یک بام و دو هوای تاکسیرانی/ جدال مسافران با نرخ تاکسی در میان مبارزه با کرونا

دولت باید مابه‌التفاوت کرایه نفر چهارم تاکسی‌ها را پرداخت کند

پس از آنکه در اواسط اردیبهشت ماه بسیاری از محدودیت‌های کرونایی از سوی ستاد ملی مبارزه با کرونا برداشته شد همزمان با افزایش کرایه تاکسی‌ها دستورالعمل‌های مختلف و بعضاً متناقضی از سوی مسؤولان در رسانه‌ها منتشر شد.

مثلاً علیرضا قنادان مدیرعامل سازمان تاکسیرانی شهرتهران در ویدئو کنفرانسی، ادامه اجرای طرح فاصله‌گذاری اجتماعی در تاکسی‌ها را با چالش‌های جدی مواجه دانسته و می‌گوید: «کرایه خطوط بر مبنای چهار سرنشین تعیین شده و ما نمی‌توانیم از جیب تاکسیران هزینه سلامت را بدهیم که در این شرایط یا باید دولت مابه التفاوت کرایه نفر چهارم را پرداخت کند و یا باید کرایه نفر چهارم بین سه نفر دیگر تقسیم شود».

مشکل کرایه یک مسافر باقی مانده و تقسیم آن بین سه مسافر دیگر از ابتدای اجرای طرح فاصله‌گذاری اجتماعی وجود داشت اما درصد کمتری از راننده‌های تاکسی، مسافران را مجبور به پرداخت آن می‌کردند، اما اخیراً با افزایش نرخ کرایه‌های سال ۹۹ بار جدیدی روی دوش مسافران وارد شد و علاوه بر افزایش نرخ کرایه‌ها، مشکل سرشکن کردن کرایه مسافرچهارم بین سایر مسافران نیز اضافه شد و رانندگان تاکسی عنوان می‌کنند که تقسیم کرایه نفر چهارم بین سه نفر دیگر قانونی است و تاکسیرانی دو نرخ تعیین کرده است، ادعایی که حقیقت داشت و قنادان مدیر عامل تاکسیرانی تهران ضمن تأیید نصب برچسب دو نرخی روی تاکسی‌ها این امر را تنها راه حل مشکل معیشت رانندگان تاکسی می‌داند.

او در این باره توضیح می‌دهد: «کرایه نفر چهارم با توجه به کرایه مسیر، بر تعداد مسافران مجاز خودرو تقسیم می‌شود؛ چرا که کرایه مصوب تاکسی‌ها بر مبنای نرخ فاصله‌گذاری اجتماعی است و راننده‌ها مجاز به سوار کردن بیش از سه نفر نیستند».

تناقض در ابلاغیه‌های تاکسیرانی

معمای فرمول افزایش کرایه‌های جدید

زهرا غلامی شهروند دیگری است که با گلایه از افزایش بی‌حساب و کتاب دیگر مسافربرها و عدم نظارت بر آن‌ها می‌گوید: «افزایش خارج از قاعده نرخ کرایه‌ها محدود به تاکسی‌ها نیست و مسافربرهای شخصی و تاکسی‌های اینترنتی هم از این مسئله مستثنا نیستند. مضاف بر اینکه اگر نیمچه نظارتی از سوی سازمان تاکسیرانی روی تاکسی‌ها وجود دارد اما روی نرخ کرایه تاکسی‌های اینترنتی و به خصوص مسافربرهای شخصی همین نظارت نیز وجود ندارد و تنها راهکار برخی مسؤولان، توصیه به سوار نشدن مسافران به اینگونه مسافربرها بوده است».

البته در این خصوص وضع تاکسی‌های اینترنتی بهتر است و از سال گذشته خبرهایی مبنی بر نظارت بر آن‌ها منتشر شده است. در همین راستا محسن پورسیدآقایی معاون شهردار تهران سال گذشته از تدوین آئین‌نامه نظارت بر فعالیت تاکسی‌های اینترنتی خبر داده و می‌گوید: «قرار است به زودی آئین‌نامه نظارت بر تاکسی‌های اینترنتی بین وزارت کشور و وزارت صنایع به طور مشترک تنظیم شود».

مشکلات رانندگان تاکسی

سؤالی که در این میان قابل طرح است اینکه با توجه به وضعیت اقتصادی و کاهش درآمد اقشار مختلف جامعه دردوران شیوع ویروس کرونا، آیا پرداخت کرایه نفر چهارم از جیب مسافر بهترین راهکار است؟ و آیا مردم توانایی پرداخت این مبلغ را دارند؟

راننده دیگری با‌اشاره به کم شدن مسافران تاکسی اظهار می‌دارد: «به خاطر کرونا مسافر نیست، عده کمی هم که مسافر همیشگی هستند وقتی دونرخ بودن کرایه را می‌شنوند ترجیح می‌دهند با سواری‌های شخصی به مقصد برسند».

خبری از وعده‌های دولتی نیست

هرچند کنترل نرخ کرایه‌ها با توجه به کاهش درآمدها حتماً باید مورد توجه مسؤولان باشد اما توجه به درآمد رانندگان تاکسی و کاهش مسافران نیز ضروری است. چرا که رانندگان تاکسی از یک سو باید مسافران را راضی نگه دارند و از سوی دیگر مخارج زندگی خود را هم از طریق کرایه‌های دونرخی و مسافران کم تأمین کنند. این مسئله نیازمند تدبیری اساسی از سوی مسؤولان ذی‌ربط است. در این بین شاید پرداخت یارانه به تاکسی‌ها همانند دیگر ناوگان‌های حمل و نقل عمومی از جمله این تدابیر باشد تا بدین ترتیب هم شهروندان مجبور به پرداخت هزینه اضافی از جیب‌شان نباشند و هم رانندگان تاکسی با مشکل معیشتی رو به رو نشوند.

لزوم نوسازی ناوگان تاکسیرانی

فرسودگی ناوگان حمل ونقل عمومی(به‌خصوص تاکسی‌ها) مسئله دیگری بوده که چرخه حمل و نقل با آن مواجه است. تا جایی که اخیراً بر اساس انتشار برخی آمارها، حدود نیمی از تاکسی‌های شهر تهران در آزمون معاینه فنی رد شده‌اند.

حسین مقدم مدیرعامل ستاد معاینه فنی خودروهای شهر تهران درباره انجام معاینه فنی تاکسی‌های پایتخت می‌گوید: «از ابتدای سال تا ۲۰ خردادماه، ۱۴هزار و ۵۰۰تاکسی معاینه فنی شده که در مجموع ۴۴ درصد از تاکسی‌ها به علت نقص فنی در مراجعه اول مردود و در مراجعات بعدی پس از رفع ایراد موفق به اخذ معاینه فنی شده‌اند».

نوسازی ناوگان تاکسیرانی چند سالی است که با کُندی صورت گرفته و یکی دیگر از چالش‌های جدی رانندگان این مسئله است. به این ترتیب لازم است مسؤولان به این مهم نیز توجه کرده و با سرعت بیشتری نوسازی این ناوگان را مورد توجه قرار دهند تا علاوه بر مدیریت کمی، کیفیت نیز در حمل و نقل عمومی بالا برود.