلماسی است.

24. محمدجواد آذری جهرمی

وزیر جوان دولت حسن روحانی هم از آن دست مدیرانی است که حرف و حدیث در مورد حضورش در انتخابات ۱۴۰۰ کم نیست. البته این گزینه جوان که خیلی زود بر کرسی وزارت نشست، سابقه اجرایی چندانی ندارد که با آن پشتوانه وارد عرصه انتخابات شود. به همین دلیل شنیده می‌شود که شاید او برای این انتخابات دست نگه داشته و بعد از وزارت دوره‌ای شهرداری تهران را بیازماید تا در گام بعدی به ریاست‌جمهوری برسد.

با این حال برخی هم معتقدند که آذری جهرمی برای دوره سیزدهم ریاست‌جمهوری کاندیدا خواهد شد. او به دلیل اقدامات و موضع‌گیری‌هایش به خصوص در حوزه اینترنت چندان مورد قبول اصولگرایان نیست. از آن سو سابقه امنیتی او نیز باعث شده از سوی اصلاح‌طلبان با اقبال مواجه نشود، اما برگ برنده او آگاهیش به ارتباط با مردم از طریق فضای مجازی است. او که سال آینده ۴۰ ساله می‌شود معاونت فنی وزارت اطلاعات، مدیرکلی امنیت سیستم‌های ارتباطی سازمان تنظیم مقررات، عضویت غیرموظف هیات مدیره شرکت خدمات ارتباطی رایتل، عضویت در هیات مدیره شرکت ارتباطات زیرساخت، معاونت وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات و ... بخشی از سابقه اجرایی اوست.

25. عباس آخوندی

عباس آخوندی در دولت یازدهم و دوازدهم وزیر مسکن، راه و شهرسازی بود که البته در میانه راه با پذیرش استعفایش از سوی حسن روحانی از دولت جدا شد. او همچنین سابقه ۴ سال وزارت در مسکن، راه و شهرسازی در دولت آیت‌الله اکبر هاشمی رفسنجانی دارد. مدتی در اوایل انقلاب معاون سیاسی و اجتماعی وزارت کشور بوده و در دوران ریاست علی لاریجانی بر صداوسیما به عنوان قائم مقام فعالیت می‌کرده ‌است. عباس آخوندی نیز از جمله سیاستمداران لیبرالی است که شاید توجه کارگزارانی‌ها را به خود جلب کند، اما در میان اصولگرایان یا اصلاح‌طلبان اتحادی و مشارکتی احتمالا طرفدار چندانی ندارد.

26. عبدالناصر همتی

عبدالناصر همتی هم اکنون رئیس کل بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران است و قطعا اقداماتش در چند ماه پایانی دولت دوازدهم می‌تواند نگاه شهروندان و سیاستمداران جریان‌های مختلف به او برای انتخابات را تحت تاثیر قرار دهد. او در اغلب دولت‌ها سمت‌های کلیدی اقتصادی بر عهده داشته ‌است. ریاست بر بیمه مرکزی در دو دوره، مدیرعامل بانک ملی، مدیرعامل بانک سینا، عضویت در کمیته اقتصادی شورای عالی امنیت ملی در دوران ریاست حسن روحانی بر این شورا، سفیر ایران در چین بخشی از سابقه اقتصادی اوست. همچنین همتی فاصله سال‌های ۶۴ تا ۶۷ رئیس واحد مرکزی خبر و سال‌های ۶۷ تا ۶۸ مدیر پخش اخبار صداوسیما و سال‌های ۶۸ تا ۷۳ معاونت سیاسی صداوسیما را برعهده داشته ‌است.

