درس‌های جنگ قره باغ برای آینده نبرد‌های کلاسیک

به گزارش «پارسینه»، جمهوری آذربایجان و ارمنستان سال هاست که بر سر حاکمیت منطقه قره باغ کوهستانی اختلاف داشته و بار‌ها با یکدیگر جنگیده اند. جنگی که پیش از فروپاشی شوروی آغاز شد و با برجای گذاشتن ده‌ها هزار کشته و صد‌ها هزار آواره در سال ۱۹۹۴ به آتش بس منجر شد، از دو هفته پیش دوباره شعله کشیده است. اگرچه در جنگ پیشین ارتش ارمنستان توانسته بود پیروزی‌های گسترده‌ای کسب کرده و قره باغ را به اشغال خود درآورد، اما این بار جمهوری آذربایجان بود که توانست با استفاده از تحولات رویداده در جنگ افزارها، ضربات قابل توجهی به ارمنستان وارد کرده و بخش‌هایی از مناطق اشغالی را باز پس بگیرد. « الجزیره » نگاهی داشته است به تحولات فنی در جنگ قره باغ و چشم اندازی که از آینده ارائه می شود.

استفاده از پهپاد‌ها در میادین نبرد در سراسر جهان گسترش قابل توجهی داشته است و جنگ ارمنستان و آذربایجان هم از این امر مستثنی نیست و تصاویر تانک‌ها و دیگر ادوات نظامی نابود شده توسط پهپاد‌ها به طور گسترده‌ای در رسانه‌ها منتشر شد.

جمهوری آذربایجان در سال‌های اخیر با کمک رژیم اسرائیل توانسته است توان پهپادی خود را به شکل قابل توجهی گسترش دهد. از جمله این پهپاد‌ها می‌توان به «هاروپ» اشاره کرد که در «جنگ چهار روزه» ۲۰۱۶ هم مورد استفاده قرار گرفت. این پهپاد که در واقع ترکیبی از یک وسیله پرنده و بمب است بالای میدان نبرد چرخ زده و زمانی که اپراتور هدایتگر آن هدفی را بر روی زمین شناسایی کند، به سمت آن شیرجه زده و خودش و هدف را با هم نابود می‌کند.

هاروپ به دلیل صدایی که از موتور آن بلند می‌شد قابل شناسایی بود، اما مدل‌های جدید مانند «اسکای استرایکر» و «اوربیتر ۱ کی» از موتور الکتریکی استفاده کرده و تا زمانی که شیرجه تهاجمی خود را آغاز نکنند قابل شناسایی نیستند.

باکو همچنین اخیرا تعدادی پهپاد ترکیه‌ای «بیرکتار تی بی ۲» هم خریداری کرده بود که ارزانتر و موثرتر هستند.

یکی از مزایای پهپاد‌ها این است که دوربین هایشان می‌تواند تصویری با کیفیت از هدف تهیه کرده و برای عملیات‌های روانی و جنگ‌های تبلیغاتی به کار گرفته شود. در جنگ اخیر جمهوری آذربایجان به خوبی از این مسئله استفاده کرد و علی رغم تلفاتی هم که از طرف ارمنستان متحمل شده بود، توانست تصویری از یک پیروز تمای عیار از خود ارائه کند.

علاوه بر پهپادها، حسگر‌ها یا سنسور‌ها هم توانسته اند شناسایی و نابودی اهداف را از فاصله بسیار دورتر ممکن سازند. پهپاد‌ها چه مسلح باشند و چه غیر مسلح، مجهز به حسگر‌هایی هستند که اطلاعات حیاتی از تحرکات دشمن را به مرکز فرماندهی ارسال می‌کنند.

در کنار ان‌ها رادار‌های شناسایی زمینی قرار دارند که می‌توانند تانک‌ها و خودرو‌های زرهی متحرک یا پنهان شده را در شب و روز شناسایی کنند. وقتی که تحرکات و در نتیجه تاکتیک‌ها لو بروند، پرتابه‌های برد بلند و حملات هوایی می‌توانند پیامد‌های ویرانگری به همراه داشته باشند. ترکیه از این موضوع به خوبی در شمال سوریه استفاده کرده بود و در جریان رزمایش‌های مشترک با جمهوری آذربایجان، آن‌ها را هم آموزش داده است.

البته جنگ الکترونیک علیه رادار‌ها و پهپاد‌ها به منظور ایجاد اختلال در سیگنال‌های آن‌ها و همچنین مجهز کردن تانک‌ها به تجهیزات کافی ضدهوایی از جمله تغییراتی هستند که می‌توانند بار دیگر آن‌ها را به بازیگری مهم در میدان نبرد تبدیل کنند.

اگر چه استفاده از پرتابه‌های دوربرد و حملات هوایی نزدیک به یکصد سال است که در میدان‌های نبرد کاربرد دارد، اما دقت فزاینده آن‌ها چیزی است که ارتش‌ها را به استفاده بیشتر متمایل کرده است.

با پوشیده شدن میدان‌های نبرد از ابر‌های حسگرها، این سامانه‌های جدیدی می‌توانند مسافت‌های طولانی را با دقتی قابل توجه طی کنند و دیگر نیازی نیست که یک منطقه گسترده را گلوله باران کرد تا از تخریب هدف مطمئن شد.

جمهوری آذربایجان علی رغم کاهش قابلت توجه درآمد‌های نفتی، سرمایه گذاری قابل توجهی در این زمینه کرده و موشک‌های بالستیک «لورا» اسرائیل را که تا ۴۰۰ کیلومتر برد و تا اختلاف ۱۰ متر دقت دارند را خریداری کرده است. این موشک‌ها بخشی از توافق ۵ میلیارد دلاری دو طرف برای خرید تسلیحات دوربرد است که در سال ۲۰۱۶ امضا شده بود. آذربایجان به عنوان یک شریک راهبردی برای اسرائیل در نظر گرفته می‌شود و نزدیک به ۴۰ درصد نفت این رژیم را تامین می‌کند.