استراتژی ظریفِ ظریف برای رسیدن به ریاست‌جمهوری ۱۴۰۰

هر چه به انتخابات ریاست جمهوری سال آینده نزدیک‌تر می‌شویم، افراد و جریانات سیاسی تغییرات بیشتری در رفتار و تحرکات خود بروز می‌دهند.

با وجود اینکه هنوز هیچ چیز قطعی نشده است، اما بازار احتمالات و گمانه زنی‌ها داغ است و گروه‌های سیاسی سخت به دنبال نامزد مدنظر خود در بین گزینه‌های موجود هستند و کارشناسان سیاسی هر روز نامی تازه از سبد نفرات و شخصیت‌های سیاسی جناح‌های مختلف برای شرکت در ماراتن پاستور بیرون می‌کشند.

جا به جا شدن‌ها در پست‌های سیاسی، تغییر رفتار‌ها به علت مخالفت با جابه جایی‌ها یا استعفا‌ها یا وضعیت احزاب و تشکل‌های مختلف، اتفاقاتی است که شاید با کمی دقت در آن‌ها بتوانیم به مختصات نامزد‌های احتمالی شرکت در آخرین انتخابات قرن پی ببریم.

در روزگاری که عملکرد دولت بیش از هر روز دیگری زیر ذره‌بین است، چشم‌ها به جناح‌ها و شخصیت‌های سیاسی زل زده اند تا شاید فرجی برای حل مشکلات باشد و در دولتی که بنا بر نظر کارشناسان نتوانسته است در دو دوره حضور خود عملکرد چشمگیر و قابل قبولی داشته باشد، این روز‌ها وزیری در خود دارد که شاید فکر دست گرفتن دولت بعدی را در سر می‌پروراند.

ظرافتی به نام ظریف

چیزی که در روز‌های شاید بیشتر از هر روز دیگر در حوالی پاستور به چشم ‌خورد، جلسات بدون وزیر خارجه هیئت دولت بود که شاید ریشه در چند خیابان آن طرف‌تر در خیابان‌های سی تیر و امام خمینی (ره) داشته باشد؛ البته ظریف هفته گذشته در جلسه هیئت دولت و دیدار رئیس جمهور کشورمان با وزیر خارجه سوئیس به غیبت خود پایان داد؛ غیبتی که بسیار خبرساز شده بود.

مرد خوش خنده دیپلماسی کشورمان که در روز‌های نه چندان دور از او به عنوان قهرمان دیپلماسی یاد می‌شد، این روز‌ها با فاصله گرفتن از هیأت و بدنه دولت و حتی مجلس به یک سوژه تبدیل شده است و همانطور که گفته شد بعد از ۲۷ روز بالاخره در جلسات دولتی‌ها شرکت کرد؛ او نه تنها در جلسات دولت شرکت نمی کرد، بلکه در جلسه کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس که سه شنبه هفته گذشته برگزار شد هم حضور پیدا نکرد. موضوعی که از سوی رسانه‌ها به عنوان قهر ظریف با دولت نام برده شده بودند که با البته با واکنش مسئول دفتر رئیس جمهور هم همراه شد؛ ولی شاید بتوان از آن به عنوان یکی از مراحل آمادگی برای حضور در انتخابات نام برد.

ظریف فراجناحی در انتظار حمایت جناحی

محمدجواد ظریف که اطرافیانش او را شخصیتی فراجناحی خوانده اند، مدتی قبل در گفت‌وگو با شبکه الفرات گفته بود که قصد شرکت در انتخابات ریاست جمهوری را ندارد، ولی باید در نظر داشت که سیب انتخابات در این مدت چرخ‌های زیادی خواهد خورد و ورق‌های زیادی در این بازی بین گروه‌ها و جریانات رد و بدل خواهد شد؛ هر چند حضور او در کنگره حزب ندای ایرانیان در سال ۹۷ را هم نباید فراموش کرد.