27. محمود واعظی

محمود واعظی مرد شماره دو نهاد ریاست‌جمهوری است. او اخیرا از این که پاسخ صریحی به احتمال کاندیداتوریش بدهد، اجتناب کرده ‌است. واعظی در واکنش به این که کاندیدا خواهد شد گفته که تعداد کاندیدا‌های ریاست‌جمهوری سال آینده زیاد است و البته به برای مزاح هم گفته که «مگر بیکارم که کاندیدای انتخابات شوم». او همچنین در پاسخ به این سئوال که اعتدال و توسعه قرار است کاندیدایی برای انتخابات داشته‌باشد هم گفته است که تا انتخابات زمان زیادی باقی است. واعظی مرد پشت پرده نهاد ریاست‌جمهوری از اعضای ارشد حزب اعتدال و توسعه است. او در دولت اول وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات بود و مدت زیادی در وزارت خارجه و پس از آن در مرکز تحقیقات استراتژیک مجمع تشخیص مصلحت نظام سمت‌هایی بر عهده داشت.

28. رضا اردکانیان

رضا اردکانیان نیز از اعضای هیات دولت است که شنیده می‌شود برای حضور در انتخابات ریاست‌جمهوری سال ۱۴۰۰ آمده می‌شود. البته او هم در حین اجرای مسئولیت احتمال کاندیداتوریش را رد کرده ‌است. با این حال برخی کمپین «الف- ب. - ایران» را نمایش تبلیغاتی برای کاندیداتوری احتمالی اردکانیان در انتخابات ریاست جمهوری می‌دانند. این مدیر ارشد اجرایی که در دولت دوازدهم به عنوان وزیر نیرو فعالیت می‌کند، پیش از این سمت‌های معاونت در وزارت کشور و نیرو را برعهده داشته و حوزه تخصصی و تحصیلات او مرتبط با همین حوزه ست. اردکانیان البته در هیچ حزبی عضویت ندارد و بیشتر یک مدیر اجرایی متخصص به شمار می‌آید تا یک سیاستمدار.

29. سورنا ستاری

سورنا ستاری نیز از دیگر کاندیدا‌های احتمال انتخابات ۱۴۰۰ است که در کنار محمد جواد آذری‌جهرمی و سعید محمد گزینه جوان ریاست‌جمهوری تلقی می‌شود. سورنا ستاری، فرزند شهید سرلشکر منصور ستاری فرمانده نیروی هوایی ارتش است که بسیار مورد تفقد رهبری بوده ‌است. او هم‌اکنون معاون علمی و فناوری رئیس‌جمهوری است و پیش از آن با حکم بیژن زنگنه، وزیر نفت رئیس پژوهشگاه صنعت نفت منصوب شد که جای خود را به حمیدرضا کاتوزیان داد. سورنا ستاری در دانشگاه صنعتی شریف تحصیل کرده که یکی از گزینه‌های وزارت علوم بود، اما گفت که این پست را قبول نخواهد کرد و در نهایت به عنوان معاون رئیس‌جمهوری منصوب شد.

30. محمدرضا خاتمی

محمدرضا خاتمی، پزشک سیاستمدار و برادر کوچک‌تر سید محمد خاتمی یکی از گزینه‌های جدی اصلاح‌طلبان برای انتخابات ریاست‌جمهوری است. او نایب رئیس مجلس ششم و دبیر کل جبهه مشارکت بود که سال ۸۸ در جریان حوادث پس از انتخابات بازداشت شد. او همچنین سال ۹۸ به دلیل طرح ادعای تقلب در انتخابات دوره دهم ریاست‌جمهوری به تحمل ۲ سال حبس محکوم شد. با وجود این در میان طیفی از اصلاح‌طلبان و حزب اتحاد ملت ایران نام رضا خاتمی برای کاندیداتوری اصلاح‌طلب مطرح است.

