کابوسی که لزره بر اندام شهروندان تهرانی می اندازد/ قبرهای پیش بینی شده علاج بحران «زلزله»

پارسینه: ساخت و سازهای غیرمجاز، بافتهای فرسوده و غیراصولی در کنار گسلهای شمال و جنوب ، غرب و شرق پایتخت را به یک بمب ساعتی تبدیل کرده است.
ساخت و سازهای غیرمجاز، بافتهای فرسوده و غیراصولی در کنار گسلهای شمال و جنوب، غرب و شرق پایتخت را به یک بمب ساعتی تبدیل کرده است. در چند سال اخیر هشدارهای پیدر پی در زمینه زلزله پایتخت داده میشود و همه در مقطعی از زمان با زلزلهای کوچک تکرار و به دست فراموشی سپرده میشوند.
تکرار تاریخ در ساعت ۴۸ دقیقه بامداد روز جمعه ۱۹ اردیبهشت سال جاری، زمینلرزهای به بزرگی ۵.۱ ریشتر دماوند در استان تهران را لرزاند و لرزه بر اندام پایتختنشینان انداخت و تهران را در سرتیتر اخبار قرار داد، در این بین وجود ۱۵ گسل اصلی و فرعی تهران که پتانسیل لرزهای بالایی دارند باری دیگر روی میز مدیریت بحران قرار گرفتند. متاسفانه تهران علاوه بر گسلهایی که خود دارد تحت تاثیر گسلهای پیشوا، ایوانکی و ری همچنین گسل ماهدشت در کرج هم قرار میگیرد.
پایتخت در محاصره گسلها
از سال ۱۱۷۵ شمسی زمانیکه آغا محمدخان قاجار تهران را پایتخت اعلام کرد تنها حوالی ری بود، ولی امروزه این شهر تا کوههای توچال پیش رویی داشته است، تهران به واسطه گسلهایی که دارد، زلزلههای بزرگی را تجربه کرده و زلزله ۳۱۰ میلادی نخستین زلزله تاریخی کشورما است که از طرف یونانیها ثبت شده و دارای مستندات تاریخی است، فعال شدن هر یک از ۱۵ گسل شناخته شده تهران با زیرساختهایی که دارد میتواند این شهر را به یک ویرانه تبدیل کند اگر قبل و بعد از بحران زلزله مورد توجه قرار نگیرد، تا جایی که محققان و کارشناسان غیر ایرانی هم زلزله نیامده تهران را هشدار میدهند.
![]() |
«سازمان تحقیقات حوادث غیر مترقبه ژاپن» که به نام «جایکا» شهرت دارد درباره تهران نشان داد که انرژی تخلیه شده از گسل مشاء فشم ۸ ریشتر، گسل شمال تهران ۷٫۲ ریشتر و گسل ری نزدیک به ۷ ریشتر است، محققان جایکا پیشبینی میکنند قدرت گسلهای تهران بیش از هفت ریشتر خواهد بود و با توجه به جنس خاک، تراکم جمعیت و نوع سازههای موجود، مناطق ۱۱، ۱۲، ۱۶ و ۲۰ بیشترین آسیبپذیری را در برابر زلزله دارند.
پیش بینی ۲۵ هزار قبر برای زلزله پایتخت
در چند روز گذشته اسماعیل نجار رئیس سازمان مدیریت بحران کشور در جلسه ستاد محلی پیشگیری هماهنگی و فرماندهی در مورد زلزله تهران گفت: دعا کنید در تهران زلزله نیاید، بر اساس گزارشی که دوستان اعلام کردند، آمادگی تهران برای مقابله با زلزله با وجود همه اقدامات ۱۸/۸ درصد است. چنانچه زلزله به قدرت هفت در تهران بیاید شرایط سخت و دشواری را در پیخواهیم داشت، بنابر اعلام سازمان مسئولان بهشت زهرا(س) تعداد قبور حدود ۲۵ هزار قبر پیشبینی شده است، اما کافی نیست.
