قهر طولانی با همسر/ علل و پیامدهای آن
پارسینه: یک فرد با قهر کردن با همسرش، ممکن است این پیام را منتقل کند که «تو برای من مهم نیستی و نمیخواهم مشکلم را به درستی حل کنم» و یا این پیام را منتقل کند که «تو مقصر تمام مشکلات من و زندگیمون هستی و تو باید تلاش کنی که آنها را حل کنی»
بعد از قهر کردنهای طولانی و مداوم، معمولا یکی از همسران یا هر دو، ترس و یا احساس خجالت نسبت به رو به رو شدن با همسرشان را دارند.
در صورتی که نمیدانند قهر کردن میتواند به عنوان آسیب زنندهترین مساله به ارتباط همسران باشد و ممکن است پیامدهای منفی زیادی را در بر داشته باشد.
یک فرد با قهر کردن با همسرش، ممکن است این پیام را منتقل کند که «تو برای من مهم نیستی و نمیخواهم مشکلم را به درستی حل کنم» و یا این پیام را منتقل کند که «تو مقصر تمام مشکلات من و زندگیمون هستی و تو باید تلاش کنی که آنها را حل کنی».
در صورتی که در تعارضات همسران هیچ گاه یک نفر مقصر نیست و هر دو نفر ازدواج، زن و مرد، در ایجاد اختلافات سهیم هستند و فقط ممکن است که سهم آنها با یکدیگر متفاوت باشد.
در اختلافات زناشویی اگر افراد مهارتهای کنترل خشم و عصبانیت را ندانند، ممکن است که اعمال و رفتار و گفتاری را از خود نشان بدهند که شدت اختلاف آنها را بیشتر کند. ممکن است که حرمتها شکسته شود و به خانوادههای یکدیگر هم توهین کنند و اینجاست که مشکل آنها بیشتر میشود و سختتر قابل حل کردن میشوند.
چرا زن و شوهر قهر میکنند؟
در صورتی که نمیدانند قهر کردن میتواند به عنوان آسیب زنندهترین مساله به ارتباط همسران باشد و ممکن است پیامدهای منفی زیادی را در بر داشته باشد.
یک فرد با قهر کردن با همسرش، ممکن است این پیام را منتقل کند که «تو برای من مهم نیستی و نمیخواهم مشکلم را به درستی حل کنم» و یا این پیام را منتقل کند که «تو مقصر تمام مشکلات من و زندگیمون هستی و تو باید تلاش کنی که آنها را حل کنی».
در صورتی که در تعارضات همسران هیچ گاه یک نفر مقصر نیست و هر دو نفر ازدواج، زن و مرد، در ایجاد اختلافات سهیم هستند و فقط ممکن است که سهم آنها با یکدیگر متفاوت باشد.
در اختلافات زناشویی اگر افراد مهارتهای کنترل خشم و عصبانیت را ندانند، ممکن است که اعمال و رفتار و گفتاری را از خود نشان بدهند که شدت اختلاف آنها را بیشتر کند. ممکن است که حرمتها شکسته شود و به خانوادههای یکدیگر هم توهین کنند و اینجاست که مشکل آنها بیشتر میشود و سختتر قابل حل کردن میشوند.
چرا زن و شوهر قهر میکنند؟
برای تنبیه شدن طرف مقابل
«از این که بی توجه به حرف هایم باشد، احساس دلخوری و ناراحتی میکنم، اما چه کنم که کاری از دستم برنمی آید. اصلا حوصله کل کل ندارم. میدانم هر چقدر بگویم، باز کار خودش را خواهد کرد! خیلی وقتها ترجیح میدهم قهر کنم تا شاید به خودش بیاید و این قدر مرا آزار ندهد. اگر چه این روش گاهی موثر است، اما من چارهای جز این ندارم...»