31. محمدرضا عارف

محمدرضا عارف سال ۹۲ از جمله رقبای حسن روحانی بود که با پادرمیانی آیت‌الله هاشمی رفسنجانی، سید حسن خمینی و سید محمد خاتمی به نفع روحانی کنار کشید. پس از آن به رسم تشکر بابت این از خودگذشتگی ریاست شورای عالی سیاستگذاری اصلاح‌طلبان و پس از آن در سال ۹۶ ریاست بر فراکسیون امید را برعهده گرفت. برخی معتقدند که گام بعدی عارف، کاندیداتوری مجدد در انتخابات ریاست‌جمهوری است. حتی گفته می‌شود که او دیدار‌هایی با برخی بزرگان اصلاح‌طلب داشته ‌است.

محمدرضا عارف که بیش از آن که سیاستمدار باشد، به عنوان یک چهره دانشگاهی مورد تایید است دوره اصلاحات مدتی معاون اول رییس‌جمهوری بود و البته پیش از آن نیز وزارت پست و تلگراف را برعهده داشت. او همچنین اولین رئیس سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی بوده و اکنون نیز مدیرعاملی بنیاد امید ایرانیان را برعهده دارد.

32. مجید انصاری

مجید انصاری، عضو مجمع روحانیون مبارز و از معدود اصلاح‌طلبان عضو مجمع تشخیص مصلحت نظام است. او برای حضور در انتخابات مجلس شورای اسلامی دوره یازدهم نیز کاندیدا و از معدود اصلاح‌طلبانی بود که تایید صلاحیت شد. حزب کارگزاران سازندگی هم او را به عنوان سرلیست، فهرست انتخاباتی دوره یازدهم مجلس معرفی کرد. مجید انصاری در دولت اول معاون پارلمانی رییس‌جمهوری و پس از آن معاون حقوقی حسن روحانی شد. انصاری سابقه ۴ دوره حضور در مجلس شورای اسلامی و یک دوره مجلس خبرگان رهبری را نیز دارد.

33. محمدصدر

محمد صدر نیز همچون انصاری از معدود اعضای اصلاح‌طلب مجمع تشخیص مصلحت نظام به شمار می‌آید که در دوره جدید به ترکیب این مجمع اضافه شد. او اگرچه فارغ‌التحصیل داروسازی از دانشگاه تهران است، اما در دولت شهید رجایی مدیرکل امور اروپا و آمریکای وزارت خارجه بود. پس از آن مدتی در دوره وزارت سید علی اکبر محتشمی‌پور، معاون سیاسی وزیر کشور شد. همچنین در دولت سید محمد خاتمی معاون عربی-آفریقایی وزارت خارجه بود. او و محسن امین‌زاده از دیپلمات‌های رده بالای وزارت خارجه بوده‌اند و صدر مدتی مشاور سید محمد خاتمی و محمدجواد ظریف بوده‌ است. برخی گمانه‌زنی‌ها حاکی از احتمال حمایت اصلاح‌طلبان از این گزینه است. صدر همواره در بدنه حاکمیت با اقبال مواجه بوده تا آنجا که نقل می‌شود رهبری از بازگشت او به وزارتخارجه در دوارن محمد جواد ظریف استقبال کرده‌اند.

34. مصطفی معین

معین کاندیدای انتخابات ریاست‌جمهوری سال ۸۴ بود، انتخاباتی که اصلاح‌طلبان معتقدند اگر همه بر روی یک گزینه اجماع می‌کردند شرایط تغییر می‌کرد. او پزشک و استاد دانشگاه علوم پزشکی تهران، بنیان‌گذار و رهبر جبهه دموکراسی خواهی و حقوق بشر ایران است. معین دو دوره طی سال‌های ‎۱۳۶۸-۱۳۷۲ در دولت اول هاشمی رفسنجانی و سال‌های ‎۱۳۷۶-۱۳۸۲ در دولت خاتمی جمعاً به مدت ۱۰ سال عهده‌دار مقام وزارت علوم بوده و سابقه دو دوره نمایندگی مجلس نیز دارد. نام معین در کنار رضا خاتمی از جمله اسامی مطرح شده از سوی اصلاح‌طلبان است با این حال معین تاکنون واکنشی نسبت به حضورش در انتخابات نشان نداده‌است.