کهن‌ترین طراحی موجود از آرامگاه نادرشاه+عکس

هنگامی که نادرشاه پس از گردهمایی دشت مغان به سلطنت رسید و مشهد را به عنوان پایتخت خود انتخاب کرد، تغییراتی را در ساختار شهری آن به وجود آورد.

تا پیش از این، مشهد به واسطه اقدامات عمرانی دوران صفویه، صاحب یک خیابان حدوداً دو کیلومتری و بارویی مستحکم بود و افزون بر این، ارگ مشهد، توسط ملک‌محمود سیستانی ساخته‌شد و مورد استفاده حکام مشهد قرار می‌گرفت.

نادرشاه ضمن اقدامات عمرانی گسترده برای توسعه معابر شهری و تزیین آن‌ها، تلاش کرد بنا‌هایی را در مشهد احداث کند که یادگاری از عهد او باشد. یکی از این بناها، ساختمان آرامگاه وی بود؛ بنایی که به شکل مدرن در دهه ۱۳۳۰ مجدد تجدید بنا شد و باغ موزه نادری در محل آن قرار گرفته است.

پیش از بنای فعلی آرامگاه، قوام‌السلطنه بر ویرانه‌های آرامگاه قبلی، ساختمانی احداث کرده بود که تصاویری از آن موجود است، اما ظاهراً تصویری از بنای اصلی که در دوران حیات نادر برپا شد، چندان در دسترس نیست.

با این حال، گراور و طرحی از این بنا، در سال ۱۸۶۱ میلادی (۱۲۴۰ خورشیدی) که نقاشی به نام «دی‌بار» کشیده بود، در مجله «لیتور دوموند» چاپ پاریس انتشار یافت. تصویری که مشاهده می‌کنید، همان طراحی است.

این نقاشی در دوره ناصرالدین‌شاه قاجار کشیده شده است. ظاهراً در این دوره، مقبره نادرشاه کاربری عمومی پیدا کرده و بی توجهی به آن، باعث وارد آمدن آسیب‌های جدی به بنا شده بود که برخی از زوایای آن در تصویر مشهود است.