وقتی سخن از پایتخت به میان میآید، اکثر استانها شاکی هستند که تمام سرمایه و امکانات در این شهر خلاصه شده وقتی سخن از بحران و گرانی میشود تهران رتبه اولین را دارد و زمانیکه حرف از بحرانهای نیامده میشود تمام خطرناک ناشی از بیمدیریتی منطقه به منطقه پایتخت را تهدید میکنید اما همه تهران را به عنوان پایتخت میشناسیم.
وقتی همیشه بودجه نداریم
در جلسه ستاد محلی پیشگیری، هماهنگی بحران محسن هاشمی رفسنجانی رئیس شورای حل تهران در این راستا تاکید میکند: امروز صبحت از آمادگی ۱۸ درصدی در برابر زلزله بود که جای تاسف دارد. ما در شورای شهر آمادگی خودمان را چه در زمینه تقنینی و چه در زمینه نظارتی برای ارتقا ایمنی و آمادگی در برابر حوادثی نظیر زلزله اعلام میکنیم در چنین کارهایی اولین نکته بحث مسائل مالی است، اینکه ما تخصص و توان اجرایی را داریم اما پول آن تامین نمیشود.
گسل روی گسل تهران را تهدید میکند
در این بین دکتر رضا کرمی محمدی رییس سازمان پیشگیری و مدیریت بحران شهر تهران از فعال شدن گسل مشاء خبر میدهد و تصریح میکند: تهران ابر شهری است که در پای گسلهای مختلف قرار گرفته و در داخل نیز گسلهایی وجود دارد که متأسفانه به خوبی شناسایی نشدهاند و اهمیت شهر تهران به دلیل جمعیت آن است.
تهران با چنین شرایط جغرافیایی و جمعیتی چرا پایتخت شد و پایتخت ماند جای سوال دارد، زیر ساختهای این شهر از بافتهای فرسوده تا خدمات عمومی و فرونشست زمین چه زمانی جزو اولویتها قرار میگیرد؟ آیا تنها راهکار برای زلزله نیامده ساخت قبر برای ساکنین پایتخت است؟ جای خالی آموزش در کجاست؟
پاسخ قانع کنندهای در راستای مقابله با زلزله تهران نمیشنویم چرا که اکثریت آنها تنها یک پاسخ «نمیشود»را در ذهن تکرار میکند و در پایان تمام راهها به کم بود بودجه ختم میشود
اقبال شاکری نماینده مردم تهران، ری، شمیرانات، اسلامشهر و پردیس در مجلس شورای اسلامی در مورد حوادث پیش بینی نشده پایتخت به خبرنگار خانه ملت میگوید: زلزله، سیلابها، فرونشست زمین و آلودگی هوا چهار موضوع بحرانی در تهران هستند باید بپذیریم و فرار نکنیم و در مورد آنها برنامه ریزی کنیم.
نماینده مردم در مجلس یازدهم در ادامه میافزاید: زلزلهای که امروزه هشدارهایی دنباله دار در مورد آن میشنویم اگر از وزارت کشور، وزارت راه و شهرسازی و سازمان مدیریت بحران کل کشور و حتی سازمان مدیریت بحران شهر تهران جویا شویم، پاسخ قانع کنندهای در راستای مقابله با زلزله تهران نمیشنویم چرا که اکثریت آنها تنها یک پاسخ «نمیشود»را در ذهن تکرار میکند و در پایان تمام راهها به کم بود بودجه ختم میشود.
مردم میدانند و میتوانند
شاکری تاکید میکند: مدیریت اجتماعی و فرهنگی مردم در هر کاری آنها را موظف میکند که بدانند و بتوانند، مردم چه میزان آموزش دیدهاند در زمان وقوع زلزله چه اقداماتی در منزل خود، مجتمع مسکونی و محلهای که سکونت دارند انجام بدهند؟ آنها چه میزان آموختهاند در هنگام وقوع زلزله اولین مکانی که به آن پناه میبرند باید کجا باشد؟ بر همین اساس آمادگی مردم مهمترین مسئله است که باید به آن توجه کنیم.
