خجالتی‌ترین گونه طبیعت در ایران را بشناسید

جبیر زیباترین و ضعیف‌ترین آهوی بومی ایران است که شباهت زیادی با آهو دارد، جبیر نر و ماده با یک دیگر تفاوت دارند، شاخ جبیر‌های نر قوس زیادی ندارد و قدری موازی به نظر می‌رسند خمیدگی انتهای شاخ نیز به طرف جلو مایل است.

جمعیت جبیر‌ها در مناطق بیابانی و نیمه استپی حاشیه مرکزی و کویر لوت از منطقه حفاظت شده توران تا پارک ملی کویر، استان یزد، جنوب فارس، کرمان و هرمزگان، سراسر مناطق ساحلی جنوب تا سیستان و بلوچستان پراکندگی دارند.

جبیر به دلیل نادر بودن اهمیت خاصی دارد، عمده‌ترین تفاوت جبیر با آهو شاخ‌های نازک و بلند آن است، جبیر‌ها حیوانات خجالتی هستند. از حضور انسان‌ها در زیستگاهشان ناراحت و عصبی می‌شوند و به شدت از انسان‌ها می‌ترسند. آن‌ها می‌توانند برای مدت طولانی بدون آب زنده بمانند و مایعات کافی از گیاهان و شبنم دریافت کنند؛ بنابراین آن‌ها برای زندگی در مناطق بسیار خشک سازگار هستند.

آن‌ها در کویر دوام می‌آورند و به طور متوسط ۷۱ ثانیه صرف نوشیدن آب می‌کنند، معمولاً عطش خود را با یک دوره نوشیدن فروکش می‌کند و در نتیجه پیاپی آب نمی‌خورند. ماده‌های این حیوانات در نیمه اردیبهشت ماه بیشتر سرآب و آبشخور‌ها می‌آیند. علت آن، فرا رسیدن زمان زایمان ماده‌ها است، که نیاز بیشتری به آب دارند.

بنابر یافته‌های پژوهشگران، آهو‌هایی که در شرایط سخت و خشک کویری، مانند خشکسالی، قرار گرفته‌اند، ذخیره چربی بیشتری در مغز خود دارند. به احتمال زیاد، آهو‌ها این میزان چربی را به این دلیل ذخیره می‌کنند که مغزشان در هنگام کم آبی و کم غذایی، دچار کاهش فعالیت‌های سوخت و سازی نشود.

جبیر یکی از تندروترین حیوانات گیاهخوار در طبیعت ایران است. این حیوان سرعت ۸۰ کیلومتر در ساعت را دارد. البته دویدن جبیر بدون پرش صورت می‌گیرد. مهمترین دشمن طبیعی این حیوان با توجه به سرعت بسیار بالا و محل زندگی آنها، یوزپلنگ است. آن‌ها روز گرد هستند و گاهی شب‌ها نیز به چرا می‌روند.