.svg)
سمعکی که در محیط‌های شلوغ قادر به تمرکز روی یک صدای خاص است
پارسینه: در حالی که افراد کم‌شنوا با سمعک‌های کنونی خود قادر به شنیدن یک صدای خاص در محیط‌های شلوغ نیستند، یک دستگاه جدید توسط محققان آلمانی ساخته شده است که این کار را ممکن می‌کند.
بسیاری از ما حتی در محیط‌های پر سر و صدا با تمرکز بر شنیدن صدای یک فرد خاص می‌توانیم آنچه را که می‌گوید، بشنویم و بفهمیم. در حالی که سمعک‌های رایج کنونی در حال حاضر قادر به انجام چنین کاری نیستند، یک نمونه اولیه جدید که از عهده این کار برمی‌آید، توسط محققان ساخته شده است و به زودی به مرحله تولید می‌رسد.
توانایی دنبال کردن ذهنی صدای اشخاص منتخب همراه با فیلتر کردن صدای منحرف کننده پس زمینه، به "اثر مهمانی شبانه" معروف است.
اثر مهمانی شبانه (Cocktail party effect) پدیده‌ای در روان‌شناسی و شنوایی‌شناسی است و آن اینکه فرد می‌تواند توجه شنوایی خود را به یک محرک خاص معطوف کند و دیگر محرک‌ها را فیلتر کند، همانطور که فرد در یک مهمانی شلوغ می‌تواند با شخص دیگر گفتگو کند و به بقیه صدا‌های مزاحم توجهی نکند.
به غیر از چند استثناء تجربی، سمعک‌های کنونی قادر به انجام این کار نیستند، چرا که آن‌ها همه صدا‌های یک محیط را تقویت می‌کنند و قادر به ایجاد تمایز بین ان‌ها و تمرکز بر یکی از آن‌ها نیستند.
اکنون دانشمندان موسسه فناوری "فرانهوفر" (Fraunhofer) آلمان برای حل این مشکل از طریق یک پروژه تحقیقاتی سه ساله با تحریک متحرک مغز مبتنی بر EEG (نوار مغزی) برای بهتر شنیدن وارد عمل شده‌اند.
دستگاه پوشیدنی حاصل در واقع یک دستگاه EEG (الکتروانسفالوگراف یا دستگاه نوار مغزی) را شامل می‌شود که فعالیت الکتریکی مغز کاربر را تجزیه و تحلیل می‌کند تا جهتی را که کاربر در حال تمرکز در آن جهت است را تشخیص دهد و به تمرکز شنوایی وی کمک کند. همچنین یک میکروفون جهت دار یکپارچه موسوم به "پرتو ساز" (beamformer) با تمرکز در همان جهت پاسخ می‌دهد و صدا‌های دیگر را فیلتر و صدای مورد نظر را دریافت می‌کند.
نوار مغزی یا الکتروانسفالوگرافی (Electroencephalography) یا الکترومغزنگاری، ثبت فعالیت الکتریکی مغز است. این تکنیک شامل اخذ سیگنال توسط الکترود‌های سطحی، بهبود سیگنال (معمولاً تقویت و حذف نویز)، چاپ سیگنال و آنالیز آن می‌شود و آنچه روی کاغذ چاپ می‌شود، الکتروانسفالوگرام نامیده می‌شود.
در عین حال این دستگاه از طریق تکنیکی به نام "تحریک درون‌جمجمه‌ای" (transcranial electrostimulation) از یک جریان الکتریکی بسیار کم‌قدرت استفاده می‌کند تا قشر شنوایی مغز کاربر را تحریک کند. طبق گفته سازندگان، این ویژگی به بهبود قابل فهم بودن صدای گوینده کمک می‌کند.
در تحریک الکتریکی درون‌جمجمه‌ای یا فراجمجمه‌ای، یک جریان بسیار ضعیف تا حدود ۲ میلی آمپر با استفاده از الکترود‌ها از سر عبور می‌کند و عبور این جریان باعث تغییر در فعالیت نورون‌ها می‌شود. اعمال این جریان می‌تواند به شکل جریان مستقیم (tDCS)، متناوب (tACS) و یا نویزی (tRNS) باشد. این دستگاه برای کمک به بیماران با صدمات مغزی مانند مانند افسردگی، سردرد‌های میگرنی، بازتوانی پس از سکته مغزی و اسکیزوفرنی استفاده می‌شود. به نظر می‌رسد TDCS تا حدودی در درمان افسردگی مؤثر است. با این حال، هیچ مدرکی وجود ندارد که آن را برای تقویت شناختی در افراد سالم مفید دانسته باشد.
روش TDCS همانطور که به عنوان یک درمان تحریکی مغزی غیرتهاجمی، کاربرد‌های بالینی بیشتری پیدا می‌کند، با موضوعات جدیدی نیز نظیر کاربرد در همین سمعک جدید مواجه می‌شود.