نماینده مردم تهران، ری، شمیرانات، اسلامشهر و پردیس در مجلس شورای اسلامی ادامه داد: تخلیه ساختمانها یک اصل اساسی در حوادث است مردم باید آموزش ببیند در هنگام وقوع حوادث چگونه از ساختمانها خارج شوند بسیاری از اتفاقات ناگوار در هنگام خروج و فرار از حوادث روی میدهد، علیالخصوص در ساختمانهای پرجمعیت که تعداد آنها هم در شهر تهران کم نیستند، از مراکز درمانی و بهداشتی گرفته تا مراکز آموزشی که بسیار شلوغ هستند، آموزشهای خروج باید به کرات از رسانهها برای کشوری که در کمربندی زلزله قرار دارد منتشر شود و این آموزشها ماهی یکبار الی دوبار به صورت مستمر به مرحله اجرایی شدن برسد تا مردم باور کنند و بپذیرند تهران و ایران روی مدار زلزله قرار دارند باید توانایی مقابله با آن را داشته باشند، بسیاری از تحقیقات در مورد حوداث غیرقابل پیش بینی شده نشان داده که بسیاری از تلفات بعد از حوادث رخ داده است.
آموزش موضوعی که مغفول مانده
شاکری یاد آور شد: آموزش مردم در هنگام وقوع حوادث در طی سالیان دراز موضوعی مغفول مانده است و از هلال احمر و شهرداری، تا سازمان مدیریت بحران و رسانهها درخواست داریم به این موضوع اهمیت بدهند، آموزش مردم در هنگام مواجهه با حوادث پیشبینی نشده امری کم هزینه بوده که نیازمند بودجه کلان نیست.
عضو کمیسیون عمران در مجلس یازدهم تاکید میکند: زندگی اجتماعی در شهرها نیازمند مدیریت اجتماعی است، باید سازمانها، نهادها و یا اشخاص خاصی در هر محله مسئول مدیریت اجتماعی مردم در شهرهای حادثه خیز باشند در کنار آن به قدری آموزش قوی باشد که هر شخصی به تنهایی توانایی روبرو شدن با حوادث غیر قابل پیش بینی را داشته باشد، این آموزشها مختص به یک روز خاص و یک اتفاق خاص نباشد دائمی از طریق پیامک تلفنی، رسانه ملی، مدارس، دانشگاهها و یا سرای محله و… به مردم یادآوری شود تا مردم باور کنند ایران کشوری زلزله خیز است و از آن نترسیم.
وی در ادامه میافزاید: بعد از آموزش و آمادگی، برنامهریزی مهمترین اصل در مقابله با اتفاقات بحرانی است به فرض مثال بعد از وقوع زلزله و یا سیل چه اقداماتی برای اسکان حادثه دیدگان پیشبینی شده است، از درمان و بهداشت تا تغذیه افراد چه برنامهریزی کردهاند، اینکه بخواهیم پیش بینی کنیم چند «گور» بعد از حادثه برای تلفات نیاز داریم بیمنطقترین راهکار است، سالهاست میدانیم تهران و دیگر شهرهای کشور در مناطق زلزله خیز دنیا قرار دارند باید تا کنون مسئولان و مردم چنین کشورهای به قدری در مواجهه با چنین حوادثی پیشرفت کرده باشند که الگویی برای دیگر کشورها باشند.
