.svg)
کاهش پیامد‌های بارداری با خودمراقبتی‌ها
پارسینه: دوران بارداری، یکی از مهمترین مراحل زندگی یک زن محسوب می‌شود؛ دورانی که اغلب پر از استرس و همراه با تغییرات فیزیولوژیکی و روانی است.
تحقیقات گوناگون نشان می‌دهند که حداقل ۳۰ تا ۴۰ درصد مرگ نوزادان بر اثر عوارض ناشی از مراقبت‌های نامناسب دوران بارداری و زایمان رخ می‌دهد.
تحقیقات دیگر نیز عنوان کرده اند که ۷۵ درصد مرگ‌های دوران جنینی را می‌توان با تغذیه خوب و کیفیت بالای خدماتی مراقبتی مادران پیشگیری کرد. این تحقیقات نشان داده اند که می‌توانیم با انجام مراقبت‌های دوران بارداری و تشخیص موارد پر خطر و همچنین پیشگیری از وقوع عوارض آن، میزان مرگ و میر مادران ناشی از عوارض مستقیم حاملگی را به طور قابل ملاحظه‌ای کاهش دهیم.
دکتر مژگان شریفان، عضو هیات علمی پژوهشکده علوم بهداشتی جهاد دانشگاهی در این خصوص به سیناپرس گفت: زنان باردار باید طی هفته‌های مختلف غربالگری شوند. به عنوان مثال غربالگری دیابت بارداری باید طی هفته بیست و ششم تا بیست و هشتم بارداری انجام شود.
این متخصص پزشکی اجتماعی و پیشگیری افزود: غربالگری فشارخون نیز طبق زمان بندی که زنان باردار به نزد متخصص زنان و بارداری یا مامایی مراجعه می‌کنند، انجام می‌شود.
به گفته وی، اغلب غربالگری زنان باردار در اوایل بارداری طولانی مدت و ماهی یک مرتبه است، اما پس از آن در نیمه دوم بارداری هر دو هفته یکبار و در سه ماهه سوم بارداری هر هفته یکبار انجام می‌شود. به طور متوسط زنان باردار پس از هربار ملاقات با متخصص زنان و زایمان یا ماما تا ویزیت بعدی، انجام کار‌های خود مراقبتی را فرا می‌گیرند.
وی یادآور شد: هر هفته از بارداری، مراقبت‌های خاص خود را دارد. زنان باردار در هر ملاقات با پزشک می‌توانند با مراقبت‌هایی حداقل دو هفته آینده آشنا شوند.
وی اظهارداشت: اگر زنان باردار ملاقات‌های منظمی با پزشک نداشته باشند و اقدامات و مراقبت‌های لازم را انجام ندهند، دچار عوارض‌های بارداری می‌شوند. مثلا ابتلای زنان باردار به فشار خون حاملگی می‌تواند منجر به تشنج، سقط جنین یا ختم بارداری شود. گاهی عوارض بارداری می‌تواند منجر به متولد شدن فرزندی مبتلا به اختلال رشد داخل رحم شود.
اقدامات لازم پیش از بارداری
زنان باردار باید برای داشتن دوران بارداری بی خطر نسبت به مصرف مواد غذایی شان دقت بیشتری داشته باشند، زیرا استفاده نادرست غذایی می‌تواند خطر‌هایی جبران ناپذیری برای مادر و جنین به ارمغان بیاورد. در این دوران آن‌ها باید سبک زندگی خود را تغییر دهند تا کمتر آسیبی به خود و کودک شان وارد شود. در ادامه برخی از این موارد خطرساز و مواد غذایی مضر برای دوران بارداری عنوان می‌شود.
مصرف خودسرانه دارو را متوقف کنید: دارو‌هایی که پیش از دوران بارداری برای شما بی خطر بود در زمان بارداری می‌تواند تاثیر‌های مخربی بر جنین داشته باشد.
خود سرانه مکمل غذایی مصرف نکنید: حتی مصرف اندک مکمل‌های ویتامین A، می‌تواند خطر نقص‌های مادرزادی یا سایر مشکل‌ها را در کودک شما افزایش دهد. مصرف ویتامین D.، E. و K. نیز می‌تواند در بدن و بافت‌های کودک جمع شود بنابراین باید در مورد مصرف دُزهای بالای قرص‌های مکمل با پزشک مشورت کنید.
از مصرف گوشت خام یا نیم پز پرهیز کنید: از تماس و مصرف گوشت خام و نیم پز به شدت خودداری کنید، زیرا احتمال آلوده بودن غذا‌های خام و نیمه پخته با باکتری‌هایی مانند سالمونلا، لیستریا و انگل توکسوپلاسما بسیار زیاد است.
مصرف فست فود‌ها و غذا‌های فرآوری شده را محدود کنید: فست فود‌ها کالری بسیار بالایی دارند و از مواد مغذی کافی نیز برخوردار نیستند و باعث چاقی زنان باردار می‌شوند. غذا‌های فرآوری شده هم دارای ترنس‌های چرب هستند که می‌تواند از مادر به جنین منتقل شوند. همچنین فست فود‌ها و غذا‌های فرآوری شده می‌توانند حاوی ادویه‌هایی باشند که سلامت بارداری را تهدید کنند.
