کشتی ورزش ملی ایران/ باچوخه، مادر کشتی آلیش و گوراش

عمر کشتی در رقابت‌های جهانی به المپیک باستان می‌رسد. اما این ورزش در قالب کشتی فرنگی در سال ۱۸۹۶ وارد المپیک مدرن شد.

کشتی، با این قدمت تاریخی، در سبک و انواع متنوعی در سطح جهان برگزار می‌شود. از مهم‌ترین سبک‌های کشتی جهان می‌توان به گلیما اشاره کرد. این کشتی در ایسلند انجام می‌شود. گوراش که در آسیای میانه برگزار می‌شود. سومو کشتی اصیل ژاپنی و خیلی از انواع دیگر کشتی که در کشور‌های مختلف انجام می‌شود.

این رشته ورزشی در ایران هم قدمتی تاریخی دارد و رزش ملی ایران به شمار می‌آید. رشته‌های مختلف کشتی در نقاط مختلف ایران برگزار می‌شود که مهمترین آن‌ها کشتی باچوخه، کشتی گیله مردی، کشتی آلیش، کشتی باستانی و کشتی ترکمنی هستند.

کشتی سومو، جایی برای ضعیف‌ها نیست

ریشه این ورزش در کشور ژاپن است و قدمت آن به ۱۵۰۰ سال پیش بازمی گردد. سومو یکی از رشته‌های باستانی کشتی است که در آن وزن، اندازه، قدرت، سرعت و یورش ناگهانی اهمیت بسیاری دارد. هدف کشتی گیران سومو این است که حریف خود را از رینگ بیرون انداخته یا او را وادار کنند تا یکی از اعضای بدن خود را بر زمین گذارد. هر کسی که زمین‌گیر شود یا از دایره بیرون برود، مبارزه را باخته است.

در رتبه بندی مسابقات سومو، قهرمان لقب (Yokozuna) می‌گیرد. این مسابقات در ایران نیز برگزار می‌شود.

کشتی گوراش، جایی برای قدرتنمایی مردان ترکمن

مسابقات کشتی ترکمن‎‌ها صحنه‌ای است برای نشان دادن قدرت قهرمانان در مقابل رقبای مشهور یا گمنامی که برخی مواقع نیرویشان را به رخ می‎کشند. در این رقابت‌ها، وزن شرکت کنندگان یا زمان بازی محاسبه نمی‌شود. دو رقابت کننده رقابت‌شان را به صورت نامحدود ادامه می‌دهند تا نتیجه نهایی اعلام شود. فضای این رقابت محدود نیست و کشتی گیر مجاز است حریفش را تا شعاع‌های دوردست هم ببرد. شال نقش ویژه‎ای در کشتی سنتی ترکمن‌ها دارد. در این مسابقات کشتی‌گیران شال به دور کمر خود می‌بندند. براساس مقررات، هنگامی که داور شال را به دور کمر کشتی‌گیران می‌بندد و دست هر یک را در شال دیگری قرار می‌دهد، دو کشتی گیر مسابقه را شروع می‌کنند. در این رقابت‌ها علاوه بر دو داور، دو کمک داور هم بر نحوه بستن صحیح شال‌ها نظارت می‌کنند.

باچوخه، مادر کشتی آلیش و گوراش

کشتی برای ایرانیان یک ورزش ملی است. همین اتفاق هم باعث شده تا انواع مختلفی از این رشته ورزشی در ایران شکل بگیرید. شاید کشتی باچوخه مهمترین کشتی ایرانی باشد که هر سال در بهار در شمال خراسان بزرگ برگزار می‌شود. واژه چوخه در اصل واژه‌ای کردی است و به معنی شنل کوتاهی که کشتی گیران آن را با شال سفیدرنگی محکم می‌کنند. به همین دلیل است که این رشته ورزشی به کشتی باچوخه معروف است. مسابقه کشتی با چوخه در اصل رقابتی بدون مدت زمانی مشخص بوده‌است و وقتی فردی در آن پیروز میدان اعلام می‌شده که بتواند ۳ بار تخت پشت یا شانه‌های حریفش را به زمین برساند. اما مسابقه‌های امروزین این رشته در وقت ۱۰ دقیقه‌ای برگزار می‌شود که اگر در پایان پیروزی نداشته باشد، سرنوشت برنده به وقت اضافی ۵ دقیقه‌ای موکول خواهد شد.

کشتی با چوخه خراسان به غیر از خراسان و با عناوین «گوراش»، «گولش»، «آلیش» در ازبکستان، قزاقستان، تاتارستان و … رواج دارد و پس از استقلال ازبکستان و با تلاش‌های این کشور، مسابقات کشتی با چوخه بین‌المللی شد و هر ساله تیمی از چوخه کاران خراسان شمالی و رضوی در مسابقات بین‌المللی کشتی با چوخه، کشورمان را نمایندگی می‌کنند.

کشتی گیله مردی، ورزشی به همراه ساز

سابقه کشتی گیله مردی به قرن چهارم هجری باز می‌گردد. برگزاری این کشتی این‌گونه است که چند روز پیش از برگزاری مسابقه با ساز و نقاره به دوستداران این ورزش اطلاع می‌دادند تا کسانی که مایل هستند در این مسابقه شرکت کنند. این کشتی آداب جالبی دارد. کشتی گیران غالباً بصورت گروهی وارد میدان می‌شوند و میداندار گروه شروع به نیایش می‌کند. در ابتدا فرد میدان‌دار رو به قبله می‌پرد تا آمادگی جسمانی خودرا نشان دهد و سعی می‌کند پا‌ها را به دست‌ها نزدیک کند. بعد همه گروه اینکار را انجام می‌دهند و دوباره نظم گرفته و رو به شرق و مرقد امام رضا (ع) می‌پرند و ادای احترام می‌کنند؛ و در آخر هم کشتی‌گیری هماورد خود را با زدن دو کف دست در جلوی کشتی‌گیر دیگر، او را به مبارزه دعوت می‌کند.