دانستنیهایی درباره رنگ و بافت خلط
پارسینه: رنگ خلط میتواند سرنخهای خوبی درباره شرایطی که در ریهها و اندامهای دیگر دستگاه تنفسی جریان دارد، ارائه کند.
خلط نوعی مخاط است که در ریهها و نزدیک مسیرهای هوایی قسمت پایینی دستگاه تنفسی تولید شده است. این نوع مخاط نقش مهمی در پیشگیری از ورود میکروبها و مواد دیگر به مسیرهای هوایی و ریهها و ایجاد پتانسیل ابتلا به یک عفونت دارد.
قسمتهای دیگر بدن از جمله قسمت بالایی دستگاه تنفسی (بینی، دهان و گلو) و دستگاه گوارش نیز مخاط ترشح میکنند.
به طور معمول، مخاط شفاف و رقیق است. اما زمانی که فرد به سرماخوردگی یا یک عفونت دیگر مبتلا میشود، مخاط میتواند غلیظ شده و تغییر رنگ بدهد.
در ادامه این مطلب با انواع مختلف رنگهای مخاط یا خلط و این که به چه معنی هستند، بافتهای مختلف خلط و این که در صورت بروز تغییرات در خلط چه کارهایی میتوان انجام داد بیشتر آشنا میشویم.
قسمتهای دیگر بدن از جمله قسمت بالایی دستگاه تنفسی (بینی، دهان و گلو) و دستگاه گوارش نیز مخاط ترشح میکنند.
به طور معمول، مخاط شفاف و رقیق است. اما زمانی که فرد به سرماخوردگی یا یک عفونت دیگر مبتلا میشود، مخاط میتواند غلیظ شده و تغییر رنگ بدهد.
در ادامه این مطلب با انواع مختلف رنگهای مخاط یا خلط و این که به چه معنی هستند، بافتهای مختلف خلط و این که در صورت بروز تغییرات در خلط چه کارهایی میتوان انجام داد بیشتر آشنا میشویم.
رنگ خلط
رنگ خلط میتواند سرنخهای خوبی درباره شرایطی که در ریهها و اندامهای دیگر دستگاه تنفسی جریان دارد، ارائه کند.
شفاف
مخاط شفاف شرایطی عادی است. این نوع مخاط از آب، نمک ها، پادتنها و دیگر سلولهای سیستم ایمنی تشکیل شده است. پس از تولید در دستگاه تنفسی، بیشتر مخاط به سمت پشت گلو حرکت کرده و بلعیده میشود.
قهوهای
خلط قهوهای ممکن است نشان دهنده خونریزی احتمالی باشد و در این صورت، احتمالا به واسطه خونریزی که مدتی پیش رخ داده شکل گرفته است. خلط قرمز روشن یا صورتی به معنای خونریزی است که به تازگی رخ داده است.
سیاه
مخاط سیاه ممکن است به یک عفونت قارچی اشاره داشته باشد. فردی که دارای مخاط سیاه رنگ است باید بلافاصله به پزشک مراجعه کند، به ویژه اگر دارای یک سیستم ایمنی ضعیف است.
سفید
مخاط سفید رنگ به احتقان بینی اشاره دارد. زمانی که حفره بینی دچار گرفتگی میشود، بافتها متورم و ملتهب میشوند که عبور مخاط از طریق دستگاه تنفسی را کند میکند. زمانی که این اتفاق رخ میدهد مخاط غلیظتر شده و سفید یا کدر دیده میشود.
زرد
مخاط زرد رنگ نشانهای از آغاز فعالیت سلولهای ایمنی در محل عفونت یا یک مشکل التهابی دیگر است.
گلبولهای سفید خون، سلولهای ایمنی هستند که مسئولیت مبارزه با میکروبها را بر عهده دارند. همانگونه که مبارزه آنها با عفونت ادامه دارد، وارد مخاط شده و رنگی زرد به آن میبخشند.
سبز
خلط سبز رنگ به معنای پاسخ گسترده و قوی سیستم ایمنی است. گلبولهای سفید خون، میکروبها و سلولهای دیگر و پروتئینهای تولید شده طی واکنش سیستم ایمنی، آن چیزی هستند که موجب رنگ سبز خلط میشوند.
در شرایطی که رنگ خلط میتواند به یک عفونت اشاره داشته باشد، همواره به مصرف آنتی بیوتیکها نیاز نیست. بیشتر عفونتهایی که به بروز خلط سبز رنگ منجر میشوند ویروسی هستند و معمولا بی نیاز از درمانی خاص طی چند هفته بهبود مییابند.
استفاده بی مورد از آنتی بیوتیکها میتواند مضر باشد، زیرا باکتریها میتوانند در برابر دارو مقاوم شوند. اگر خلط سبز رنگ با دشواری در تنفس، سینه درد یا سرفه خونی همراه است، بلافاصله به پزشک مراجعه کنید.
قرمز
خلط قرمز رنگ به وجود خون اشاره دارد. دلایل بسیاری برای خلط خون آلود وجود دارند. حتی سرفه زیاد همانند آنچه در زمان ابتلا به یک عفونت تنفسی تجربه میشود میتواند گاهی اوقات موجب پارگی و خونریزی رگهای خونی کوچک در ریهها یا مسیرهای هوایی شود.