آیا تا به حال با خود اندیشیده اید که چرا وقتی از همسرتان دلگیر و ناراحت میشوید، از او دوری میکنید یا نسبت به او بی توجه میشوید؟ به نظرتان قهر کردن و حرف نزدن، شیوه مناسبی برای حل مشکلات و تنبیه همسرتان است یا این که این روش بیش از پیش، بر رابطه تان آسیب میرساند؟
محل نگذاشتن، بی توجهی، ترشرویی، جواب سربالا دادن، نادیده گرفتن، لجبازی، کینه جویی و در نهایت، قطع ارتباط، سادهترین روش مواجهه با مشکلات ارتباطی است و بی تردید معنایی جز فرار کردن ندارد؛ فراری که نشانه ترس، ناپختگی و ضعف شخصیتی است. بسیاری از زوجین به جای آن که دنبال راهکاری مفید برای حل مشکلاتشان باشند، سعی میکنند صورت مساله را به طور موقت یا برای همیشه پاک کنند، که این عین ناتوانی است و نداشتن مهارت در بیان مشکلات و ناراحتی را نشان میدهد.
خود محوری
دلیل دوم باز هم در رابطه با گفت: وگوی ناموفق زوجین مطرح است، گاهی یکی از طرفین خودمحورانه صحبت میکند یعنی مطالب خود را با تصورات و با توجه به نیازهای خودش مطرح میکند و تصورات و نیازهای طرف مقابل را در نظر نمیگیرد که این خودمحوری باعث دلخوری و قطع رابطه طرف مقابل میشود؛ زیرا در این جا مسئله تفاوت نگاه و نگرش وجود دارد و احساس ناامیدی و یأس جزئی در فرد، ایجاد میشود.
باج گرفتن
«کاملا به یاد دارم، هر وقت مادرم نمیتوانست پدرم را متقاعد به انجام کاری کند، چند روزی قهر میکرد و بعد پدرم گوش به فرمانش میشد. حالا من هم اگر چند روزی محلش نگذارم، بی تردید به خودش میآید و به انجام خواستههای من رضایت میدهد.»
بسیاری از افراد، عادت به باجگیری عاطفی دارند، به این معنا که با توسل آگاهانه به قهر سعی میکنند به اهداف کوچک و بزرگشان دست یابند. الگوبرداری از رفتار دیگران بخصوص والدین یا زندگی با افراد مستبد و زورگو و سرکوب نیازها و امیال طبیعی، باعث پرورش رفتارهایی، چون قهر و لجبازی میشود. معمولا فرد این خصیصه نهادینه شده در شخصیتش را تا بزرگسالی با خود یدک میکشد و در صورت مواجهه با مشکلی، با توسل به آن (ترفند قهر کردن)، کارش را پیش میبرد. این افراد در فرآیند شکل گیری شخصیت شان در کودکی بخوبی یاد گرفته اند که اگر بهانه گیری کنند و روی نقطه ضعف دیگران انگشت بگذارند، خیلی سریع و راحت میتوانند با مستاصل کردنشان، رضایت آنان را برای رسیدن به اهدافشان جلب کنند.
سلب مسئولیت
«همیشه همسرم مقصر اصلی دعواست. با این حال طوری بحث را پیش میراند که من متهم ردیف اول میشوم و او نیز برای تنبیه من، چارهای جز قهر نمییابد؛ معمولا مبهوت این روش او بودم تا این که اخیرا متوجه شدم، این بحثها و قهرها ترفندی بیش نیست و همسرم با قهر چند روزه میتواند خود را از انجام مسئولیت هایش خلاص کند.»
گاهی قهر کردن، روش مناسبی برای سلب مسئولیت است و بسیاری از همسران با توسل به آن، با یک تیر دو نشان میزنند، به این معنا که هم خود را از انجام وظایف محوله رها میکنند و هم به همسرشان میآموزند از آنها هیچ انتظاری نداشته باشند. البته این افراد مانند سایرین از قهر و لجبازی لذت نمیبرند، اما برای حل مشکلاتشان مجبور به قهر هستند؛ چه بسا در این صورت کمتر مورد مواخذه قرار گیرند و برای مدت کوتاهی هم که شده، پاسخگوی بی مسئولیتی هایشان نباشند.
