طرز تهیه رب گوجه خانگی و فوت فن های آن

رب که چاشنی اصلی غذاهای ایرانی است عاملی بسیار مهمی در بهبود طعم و مزه، عطر و رنگ غذاهای مختلف ما دارد که البته این ویژگی‌ها در کنار خواص علمی این چاشنی محبوب برای بدن، آن را به عنصری اساسی در سبد غذایی هر خانواده تبدیل کرده است. با توجه به اینکه هزینه‌ی خرید این چاشنی پرمصرف خیلی هم پایین نیست و از آنجا که مواردی از اضافه کردن افزودنی‌های غیر عادی توسط برخی کارخانه‌های تولید رب گزارش شده است، بسیاری از افراد به دنبال این هستند که خود در خانه به تهیه آن بپردازند. به همیم منظور، در ادامه به آموزش طرز تهیه رب گوجه خانگی می پردازیم.

مواد اولیه مورد نیاز برای تهیه رب گوجه خانگی

برای تهیه رب خانگی ابتدا به میزان قابل توجهی گوجه فرنگی احتیاج دارید. برای خیلی از افراد سوال پیش می آید که چه میزان یا چند کیلو گوجه فرنگی، چقدر رب می‌دهد و نسبت گوجه فرنگی اولیه‌ی استفاده شده با ربی که در نهایت به دست می آید به چه صورتی است؟ پاسخ این است که میزان رب به دست آمده بستگی زیادی به نوع گوجه‌ای که خریداری کرده‌اید، دارد. اینکه گوجه آبدار است یا گوشتی، قرمز است یا روشن‌تر و مواردی از این دست میزان ربی که در نهایت به دست می آورید را تحت تاثیر قرار خواهد داد. ما در اینجا یک نسبت نرمال و میانگین را در نظر می‌گیریم؛ برای به دست آوردن ۲ کیلوگرم رب خانگی باید حدود ۱۰ کیلوگرم گوجه فرنگی تهیه کنیم.

برای تهیه رب گوجه‌ فرنگی خانگی، مواد اولیه‌ی زیر مورد نیاز است:

1. گوجه فرنگی: ۱۰ کیلوگرم
2. روغن مایع: ۱۰۰ گرم
3. نمک: ۴۰ گرم
4. فلفل: در صورت تمایل، به میزان دلخواه

مراحل پخت و زمان لازم برای تهیه رب

1. شستن و خرد کردن گوجه‌ فرنگی‌ها: ابتدا همه‌ی گوجه فرنگی‌ها را به خوبی بشویید و در آبکشی مناسب قرار دهید تا آب اضافه‌ی آن‌ها بچکد. سپس باید گوجه فرنگی‌ها را در ظرفی بزرگ به چهار یا هشت قسمت خرد کنید.
2. آماده‌سازی گوجه فرنگی‌ها برای جدا کردن گوشت آن‌ها از پوست و دانه‌ها: در این مرحله باید پوست و دانه‌های گوجه فرنگی‌ها را از آن‌ها جدا کنید که برای این کار روش‌های متفاوتی از قدیم رایج بوده است.
   • برخی از افراد در این مرحله گوجه فرنگی‌های خرد شده را در ظرفی بزرگ می ریزند و روی آن نمک می پاشند، سپس ظرف را برای مدت یک روز زیر نور مستقیم آفتاب گرم قرار می‌دهند و در طول این مدت نیز چند بار گوجه فرنگی‌ها را به هم می زنند تا دچار گندیدگی و کپک نشود. پس از آن پوست گوجه فرنگی‌ها آماده‌ی جدا شدن از گوشت آن‌ها است.
   • شیوه‌ی دوم به این صورت است که پس از خرد کردن گوجه فرنگی‌ها، آن‌ها را روی حرارت قرار می‌دهیم تا آب بیندازد و آب آن به جوش بیاید و چند بار نیز آن را هم می زنیم. پس از آنکه گوجه فرنگی‌ها خوب نرم شدند، گوشت و پوست آن‌ها را می‌توان به راحتی از هم جدا نمود.
   • اما در روش سوم شما می توانید گوجه فرنگی‌های خرد شده را در یک مخلوط کن پر قدرت بریزید و آنقدر آن‌ها را مخلوط کنید تا کاملاً صاف و یکدست شوند. به این ترتیب نیز در مرحله‌ی بعد می توانید پوست و گوشت آن‌ها را به راحتی از هم جدا کنید.
3. جدا کردن گوشت از پوست و دانه‌ها: گوجه فرنگی‌ها را از یک صافی فلزی با سوراخ‌های خیلی ریز رد کنید. در این مرحله لازم است به خوبی آن‌ها را روی صافی با دست فشار دهید تا گوشت گوجه‌ها از صافی رد شود و دانه‌ها و پوست باقی بماند.
4. پختن رب: حالا گوشت و آب حاصل از گوجه‌ها را روی حرارت قرار دهید تا به جوش آید و سپس نمک را به آن اضافه کنید. وقتی آب گوجه‌ها بخار شد، می توانید روغن را به آن اضافه نمایید و اجازه دهید با حرارت ملایم بپزد. برای پخت کامل گوجه‌ها و به دست آمدن رب خانگی غلیظ ، چند ساعت زمان لازم است. طول این مدت بستگی به حجم گوجه‌ها، میزان آبدار بودن و میزان گوشت گوجه‌ها دارد. در این فاصله رب باید به طور مکرر هم زده شود تا ته نگیرد و نسوزد.
5. خنک شدن و ریختن در ظرف مناسب: وقتی رب خانگی شما به غلظت مناسب رسید، زیر آن را خاموش کنید و اجازه دهید تا خنک شود. سپس آن را در ظرف‌های مناسب بریزید و درب آن را خوب ببندید و در یخچال نگهداری نمایید.