در موقعیتهای دیگر، خون در مخاط میتواند نشان دهنده وجود یک شرایط پزشکی جدی باشد.
بافت خلط
خلط میتواند دارای بافتهای مختلفی باشد که از آبکی تا غلیظ و چسبنده را شامل میشوند. مخاط آبکی و رقیق معمولا شرایطی عادی و نشانهای از سلامت دستگاه تنفسی است.
طی یک عفونت، سلولهای ایمنی، میکروبها و بقایای دیگر در خلط انباشته میشوند و آن را غلیظتر، چسبندهتر و کدرتر میسازند.
سرفه و عطسه به بدن در پاکسازی مخاط یا خلط اضافه و چیزهای دیگر که به دستگاه تنفسی اختصاص ندارند، کمک میکنند.
بیماری یا عفونت تنها مواردی نیستند که میتوانند موجب غلیظتر شدن مخاط شوند. کم آبی بدن یا حتی خوابیدن میتوانند موجب حرکت آرامتر مخاط و غلیظتر شدن آن شوند.
خلط کفدار، مخاطی فومی و حاوی حباب است. مخاط کفدار سفید-خاکستری میتواند نشانهای از بیماری مزمن انسدادی ریه باشد و باید برای بررسی دقیق شرایط به پزشک مراجعه کرد، به ویژه اگر نشانهای جدید محسوب میشود.
خلط کفدار صورتی رنگ میتواند به معنای ابتلا به نارسایی قلبی باشد، به ویژه زمانی که با علائم زیر همراهی میشود:
- تنگی نفس
- تعریق
- سینه درد
هر فردی که این علائم را تجربه میکند باید بلافاصله به پزشک مراجعه کند.
چه زمانی به پزشک مراجعه کنیم؟
آگاهی از این نکته اهمیت دارد که پزشکان نمیتوانند یک بیماری یا شرایط خاص را بر اساس رنگ خلط یک فرد تشخیص دهند.
داشتن خلط سبز، زرد یا غلیظ همواره نشان دهنده وجود یک عفونت نیست. همچنین، اگر یک عفونت وجود داشته باشد، رنگ خلط مشخص نمیکند که کدام عامل بیماریزا موجب آن شده است. آلرژیهای ساده نیز میتوانند موجب تغییر رنگ مخاط شوند.
آنتی بیوتیکها همواره خلط سبز رنگ را برطرف نمیکنند.
افرادی که بیش از چند روز دارای مخاط سفید، زرد، یا سبز رنگ بوده یا علائم دیگر مانند تب، لرز، سرفه یا درد سینوس را تجربه میکنند، باید برای بررسی دقیق شرایط خود به پزشک مراجعه کنند. اما پیش از مراجعه به پزشک میتوان چند روز صبر کرده و در خانه به درمان علائم اقدام کرد.
فردی که به تازگی با خلط قرمز، قهوه ای، سیاه یا کفدار مواجه شده یا افزایش آن را تجربه میکند باید بلافاصله به پزشک مراجعه کند. این علائم میتوانند نشانههایی از یک شرایط جدیتر باشند که به درمان فوری نیاز دارد.
مراقبت خانگی برای خلط غیر عادی
خلط سفید، زرد یا سبز رنگ را میتوان معمولا در خانه درمان کرد.
افراد باید استراحت فراوان و هیدراته نگه داشتن بدن را مد نظر قرار دهند. کم آبی بدن میتواند خلط را غلیظتر کرده و سرفه و دفع آن را دشوارتر سازد.
برای برخی افراد پیادهروی آرام ممکن است به سرفه و دفع خلط اضافه کمک کند.
از دیگر اقداماتی که میتوان برای درمان خلط در خانه مد نظر قرار داد میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
دستگاه رطوبتساز
استفاده از یک دستگاه رطوبتساز میتواند به مرطوب کردن هوای تنفسی کمک کرده و سرفه و شل شدن خلطی که در سینه چسبیده است را تسهیل میکند.
روغن اکالیپتوس یا نعناع
روغن اساسی اکالیپتوس یا نعناع مواد فعالی هستند که در بسیاری از داروهای بدون نسخه مالیدنی روی سینه وجود دارند.
زمانی که روی سینه مالیده میشود، این روغنها ممکن است به کسب آرامش و بهبود تنفس و دفع خلط اضافه از طریق سرفه کمک کنند.
پیش از استفاده مستقیم از روغن اساسی روی پوست آن را در اندکی روغن نارگیل یا بادام رقیق کنید. گاهی اوقات، مالش مستقیم روغنهای رقیق نشده روی پوست میتواند کمی دردناک یا آزاردهنده باشد.
برای برخی افراد مالش روغنهای اساسی روی کف پاها و پوشیدن جورابهای کلفت نیز میتواند موثر باشد.
خلط آورها (اکسپکتورانت ها)
داروهای خلط آور بدون نسخه به رقیق شدن مخاط کمک کرده و دفع آن از طریق سرفه را تسهیل میکنند.
داروهای خلط آور برای کودکان و بزرگسالان در دسترس هستند. مطالعه دستورالعمل پیش از استفاده از آنها اهمیت دارد.
منبع:
عصر ایران
ارسال نظر