طرح ۳ فوریتی مجلس برای اقدام متقابل علیه مکانیسم ماشه

آمریکا برای بازگرداندن تحریم‌ها علیه ایران مسیر‌های مختلفی را پیش روی دارد که اگر به موفقیت برسد یا تحریم‌های تعلیق شده توسط قطعنامه ۲۲۳۱ بر می‌گردد یا تحریم‌های جدیدی علیه ایران اعمال می‌شود. در این میان مسیر اول بازگرداندن تحریم‌ها که آمریکا در قالب پیشنهاد تمدید تحریم تسلیحاتی به شورای امنیت سازمان ملل ارائه داد به دلیل وتو کشور روسیه و چین ناکام ماند، اما امریکا مسیر دیگر بازگرداندن تحریم‌ها یعنی فعال کردن مکانیسم ماشه را در پیش گرفت.

آمریکا برای فعال کردن مکانیسم ماشه مدعی است که علیرغم خروج از برجام، اما همچنان ذیل قطعنامه ۲۲۳۱ حضور دارد و مبتنی بر همین ادعا هم در ۳۰ مرداد ۹۹ درخواست اعلان یا نوتیفیکیشن برای فعال کردن مکانیسم ماشه را اعلام کرد. بر اساس قرائت آمریکا از برجام اگر تا ۳۰ روز بعد از اعلان یعنی تا ۳۰ شهریور ۹۹ شورای امنیت قطعنامه‌ای را صادر نکند به صورت خودکار قطعنامه‌های تعلیق شده به وسیله قطعنامه ۲۲۳۱ باز خواهد گشت.

در این خصوص گرچه کشور‌های اروپایی به دلیل ترس از واکنش ایران مبنی بر خروج از برجام و کاهش نظارت‌ها در برخی روایت‌های رسمی که از جلسات خود درباره برجام ارائه می‌دهند با تلاش‌های آمریکا برای بازگرداندن تحریم‌ها مخالفت می‌کنند، اما همزمان برخی روایت‌ها از تلاش اروپایی‌ها برای انداختن توپ در زمین ایران و نگه داشتن ایران در برجام تحت هر شرایطی حکایت می‌کند.

برهمین اساس،  تعدادی از نمایندگان مجلس شورای اسلامی طرحی را برای مقابله با اقدامات خصمانه آمریکا تهیه کرده و خواستار بررسی سه‌فوریتی طرح اقدام متقابل ایران علیه فعال سازی مکانیسم ماشه شده‌اند.  

در همین زمینه، حجت‌الاسلام نصرالله پژمان فر رئیس کمیسیون اصل ۹۰ مجلس شورای اسلامی امروز (سه‌شنبه ۲۵ شهریور) در تذکر شفاهی از آماده کردن طرح سه فوریتی برای اقدام مناسب مجلس درباره شیطنت و پاس‌کاری اروپایی‌ها و آمریکایی‌ها در خصوص فعال کردن مکانیسم ماشه خبر داد.

او در این تذکر اعلام کرد که این طرح بر اساس کار مشترک علی خضریان نماینده مردم تهران و سخنگوی کمیسیون اصل ۹۰ مجلس، حجت‌الاسلام مجتبی ذوالنوری نماینده مردم قم و رئیس کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس و بنده تهیه و تقدیم هیات رئیسه مجلس شده، اما از هیات رئیسه می‌خواهیم که برای سه‌فوریتی شدن این طرح دوفوریتی دستورات لازم صادر شود.  

متن این طرح که دوفوریتی آن به هیات رئیسه مجلس تقدیم شده و نمایندگان درخواست سه‌فوریت آن را در نشست امروز مجلس مطرح کرده‌اند به شرح ذیل است: 

قانون توقف کامل اجرای تعهدات هسته­‌ای در قبال بازگشت قطعنامه‌­های تحریمی سازمان ملل

آمریکا علیرغم پایان دادن به مشارکت خود در برجام، بازی خطرناک و غلطی را برای بازگشت قطعنامه­‌های تحریمی سازمان ملل آغاز کرده که از نظر حقوق بین­‌الملل غیرقابل قبول است. در صورتی که اقدام آمریکا منجر به بازگشت قطعنامه­‌های سازمان ملل گردد، اجرای تعهدات هسته‌­ای از سوی ایران هیچ توجیهی نخواهد داشت و ضروری است که جمهوری اسلامی ایران متقابلاً دست به اقدام بزند. به این منظور، ماده واحده زیر پیشنهاد می‌گردد:

ماده واحده:

در صورت بازگشت قطعنامه‌­های شماره ۱۶۹۶، ۱۷۳۷، ۱۷۴۷، ۱۸۰۳، ۱۸۳۵، ۱۹۲۹ که مطابق قطعنامه ۲۲۳۱ خاتمه یافته بودند، دولت جمهوری اسلامی ایران ظرف یک هفته کاری موظف به پایان دادن کامل به اجرای تعهدات زیر است:

بازطراحی و بازسازی راکتور تحقیقاتی آب سنگین اراک به منظور تبدیل آن به آب سبک (بند ۲ تا ۱۳ ضمیمه‌ی یک برجام)

ممنوعیت ایران در استفاده از راکتور‌های آب سنگین (بند ۱۶ در ضمیمه‌ی یک برجام)

ممنوعیت فعالیت‌های بازفراوری سوخت مصرف شده (بند ۱۸ تا ۲۵ در ضمیمه‌ی یک برجام)

ممنوعیت فعالیت‌هایی که می‌تواند به طراحی و توسعه وسایل انفجار هسته‌ای کمک کند (بند ۸۲ در ضمیمه‌ی یک برجام)

اجرای داوطلبانه پروتکل الحاقی و کد ۳.۱ اصلاحی (بند ۶۴ و ۶۵ ضمیمه یک برجام)

استفاده از فناوری‌های مدرن نظارتی و حضور طولانی مدت آژانس (بند ۶۷ ضمیمه یک برجام)

شفافیت مربوط به سنگ معدن اورانیوم (UOC) (بند ۶۸ و ۶۹ ضمیمه یک برجام)

شفافیت مربوط به غنی‌سازی (بند ۷۰ تا ۷۴ ضمیمه یک برجام)

دسترسی به سایت­های هسته‌­ای (بند ۷۴ تا ۷۸ ضمیمه یک برجام)

شفافیت در تولید اجزای سانتریفیوژ (بند ۷۹ و ۸۰ ضمیمه یک برجام)

بند‌های نظارتی و راستی‌آزمایی که در بخش‌های عملیاتی وجود دارد

و هر گونه تعهد باقی­مانده که در برجام وجود دارد.

پس از یک ماه کاری از اجرای کامل این قانون، دولت موظف به ارائه گزارش به کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس بوده و این گزارش در صحن علنی قرائت خواهد شد.