عزت نفس پایین
دلیل دیگر مربوط به بعد شخصیتی یا درون فردی است. ممکن است شخص، عزت نفس پایین یا آسیب دیدهای داشته باشد که در این صورت وقتی در شرایط یا در معرض اختلاف عقیده یا سلیقه با دیگران قرار میگیرد، راهی جز قهر کردن برایش باقی نمیماند.
در همین مواقع است که اصطلاحا مردم میگویند: «به فلانی زود برمی خوره» یا «نمی شه بهش گفت: بالای چشمت ابروست». این کارشناس خانواده تاکید میکند: قهر کردن مانند ریختن زبالهها زیر فرش خانه است، مشکل با قهرکردن حل نمیشود، زیرا افراد بعد از چند دقیقه، چند ساعت یا چند روز سعی میکنند دوباره با هم ارتباط برقرار کنند، ولی مشکل به جای خود باقی است.
پیامدهای منفی قهر کردن
خود فرد، بیش از همه در معرض پیامدهای منفی قهر است.
وقتی قهر رخ میدهد، نشان میدهد که فشار زیادی روی فرد است، زیرا میخواهد خودش را حفظ کند، او در حال تجربه تهدید است و با قهر، انرژی روانی زیادی را از دست میدهد.
قهر موجب ایجاد فاصله عاطفی و شناختی بین دو طرف میشود، قهر کردنهای زیاد و طولانی مدت به مرور زمان موجب دلسردی میشود. حتی فضایی که برای عشق ورزیدن به هم وجود دارد، میتواند به فضای هم زیستی محض تبدیل شود و زوجین به جای مراودههای عاطفی و روانی که به آن نیاز دارند تنها به وظایف خود عمل میکنند تا رابطه باقی بماند.
از قهر پیشگیری کنیم
وقتی دلایل برای قهر فراهم شد، دیگر قهر نکردن کاری بس مشکل است، اما اگر عوامل و ریشه آن شناسایی شود، پیشگیری از آن سهل و ممکن خواهد بود. حداقل پس از یک سال ارتباط با یک فرد (همسر، فرزند، مادر و پدر، خواهر و برادر، ...) شما خواهید دانست که او چه شخصیتی دارد و اگر قهر و لجبازی رفتار غالب اوست، میتوانید با پیش بینی رفتارها و موقعیتهایی که منجر به قهر او میشود از افتادن در تله قهر و کم محلی او نجات پیدا کنید.
قهر زمانی اتفاق میافتد که فرد از شدت خشم و هیجانات منفی پر میشود، اما چون نمیتواند هیج واکنشی برای تخلیه روانی خود انجام دهد و به اصطلاح کم میآورد قهر میکند؛ با تقویت ظرفیت و افزایش تجربیات اخلاقی میتوان کاری کرد که او زود دچار رنجش نشود.
مانع هیجانات منفی شوید
هنگام مشاجره، آن که قوی و مسلط است به هر طریق ممکنی عصبانیت و خشونت خود را ابراز و از خود دفاع میکند و خیلی سریع از شر احساسات منفی رها میشود، اما فرد ضعیف فقط نظاره گر است، فریادها را میشنود، حرفها و کنایهها را ظاهرا تحمل میکند و، چون کاری از پیش نمیبرد به قهر متوسل میشود. برای پرهیز از این وضع بهتر است هنگام خشم و مشاجره، روی اعصاب و رفتارمان کنترل داشته باشیم، قلب و روح طرف مقابل مان را از هیجانات منفی پر نکنیم، بگومگوی مان را دو طرفه پیش ببریم تا ضمن دفاع خویش، او هم بتواند حرف بزند و از خودش دفاع کند و هرگز خود را مظلوم و شکست خورده نپندارد که بعد در صدد انتقام و تلافی و در نتیجه قهر برآید.