ترفندهایی برای کار ساده‌تر، طعم بهتر و ماندگاری بیشتر رب خانگی

1. اگر قسمت‌هایی از گوجه‌ی شما خراب شده است، می توانید آن‌ قسمت‌ها را بعد از شستشو جدا کنید.
2. برای جلوگیری از کپک زدن رب خانگی ، دقت کنید که هنگام رد کردن از صافی، دانه‌های ریز گوجه از صافی عبور نکنند و با گوشت گوجه مخلوط نشوند.
3. رب را وقتی هنوز خوب غلیظ نشده است از روی حرارت برندارید، این کار باعث می‌شود بعداً زودتر کپک بزند.
4. بهترین راه برای فهمیدن اینکه رب به غلظت مناسبی رسیده است، این است که با قاشق روی آن خط بکشید و اگر دیدید که شکاف ایجاد شده سریع پر شد یعنی هنوز به غلظت لازم نرسیده است. اگر طول کشید تا شکاف حاصل از خطی که کشیدید پر شود، یعنی رب خانگی آماده شده است.
5. رب را در جای کاملاً خنک نگهداری کنید تا از کپک زدن آن جلوگیری شود.
6. هر بار هنگام استفاده از رب، از یک قاشق تمیز و خشک برای برداشتن رب استفاده نمایید و از وارد کردن قاشق خیس یا روغنی یا آغشته به غذا در ظرف رب خودداری نمایید؛ چون این کار به شدت باعث کپک زدن رب شما می‌شود.
7. دقت کنید که ظرفی که رب را پس از پختن در آن می ریزید نیز خشک و کاملاً تمیز باشد.
8. یکی از روش‌های رایج برای پیشگیری از کپک زدن رب خانگی و ماندگاری بیشتر این است که پس از انتقال رب به ظرف مورد نظر، روی رب را با لایه‌ای از روغن بپوشانید و هر بار که از رب استفاده می کنید نیز دقت نمایید که یک لایه روغن همچنان روی آن را پوشانده باشد.
9. بهتر است رب را در ظرف‌های کوچک بریزید تا پس از گذشت مدت کوتاهی از زمانی که درب آن را باز می کنید رب به مصرف برسد؛ زیرا طولانی شدن این زمان نیز خود عامل دیگری برای کپک زدن رب است.
10. هرچه میزان روغن و نمک استفاده شده در رب بیشتر باشد و رب برای مدت طولانی‌تری پخته شده باشد، احتمال کپک زدن آن پایین‌تر می آید. اگرچه باید تناسب را نیز در استفاده از روغن و نمک و میزان پخت رب خانگی در نظر بگیرید.

چه نوع گوجه‌ای برای پخت رب بهتر است؟

از آنجا که پوست و دانه‌ی گوجه‌ها را قبل از پخت رب جدا می کنیم، بهتر است گوجه‌ای را برای این منظور انتخاب نمایید که پر دانه نباشد و پوست ضخیمی نداشته باشد تا میزان رب بیشتری به ازای هر کیلو گوجه فرنگی به دست آید. همچنین گوجه‌ای که خیلی آبدار باشد نیز به دلیل تبخیر شدن آب گوجه هنگام پخت، رب کمتری به شما می دهد. پس دقت کنید که گوجه‌ای که خریداری می کنید بیشتر گوشتی و البته کاملا قرمز و رسیده باشد. هر چه گوجه رسیده‌تر و نرم‌تر باشد، جدا کردن پوست آن نیز راحت‌تر خواهد بود. بدترین نوع گوجه به منظور پخت رب خانگی ، گوجه‌ای است که داخل آن رگه‌های سفید و زرد و سفت وجود داشته باشد و داخلش کاملاً قرمز نباشد؛ زیرا این بخش‌های گوجه تماماً جزء تفاله‌های گوجه خواهند بود و ربی نخواهند داد.

بررسی خواص رب

رب گوجه فرنگی برای سلامت روده‌ها بسیار مفید است. این ماده که حاوی آنتی اکسیدان‌ است می تواند به حضور باکتری‌های مفید در روده کمک کند و اثر بسیار خوبی روی روده‌ها دارد. محققان با بررسی گوجه فرنگی خام و پخته شده، دریافته‌اند که ویژگی‌های آنتی اکسیدانی گوجه وقتی به صورت خام مصرف می‌شود در مراحل هضم از بین می رود اما انسجام آنتی اکسیدان لیکوپن موجود در گوجه، در گوجه‌ی پخته شده و شکل رب آن بیشتر است و جذب بدن نیز می‌شود؛ بنابراین مصرف رب از مصرف خود گوجه به صورت خام مفیدتر است.

نتیجه گیری و جمع بندی

برای تهیه رب خانگی با کیفیت، ابتدا به گوجه‌ی مناسبی نیاز است که گوشتی و به خوبی رسیده و قرمز باشد. پس از شستشو، خرد کردن گوجه‌ها، آماده‌سازی و جدا شدن گوشت از پوست و دانه‌ها (به یکی از روش‌های گفته شده در این مقاله) ، با رد کردن آن‌ها از یک صافی ریز، به گوشت و آب گوجه‌ها می‌رسیم که پس از چند ساعت پخت با حرارت ملایم، به غلظت مناسب و رب خانگی با کیفیتی دست پیدا می‌کنیم. در این مقاله همچنین به شیوه‌هایی برای نگهداری بهتر رب نیز پرداختیم و خواص آن را بررسی نمودیم.