بازخوانی تاریخ: بازگشت لنين از تبعيد و ورود انقلاب روسيه به دوره نهايي خود

لنين

ششم اپريل 1917 ولاديمير ايليچ (لنين) پس از يازده سال كه به حالت تبعيد در اتريش و سويس بسر برده بود و از آنجا جنبش سوسياليستي را رهبري مي كرد با كمك آلماني ها كه مي خواستند دولت روسيه را گرفتار دشواري هاي داخلي كنند و از جنگ جهاني اول خارج سازند به وطن باز گشت. روايت است كه آلماني ها لنين را در يك واگن قطار راه آهن قراردادند، اين واگن را قفل كردند، از ميان جبهه هاي جنگ عبور دادند و به روسيه رسانيدند.

لنين در بازگشت به روسيه كاپيتاليسم و رقابت بر سر استثمار ملل را عامل شعله ور شدن آتش جنگ بزرگ (جنگ جهاني اول) اعلام داشت. وي تاكيد كرده بود كه تا اين دو عامل وجود داشته باشد جنگ نيز ادامه خواهد داشت.

لنين كه در آن سال 47 ساله بود در 28 ماه مه 1917 خواهان ايجاد يك جمهوري دمكراتيك فدرال در روسيه شد. وي در دوم ژوئن راهپيمايي بزرگي ترتيب داد كه قبلا نظير آن در روسيه ديده نشده بود. لنين در شانزدهم ژوئن طرح خود در زمينه شورايي كردن كشور را اعلام و نخستي شورا (ساويت) را تشكيل داد. وي ماه بعد از آن تمهيدات دولت موقت روسيه از جمله ايجاد مجلس (دوما) را كارهايي عبث خواند كه به منظور خريد وقت و به تاخير انداختن وقوع يك انقلاب راستين انجام مي شود و گفت: در كشور روسيه كه مردم با انتخابات آشنا نيستند و آن گروه هم كه آشنايي دارند درستي مراحل كار و نتايج آن را باور ندارند نمي توان از الگوي كشورهايي كه قرنها اين نوع انتخابات را تمرين و تجربه كرده اند استفاده كرد؛ انتخابات بايد هرمي شکل و از سطوح محلي آغاز شود تا واقعيت دمكراتيك داشته باشد.

مبارزات لنين از اين دست تا اكتبر همين سال ــ ماه هفتم پس ازبازگشت از تبعيد ــ به انقلاب بلشويكي و تغيير نظام روسيه انجاميد. ولي، اين نظام و عمدتا به علت سوء مديريت برژنف و جانشينانش و فساد اداري و انتصابات نادرست و بي اعتنايي به عامل روانشناسي انساني و انسانيت فروپاشيد و نظام بهتري هم جاي آن را نگرفت. به باور مورخان، اگر سران مسکو به هشدار اصلاح طلبان ازجمله «دوبچک» توجه کرده بودند کار به فروپاشي کشانده نمي شد.