بدون مشورت پزشک از دم نوش‌ها استفاده نکنید: استفاده مرتب برخی از دم نوش‌ها می‌تواند تاثیر دارویی و اثر بدی در بارداری داشته باشند بنابراین بهتر است بدون مشورت با پزشک از نوشیدن هر دم نوشی خودداری کنید.
مصرف چای، قهوه و نوشابه را محدود کنید: چای، قهوه و نوشابه دارای کافئین و تئین هستند که مصرف مقدار کم آن‌ها در بارداری مشکلی ایجاد نمی‌کند، اما مصرف مقدار زیاد این مواد که حاوی کافئین هستند مانند نوشیدن بیش از یک فنجان قهوه در روز می‌تواند باعث بروز مشکلاتی مانند کم وزنی نوزاد شود.
نسبت به علایم پر خطر هوشیار باشید: در صورت مشاهده هر یک از این علایم، خونریزی یا لکه بینی، آبریزش یا خیس شدن ناگهانی، کاهش یا نداشتن حرکت جنین، درد سردل، درد شکم و پهلوها، درد و ورم یک طرفه ساق پا وران، ورم دست ها، صورت یا تمام بدن، سوزش یا درد هنگام ادرار کردن، تنگی و نفس، تپش قلب، استفراغ شدید و مداوم یا خونی، تب و لرز، سر درد و تاری دید، افزایش ناگهانی وزن (یک کیلوگرم یا بیشتر درهفته)، عفونت، آبسه ودرد شدید دندان به نزد پزشک مراجعه کنید.
استرس تان را کم کنید: مادران باردار باید تا حد امکان از استرس دوری کنند. استرس می‌تواند باعث زایمان زودرس شود.
دور سونا و جکوزی را خط بکشید: گرم شدن بدن در بارداری می‌تواند برای جنین بسیار خطرناک باشد به همین دلیل بهتر است زنان باردار در دوران بارداری از مواردی که باعث افزایش دمای بدن می‌شوند، پرهیز کنند.
از ضد عفونی کننده و شوینده‌های خانگی استفاده نکنید: برخی از مواد شوینده خانگی مانند سفید کننده‌ها یا محلول‌های ضد عفونی کننده سرویس‌های بهداشتی برای سلامتی جنین و مادر خطرناک هستند بنابراین زنان باردار باید از تماس با این مواد یا استنشاق بخار‌های ناشی از آن‌ها دوری کنند. در صورت لزوم باید از ماسک و دستکش استفاده کنید.
تحقیقات دیگر نیز عنوان کرده اند که ۷۵ درصد مرگ‌های دوران جنینی را می‌توان با تغذیه خوب و کیفیت بالای خدماتی مراقبتی مادران پیشگیری کرد. این تحقیقات نشان داده اند که می‌توانیم با انجام مراقبت‌های دوران بارداری و تشخیص موارد پر خطر و همچنین پیشگیری از وقوع عوارض آن، میزان مرگ و میر مادران ناشی از عوارض مستقیم حاملگی را به طور قابل ملاحظه‌ای کاهش دهیم.
دکتر مژگان شریفان، عضو هیات علمی پژوهشکده علوم بهداشتی جهاد دانشگاهی در این خصوص به سیناپرس گفت: زنان باردار باید طی هفته‌های مختلف غربالگری شوند. به عنوان مثال غربالگری دیابت بارداری باید طی هفته بیست و ششم تا بیست و هشتم بارداری انجام شود.
این متخصص پزشکی اجتماعی و پیشگیری افزود: غربالگری فشارخون نیز طبق زمان بندی که زنان باردار به نزد متخصص زنان و بارداری یا مامایی مراجعه می‌کنند، انجام می‌شود.
به گفته وی، اغلب غربالگری زنان باردار در اوایل بارداری طولانی مدت و ماهی یک مرتبه است، اما پس از آن در نیمه دوم بارداری هر دو هفته یکبار و در سه ماهه سوم بارداری هر هفته یکبار انجام می‌شود. به طور متوسط زنان باردار پس از هربار ملاقات با متخصص زنان و زایمان یا ماما تا ویزیت بعدی، انجام کار‌های خود مراقبتی را فرا می‌گیرند.
وی یادآور شد: هر هفته از بارداری، مراقبت‌های خاص خود را دارد. زنان باردار در هر ملاقات با پزشک می‌توانند با مراقبت‌هایی حداقل دو هفته آینده آشنا شوند.
وی اظهارداشت: اگر زنان باردار ملاقات‌های منظمی با پزشک نداشته باشند و اقدامات و مراقبت‌های لازم را انجام ندهند، دچار عوارض‌های بارداری می‌شوند. مثلا ابتلای زنان باردار به فشار خون حاملگی می‌تواند منجر به تشنج، سقط جنین یا ختم بارداری شود. گاهی عوارض بارداری می‌تواند منجر به متولد شدن فرزندی مبتلا به اختلال رشد داخل رحم شود.