قبل از پیش بینی «گور» ایمان داشته باشیم که نجات میدهیم
شاکری با انتقاد از عملکرد سازمان مدیریت بحران ادامه داد: مدیریت یک شهر بر عهده شهرداری همان شهر است در طی چند سال اخیر شاهد بودیم که مدیریت بحران در روبرو شدن با مشکلات بحرانی به درستی عمل نکرده؛ شهرداریها دارای ظرفیت بالایی در روبرو شدن با مشکلات پیشبینی نشده شهری دارند برای نمونه پایگاه بسیج و مساجد، شورایابی محلات، گروههای جهادی که در حوادث اخیر نشان دادند که آزموده شده و با تجربه هستند همگی از ظرفیتهای بالایی هستند برای شناسایی هر محله و مقابله با شرایط بحرانی پیش آمده، تمام موارد عنوان شده با کمترین اقدام در مواجهه با شرایط بحرانی است که همگی شدنی با کمترین هزینهها هستند، باید قبل از پیش بینی گور برای زلزله نیامده تهران ایمان داشته باشیم که میتوانیم نجات دهیم.
نوش دارو بعد از مرگ سهراب
نماینده مردم تهران، ری، شمیرانات، اسلامشهر و پردیس در مجلس شورای اسلامی معتقد است: حضور، حمایت و همت بعد از وقوع حادثه در کشور رخ میدهد؛ اما قبل وقوع حادثه پیش بینی و برنامه ریزی نیست، متاسفانه تجربه ثابت کرده بعد از وقوع حادثه سازمانها هر میزان که توانستند کمک مادی و معنوی داشتهاند به میان میآوردند.
مسئولان اگر اعتقاد و قدرت ندارند و نمیتوانند نباید مسئولیت بپذیرند، رئیس سازمان مدیریت بحران اگر بتواند تمام وزارتخانهها و سازمانها و نهادهای مربوطه را موظف به همت، عزم و همکاری در مواقع بحرانی کند قبل از وقوع حادثه هم میتواند
وی ادامه داد: مسئولان اگر اعتقاد و قدرت ندارند و نمیتوانند نباید مسئولیت بپذیرند، رئیس سازمان مدیریت بحران اگر بتواند تمام وزارتخانهها و سازمانها و نهادهای مربوطه را موظف به همت، عزم و همکاری در مواقع بحرانی کند قبل از وقوع حادثه هم میتواند. در هر بحرانی هر سازمانی وظیفهای برعهده دارد. قبل از بحران تمام سازمان موظف هستند امکانات و دارای خود را به میدان بیاورند و توانایی خود را نشان دهند.
شاکری در مورد بافتهای فرسوده تاکید میکند: نمیتوانیم بافتهای فرسوده پایتخت را کتمان کنیم که هر یک در زمان وقوع حادثه تهدیدی بزرگ برای تهران محسوب میشوند، وزارت راه و شهرسازی، شهرداری، ستاد مدیریت بحران و نظام مهندسی همه و همه به میدان بیایند قبل از وقوع حادثه بگویند چه اقدامی در این رابطه باید انجام دهیم، در شرایط کنونی همه میدانیم تهران و دیگر شهرها چه تعداد بافت فرسوده دارند و توانایی مقابله با حوادث بیش بینی نشده را دارد بر همین اساس باید پیش بینی کنیم چگونه باید از حداقل ظرفیتها حوادث نیامده جلوگیری کنیم.
شاکری عضو کمیسیون عمران خاطر نشان کرد: در مورد زلزله تهران و بحرانهای دیگر نیاز به طرح و یا لایحه نیست فقط و فقط نیازمند نظارت از طرف کمیسیون اجتماعی و کمیسیون عمران بر عملکرد نهادهای مربوطه است.
زلزله تهران تبدیل به کابوسی برای ساکنان آن شده که شدت این قضیه با مدیریت نادرست بحران تشدید میشود. مسئولین ذیربط مدیریت بحران را تنها در هشدار دادن به مردم و ایجاد فضای رعب و وحشت میدانند. در شرایطی که عموم مردم درگیر بیماری عجیب کرونا هستند مسئولین مدیریت بحران تنها به دادن هشدار قناعت کرده و در عمل کابوس زلزله تهران برای مردم تکرار میکنند. مردمی که باید منتظر قبرهای پیش بینی شده باشند تا علاج قبل از واقعه!
ارسال نظر