آشتی کردن سخت نیست
با چند نفر قهر هستید؟ دلتان طاقت دوری آنها را دارد؟ تا به حال شده به این فکر بیفتید که به او زنگی بزنید و صدایش را بشنوید؟ دوست دارید برای آشتی با او پیشقدم شوید، اما این غرور لعنتی تان اجازه ندهد! خیلی آسانتر از آنچه گمان میکنید میتوانید آشتی کنید:
با مشکل روبه رو شوید
قهر و لجبازی کردن مانند ریختن زباله زیر فرش خانه است؛ مشکلات با قهر کردن حل نمیشود، بلکه برای همیشه به قوت خود باقی میماند و حتی ممکن است، چون زباله متعفن شده بویش همه زندگی مان را فرا بگیرد. بپذیرید قهر و ترشرویی با دیگران راهی برای فرار از مشکل است، به جای این که صورت مساله را پاک کنید به دنبال راه حل باشید. تمرین کنید که هر وقت مشکلی با همسر، پدر و مادر، فرزندان، خویشاوندان، دوستان و همکاران پیدا کردید با مشکل روبه رو شوید و درباره آن به طور کاملا قاطع، صریح و روشن، بدون کلی گویی و اغراق و در عین حال با ملایمت و بدون خشم، گفت: وگو کنید تا مساله حل شود.
بهتر است احساستان را درباره رفتار بدی که با شما شده، بدون دلخوری توضیح دهید و بگویید دوست داشتید چگونه با شما رفتار شود و در صورت مواجهه با رفتار مطابق میل تان چه نتیجهای در روابط تان حاصل میشد و البته همین رفتار را در مورد طرف مقابل تان نیز اعمال کنید.
علت تقویت رفتار قهر را بیابید
اگر با کسی در ارتباط هستید که مدام قهر میکند، بهتر است بررسی کنید تا ببینید چه پاداشهایی برای انجام این رفتار دریافت میکند، اجابت سریع خواسته، دریافت توجه و محبت کافی، اعمال قدرت و... از جمله عواملی است که منجر به تکرار قهر میشود، با حذف پاداشهایی که در پاسخ به قهر داده میشود، میتوان بتدریج شعله این عادت منفی را خاموش کرد.
فراموش نکنید علت ناراحتی و رنجش تان هر چه بوده، اتفاق افتاده؛ به تعبیری آبی است که ریخته شده و شما چارهای جز پذیرش آن ندارید. با بخشش دیگری، اول از همه خودتان را از شر انرژیهای منفی خلاص میکنید، دوم آن که با بخشش و گذشت اعتماد به نفس تان را بالا میبرید و با احساس مثبت و قوی بودن برای آشتی کردن پیشقدم میشوید.
غرور را کنار بگذارید و با این تصور اشتباه که «اگر پا پیش بگذارم، شخصیت ام را کوچک کردم»، مبارزه کنید؛ به جای آن، به این فکر کنید اگر با فرد مقابل تان رابطه داشته باشید چه ساعات خوبی را میتوانید در کنار یکدیگر سپری کنید. توقعات و انتظارات خود را کم کنید، بر آورده نشدن توقعات و انتظارات یکی از علتهای اصلی قهرهاست، سعی کنید زیادی آنها را کنترل کنید و به دیگران هم به خاطر رفتارهایشان حق بدهید و با درک متقابل از علت رفتار آنها برای آشتی کردن پیش بروید.
معذرت خواهی فراموش نشود
اگر مقصر هستید بدون چک و چانه زدن اشتباهاتتان را بپذیرید و به هر طریقی که میتوانید احساس پشیمانی تان را ابراز کنید و برای جبران آن قدم بردارید. معذرت خواهی کردن، هدیه گرفتن، دعوت به یک رستوران و... باعث رفع ناراحتیها میشود. فراموش نکنید خیلی از قهرهای کوچک به کینههای بزرگ و حتی نفرت دو نفر بویژه همسران از یکدیگر میانجامد. به گونهای که آنها به مرور و با قهرهای طولانی مدت از غذا خوردن کنار هم، خرید رفتن، سفر کردن و حتی همبستر شدن با یکدیگر گریزان میشوند و بتدریج حتی به جدایی تن میدهند. قهر کردن رفتاری ناصحیح در رابطه زناشویی است، قهر نکنید و اگربه هردلیلی به این رفتار متوسل شدید مهارت آشتی کردن را بیاموزید.
منبع:سلامت نیوز
ارسال نظر