نمونه اولیه موجود از این دستگاه که به شکل یک هدست است، بر روی داوطلبان غیر ناشنوا با موفقیت آزمایش شده است. اکنون سازندگان قصد دارند آن را بر روی کاربران کم‌شنوا آزمایش کنند و این فناوری را به چیزی که بیشتر شبیه به سمعک‌های سنتی باشد، تبدیل کنند.
توانایی دنبال کردن ذهنی صدای اشخاص منتخب همراه با فیلتر کردن صدای منحرف کننده پس زمینه، به "اثر مهمانی شبانه" معروف است.
اثر مهمانی شبانه (Cocktail party effect) پدیده‌ای در روان‌شناسی و شنوایی‌شناسی است و آن اینکه فرد می‌تواند توجه شنوایی خود را به یک محرک خاص معطوف کند و دیگر محرک‌ها را فیلتر کند، همانطور که فرد در یک مهمانی شلوغ می‌تواند با شخص دیگر گفتگو کند و به بقیه صدا‌های مزاحم توجهی نکند.
به غیر از چند استثناء تجربی، سمعک‌های کنونی قادر به انجام این کار نیستند، چرا که آن‌ها همه صدا‌های یک محیط را تقویت می‌کنند و قادر به ایجاد تمایز بین ان‌ها و تمرکز بر یکی از آن‌ها نیستند.
اکنون دانشمندان موسسه فناوری "فرانهوفر" (Fraunhofer) آلمان برای حل این مشکل از طریق یک پروژه تحقیقاتی سه ساله با تحریک متحرک مغز مبتنی بر EEG (نوار مغزی) برای بهتر شنیدن وارد عمل شده‌اند.
دستگاه پوشیدنی حاصل در واقع یک دستگاه EEG (الکتروانسفالوگراف یا دستگاه نوار مغزی) را شامل می‌شود که فعالیت الکتریکی مغز کاربر را تجزیه و تحلیل می‌کند تا جهتی را که کاربر در حال تمرکز در آن جهت است را تشخیص دهد و به تمرکز شنوایی وی کمک کند. همچنین یک میکروفون جهت دار یکپارچه موسوم به "پرتو ساز" (beamformer) با تمرکز در همان جهت پاسخ می‌دهد و صدا‌های دیگر را فیلتر و صدای مورد نظر را دریافت می‌کند.
نوار مغزی یا الکتروانسفالوگرافی (Electroencephalography) یا الکترومغزنگاری، ثبت فعالیت الکتریکی مغز است. این تکنیک شامل اخذ سیگنال توسط الکترود‌های سطحی، بهبود سیگنال (معمولاً تقویت و حذف نویز)، چاپ سیگنال و آنالیز آن می‌شود و آنچه روی کاغذ چاپ می‌شود، الکتروانسفالوگرام نامیده می‌شود.
در عین حال این دستگاه از طریق تکنیکی به نام "تحریک درون‌جمجمه‌ای" (transcranial electrostimulation) از یک جریان الکتریکی بسیار کم‌قدرت استفاده می‌کند تا قشر شنوایی مغز کاربر را تحریک کند. طبق گفته سازندگان، این ویژگی به بهبود قابل فهم بودن صدای گوینده کمک می‌کند.
در تحریک الکتریکی درون‌جمجمه‌ای یا فراجمجمه‌ای، یک جریان بسیار ضعیف تا حدود ۲ میلی آمپر با استفاده از الکترود‌ها از سر عبور می‌کند و عبور این جریان باعث تغییر در فعالیت نورون‌ها می‌شود. اعمال این جریان می‌تواند به شکل جریان مستقیم (tDCS)، متناوب (tACS) و یا نویزی (tRNS) باشد. این دستگاه برای کمک به بیماران با صدمات مغزی مانند مانند افسردگی، سردرد‌های میگرنی، بازتوانی پس از سکته مغزی و اسکیزوفرنی استفاده می‌شود. به نظر می‌رسد TDCS تا حدودی در درمان افسردگی مؤثر است. با این حال، هیچ مدرکی وجود ندارد که آن را برای تقویت شناختی در افراد سالم مفید دانسته باشد.
روش TDCS همانطور که به عنوان یک درمان تحریکی مغزی غیرتهاجمی، کاربرد‌های بالینی بیشتری پیدا می‌کند، با موضوعات جدیدی نیز نظیر کاربرد در همین سمعک جدید مواجه می‌شود.
نمونه اولیه موجود از این دستگاه که به شکل یک هدست است، بر روی داوطلبان غیر ناشنوا با موفقیت آزمایش شده است. اکنون سازندگان قصد دارند آن را بر روی کاربران کم‌شنوا آزمایش کنند و این فناوری را به چیزی که بیشتر شبیه به سمعک‌های سنتی باشد، تبدیل کنند.
منبع:
خبرگزاری ایسنا
ارسال نظر