.svg)
وقتی کارتن خواب‌ها هم صادرات می‌کنند!
پارسینه: برخی صادرکنندگان متخلف با استفاده از کارت بازرگانی‌ای که مثلاً به نام یک روستایی صادر می‌شد، چند میلیون دلار کالا صادر می‌کردند و ارز حاصل از صادرات را هم به کشور بر نمی‌گردانند. طی دو سال گذشته، صحبت حتی از کارت‌های بازرگانی‌ای به میان آمد که به نام افراد متوفی صادر شده بودند و متاسفانه نظام اداری کشور قادر به پیگیری این موضوع نبود.
تحریریه پارسینه- محمد مهدی حاتمی: عبدالناصر همتی، رئیس کل بانک مرکزی کشور که چندی قبل به مناسب هفته دولت بر صفحه تلویزیون ظاهر شده بود، روایتی جدید از پشت پرده عدم بازگشت ارز‌های صادراتی مطرح کرد. همتی گفت: برخی از افرادی که اسامی‌شان را به قوه‌قضائیه داده‌ایم، افراد ضعیف و حتی کارتن‌خواب هستند که کارت یک بار مصرف بازرگانی گرفته‌اند و دیگران از کارت بازرگانی‌شان استفاده کرده‌اند.
آنچه همتی به آن اشاره کرده، موضوع استفاده از «کارت‌های بازرگانی اجاره ای» است که چند سالی است در فضای اقتصادی کشور مطرح شده است. در این روش، صادرکننده به جای استفاده از کارت بازرگانی نام و نشان دار، به نام شخصیت‌های حقیقی ثالث کارت دریافت می‌کند و پس از یک بار استفاده، کارت را کنار می‌گذارد. در مقابل، اما ارز حاصل از صادرات هم به کشور بر نمی‌گردد و از چرخه تجاری کشور خارج می‌شود.
معضلی به نام «کارت‌های بازرگانی اجاره ای»
اما آنچه مورد اشاره رییس کل بانک مرکزی قرار گرفت، معضل تازه‌ای در اقتصاد ایران نیست و تبعات آن نیز در موقعیت‌های دیگر دامن اقتصاد کشور را گرفته است. موضوع «کارت‌های بازرگانی اجاره ای» چند سال پیش و زمانی مطرح شد که موضوع بازگشت ارز‌های حاصل از صادرات به میان آمد. اما اساساً میزان استفاده از کارت‌های بازرگانی اجاره‌ای در ایران چقدر بوده است؟
جمشید نفر، رئیس وقت کمیسیون توسعه صادرات غیرنفتی اتاق بازرگانی ایران در سال ۱۳۹۸ گفته بود: طبق پژوهش‌ها و تحقیقات صورت گرفته، ما دریافتیم که در یک دوره زمانی، سهم قابل توجهی از صادرات غیر نفتی کشور (حدودا ۱۵ درصد) از طریق کارت‌های بازرگانی یک‌بار مصرف صورت می‌گیرد.
در آن زمان دولت تصمیم گرفته بود به دلیل بروز بحران ارزی در کشور، صادرکنندگان عمده را مجبور به بازگشت ارز حاصل از صادرات به چرخه تجارتی کشور کند. در این میان، از آنجا که ضوابط مرتبط با اخذ کارت بازرگانی چندان سفت و سخت نبود، عده‌ای شروع به صدور کارت بازرگانی به نام اشخاص حقیقی و معمولی کردند تا تنها یک بار از این کارت‌ها استفاده کرده و با استفاده از این ترفند، رد خود را در نظام تجاری کشور پاک کنند.
به عبارت ساده تر، صادرکننده متخلف با استفاده از کارت بازرگانی‌ای که مثلاً به نام یک روستایی صادر می‌شد، چند میلیون دلار کالا صادر می‌کرد و ارز حاصل از صادرات را هم به کشور بر نمی‌گرداند. طی دو سال گذشته، صحبت حتی از کارت‌های بازرگانی‌ای به میان آمد که به نام افراد متوفی صادر شده بودند و متاسفانه نظام اداری کشور قادر به پیگیری این موضوع نبود.
وقتی گره سفت‌تر شد
با این همه، در زمستان سال ۱۳۹۸، سازمان گمرک کشور سخت گیری‌ها برای جلوگیری از سوءاستفاده از کارت‌های بازرگانی را بیشتر کرد و نشانه‌های احتمالی کارت‌های بازرگانی اجاره‌ای را در بخشنامه‌ای به گمرکات مختلف کشور ارسال کرد تا کشف موارد استفاده از این کارت‌ها آسان‌تر شود.
بر اساس اعلام این سازمان، کارت‌های بازرگانی اجاره‌ای از پنج ویژگی عمده برخوردار هستند. نخست، کارت‌های بازرگانی‌ای که توسط حق العمل‌کاران یا نمایندگان متعدد استفاده می‌شوند، مشکوک اند.
دوم، کارت‌های بازرگانی که با استفاده از آن‌ها در گمرکات مختلف کالا اظهار می‌شود. اما سومین نشانه که مشخص می‌کند این کارت‌ها اجاره‌ای هستند، اینکه کارت‌های بازرگانی که با استفاده از آن‌ها در فصول مختلف و متعدد تعرفه، کالا اظهار می‌شود. شاخص دیگر اینکه کارت‌های بازرگانی که در محل جغرافیایی غیر از محل صدور کارت از آن‌ها استفاده شده نیز احتمالا به عنوان کارت‌های اجاره‌ای مورد استفاده قرار می‌گیرند. همچنین براساس بخشنامه گمرک، گروه دیگر کارت‌های بازرگانی هستند که برای واردات یا صادرات به اظهارکنندگان یا کارگزارانی وکالت داده‌اند که در گذشته برای بدهکاران کار کرده‌اند. علاوه بر این، طی سال ۱۳۹۸ اعلام شد که واگذاری کارت بازرگانی به غیر ممنوع است.
منبع:
پارسینه
ارسال نظر