.svg)
چالش‌های پیش روی اسد
محمد ایرانی *
اعتماد : روزهای پایانی هفته گذشته تحولات سوریه شاهد سه واقعه مهمی بودند که هر کدام به نوبه خود از اهمیت بسیاری برخوردار بودند. نخست، حادثه انفجار مقر امنیت ملی سوریه در روز چهارشنبه که منجر به کشته شدن چهار نفر از مهم‌ترین شخصیت‌های نظامی و امنیتی سوریه شد؛ افرادی که نیروهای مشهور و کارآزموده و به نوعی سکاندار ثبات و امنیت کشور سوریه و از بازوهای قدرت آقای بشار اسد محسوب می‌شدند. دومین حادثه در اختیار گرفتن مناطقی از کشور توسط گروه‌های مسلح معارض از جمله مبادی ورودی این کشور با ترکیه و عراق است که تاکنون بی‌سابقه بوده و البته دولت سوریه نیز آن را تکذیب نکرده است. افزایش حجم درگیری‌ها و حضور گروه‌های مسلح مخالف در بخش‌های دیگری از پایتخت طی روزهای پنجشنبه و جمعه و استمرار رویارویی مسلحانه و افزایش خشونت بی‌سابقه در محله‌های قدیمی دمشق همه حکایت از پیچیده‌تر شدن بحران داخلی و حکایت از شرایط رو به دشواری دارند که دولت مرکزی با آن مواجه است. سومین رویداد البته وتوی قطعنامه ارائه‌شده از سوی انگلیس و فرانسه در شورای امنیت سازمان ملل توسط روسیه و چین است که برای سومین بار از ابتدای شکل‌گیری ناآرامی‌ها در سوریه رخ
می‌دهد. این قطعنامه که در پی اعمال تحریم‌های بین‌المللی علیه دولت سوریه بوده است، تلاش داشت این کشور را در صورت عدم توقف درگیری با مخالفان، تحت فصل هفتم منشور ملل متحد قرار دهد. برداشت روسیه و چین از پیش‌نویس این قطعنامه این بوده که جریان غرب در حال پی‌ریزی مقدمه‌یی برای دخالت نظامی و حل بحران سوریه از طریق حضور نیروهای خارجی با داشتن اختیارات اجرایی در درگیری‌های داخلی سوریه است لذا از حق وتوی خود استفاده برده‌اند.این امر واکنش شدید امریکایی‌ها را به دنبال داشت به طوری که نماینده آنها در سازمان ملل اعلام کرده ایالات متحده از این پس تلاش خواهد کرد در خارج از صحن شورای امنیت، گزینه‌هایی را دنبال کند.به هر صورت هر سه رویداد اشاره‌شده نشان از آن دارند که در صحنه میدانی طرح آقای کوفی عنان بی‌نتیجه بوده و اصولا، با بالا گرفتن تنش‌ها، فضای لازم برای اعمال یک طرح سیاسی در هاله‌یی از ابهام قرار گرفته است.نکته قابل ذکر در این مرحله این است که از ابتدای شروع درگیری‌ها، تلاش فرماندهان نظامی سوریه این بوده که خط قرمز دمشق همچنان حفظ شود و مخالفان وارد این حوزه حساس نشوند اما انفجار روز چهارشنبه عملا دمشق را به
گونه‌یی جدی وارد بحران کرد.توانایی‌های نیروهای امنیتی در کنترل مراکز حساس پایتخت به هر حال به چالش کشیده شد.حادثه انفجار مرکز امنیت ملی در دمشق نشان داد آقای بشار اسد و نظام حاکم بر سوریه با مشکلات جدی در مدیریت کشور مواجه هستند و طرف مقابل تا عمق جلسات امنیتی آنان نفوذ دارد. این امر، زنگ خطری است برای بقای نظام که البته از مدت‌ها قبل به صدا درآمده. آقای بشار برای بازگرداندن روحیه جدید به حامیان خود بلافاصله اقدام به تعیین وزیر دفاع جدید کرد. وی ناگزیر است برای حفظ وضعیت باثبات پایتخت دست به اقدامات کنترلی و احتمالا خشونت‌بار بزند. به نظر می‌رسد پس از انفجار در خیابان «روضه» بحران و رویارویی‌های نظام رو به افزایش خواهد گذاشت و خشونت و کشتار افزایش خواهد یافت. به عبارت دیگر، مجموعه تحولات روزهای گذشته صحنه سوریه امیدهایی را که برای یافتن راه‌حل سیاسی از طریق مذاکره با گروه‌های مخالف دولت چندی پیش پدید آمده بود، تبدیل به یأس کرده و افق راه‌حل گفت‌وگو برای پایان بحران داخلی را بسیار کمرنگ نشان می‌دهد.
*سفیر سابق ایران در اردن
اگر بشار اسد اینچنین خشن مقابل خواست مردمش نمی ایستاد ، اکنون میتوانست حداقل مثل علی عبدالله صالح از قدرت کنار برود نه اینکه احتمالا مثل قذافی