اقدامات لازم پیش از بارداری
زنان باردار باید برای داشتن دوران بارداری بی خطر نسبت به مصرف مواد غذایی شان دقت بیشتری داشته باشند، زیرا استفاده نادرست غذایی می‌تواند خطر‌هایی جبران ناپذیری برای مادر و جنین به ارمغان بیاورد. در این دوران آن‌ها باید سبک زندگی خود را تغییر دهند تا کمتر آسیبی به خود و کودک شان وارد شود. در ادامه برخی از این موارد خطرساز و مواد غذایی مضر برای دوران بارداری عنوان می‌شود.
مصرف خودسرانه دارو را متوقف کنید: دارو‌هایی که پیش از دوران بارداری برای شما بی خطر بود در زمان بارداری می‌تواند تاثیر‌های مخربی بر جنین داشته باشد.
خود سرانه مکمل غذایی مصرف نکنید: حتی مصرف اندک مکمل‌های ویتامین A، می‌تواند خطر نقص‌های مادرزادی یا سایر مشکل‌ها را در کودک شما افزایش دهد. مصرف ویتامین D.، E. و K. نیز می‌تواند در بدن و بافت‌های کودک جمع شود بنابراین باید در مورد مصرف دُزهای بالای قرص‌های مکمل با پزشک مشورت کنید.
از مصرف گوشت خام یا نیم پز پرهیز کنید: از تماس و مصرف گوشت خام و نیم پز به شدت خودداری کنید، زیرا احتمال آلوده بودن غذا‌های خام و نیمه پخته با باکتری‌هایی مانند سالمونلا، لیستریا و انگل توکسوپلاسما بسیار زیاد است.
مصرف فست فود‌ها و غذا‌های فرآوری شده را محدود کنید: فست فود‌ها کالری بسیار بالایی دارند و از مواد مغذی کافی نیز برخوردار نیستند و باعث چاقی زنان باردار می‌شوند. غذا‌های فرآوری شده هم دارای ترنس‌های چرب هستند که می‌تواند از مادر به جنین منتقل شوند. همچنین فست فود‌ها و غذا‌های فرآوری شده می‌توانند حاوی ادویه‌هایی باشند که سلامت بارداری را تهدید کنند.
بدون مشورت پزشک از دم نوش‌ها استفاده نکنید: استفاده مرتب برخی از دم نوش‌ها می‌تواند تاثیر دارویی و اثر بدی در بارداری داشته باشند بنابراین بهتر است بدون مشورت با پزشک از نوشیدن هر دم نوشی خودداری کنید.
مصرف چای، قهوه و نوشابه را محدود کنید: چای، قهوه و نوشابه دارای کافئین و تئین هستند که مصرف مقدار کم آن‌ها در بارداری مشکلی ایجاد نمی‌کند، اما مصرف مقدار زیاد این مواد که حاوی کافئین هستند مانند نوشیدن بیش از یک فنجان قهوه در روز می‌تواند باعث بروز مشکلاتی مانند کم وزنی نوزاد شود.
نسبت به علایم پر خطر هوشیار باشید: در صورت مشاهده هر یک از این علایم، خونریزی یا لکه بینی، آبریزش یا خیس شدن ناگهانی، کاهش یا نداشتن حرکت جنین، درد سردل، درد شکم و پهلوها، درد و ورم یک طرفه ساق پا وران، ورم دست ها، صورت یا تمام بدن، سوزش یا درد هنگام ادرار کردن، تنگی و نفس، تپش قلب، استفراغ شدید و مداوم یا خونی، تب و لرز، سر درد و تاری دید، افزایش ناگهانی وزن (یک کیلوگرم یا بیشتر درهفته)، عفونت، آبسه ودرد شدید دندان به نزد پزشک مراجعه کنید.
استرس تان را کم کنید: مادران باردار باید تا حد امکان از استرس دوری کنند. استرس می‌تواند باعث زایمان زودرس شود.
دور سونا و جکوزی را خط بکشید: گرم شدن بدن در بارداری می‌تواند برای جنین بسیار خطرناک باشد به همین دلیل بهتر است زنان باردار در دوران بارداری از مواردی که باعث افزایش دمای بدن می‌شوند، پرهیز کنند.
از ضد عفونی کننده و شوینده‌های خانگی استفاده نکنید: برخی از مواد شوینده خانگی مانند سفید کننده‌ها یا محلول‌های ضد عفونی کننده سرویس‌های بهداشتی برای سلامتی جنین و مادر خطرناک هستند بنابراین زنان باردار باید از تماس با این مواد یا استنشاق بخار‌های ناشی از آن‌ها دوری کنند. در صورت لزوم باید از ماسک و دستکش استفاده کنید.
منبع: سیناپرس
ارسال نظر