جناح حامیان دولت که این روز‌ها کار سخت تری برای پیدا کردن نامزد خود برای حضور در انتخابات ریاست جمهوری دارد، بعید نیست با دست خالی، دست کمک به سمت این رجل سیاست خارجی دراز کنند؛ موضوعی بار‌ها به آن اشاره کرده اند.

احمد شریف دبیرکل حزب همبستگی پیش‌تر در مصاحبه‌ای در این خصوص گفته بود: آقای ظریف هم می‌تواند به عنوان یکی از گزینه‌ها مورد بررسی قرار بگیرد؛ کاندید ما حتما باید این را ابراز کند که نسبت به جریان اصلاحات وفادار است ، او نباید که خود را فراجناحی بداند، اما از یک جریان انتظار حمایت داشته باشد.

علی صوفی هم مدتی پیش گفته بود: هرچند دیپلمات‌ها از ورود به جناح‌بندی‌های سیاسی منع هستند، ولی گرایش‌های سیاسی آقای ظریف اصلاح‌طلبانه محسوب می‌شود. آقای ظریف با آقای روحانی کاملا فرق دارد؛ چون آقای روحانی پیشینه اصولگرایی دارد؛ اما این ویژگی در کارنامه آقای ظریف دیده نمی‌شود.

عباس سلیمی نمین هم در این باره می گوید: حتی در بین جریان اصولگرایی هم فعالان سیاسی ظریف را گزینه سرسخت تری برای رقابت با نامزد‌های احتمالی خود می‌دانند؛ در بین آقایان محسن هاشمی، اسحاق جهانگیری، علی لاریجانی و محمدجواد ظریف، به نظرم آقای ظریف بیشترین شانس را دارد که از طرف اصلاح‌طلبان در انتخابات ۱۴۰۰ حمایت شود؛ چون حوزه کاری‌اش سیاست خارجی بوده و عملکرد دولت در حوزه داخلی، تأثیر منفی زیادی بر دیدگاه عمومی از او بر جای نگذاشت.

این موافقت‌های ضمنی و تلویحی تنها به شخصیت‌های حزبی و جناحی منتهی نمی‌شود و گویا دولتی‌ها هم از اینکه ظریف را به نبرد پاستور بفرستند ناراضی نیستند؛ موضوعی که مشاور نام آشنای رئیس جمهور هم از آن حمایت کرده و گفته است که دکتر ظریف هم دارای اقبال عمومی است و هم زبان عام و خاص را می‌داند و اگر بتواند با خود کنار بیاید، می‌تواند وارد عرصه انتخابات شود.

دست‌انداز اصلی در مسیر رسیدن ظریف به پاستور

اما عملکرد دولت در سال‌های اخیر در همه حوزه‌ها یکی از دلایلی است که می‌تواند جایگاه اجتماعی ظریف را تا حد چشمگیری کاهش دهد. برجامی که جز خنده‌های محمد جواد ظریف در بالکن هتل کوبورگ وین آورده دیگری برای کشور نداشت از دیگر دستاورد‌های قهرمان دیپلماسی در وزارت خارجه دولت یازدهم و دوازدهم بود و شاید همین برجام اصلی ترین مانع رسیدن ظریف به پاستور باشد.

دور شو تا به ۱۴۰۰ برسی!

هر چند هنوز مدت نسبتا زیادی تا انتخابات ریاست جمهوری در سال آینده باقی مانده است و شرکت کنندگان این دوره از رقابت‌ها هنوز به قطعیت مشخص نشده اند، اما با توجه به شواهد موجود، پیش بینی می‌شود با توجه به عملکرد ضعیف دولت‌های یازدهم و دوازدهم، اعضای کابینه این دولت‌ها جایگاه اجتماعی خود در بین مردم را تا حد زیادی از دست داده اند و بر این اساس پیش بینی می‌شود شاید محمدجواد ظریف قصد دارد که با دور کردن خود از روحانی، خود را از عملکرد دولت در اداره مملکت مبرا کند، تا شاید بتواند عنوان رئیس دولت سیزدهم را به نام خود بزند، شاید دولتی با نام دولت دیپلماسی ...