عوارض کم شدن مایع آمنیوتیک بر رشد جنین
پارسینه: در طول بارداری، جنین در حال رشد در داخل یک کیسه که حاوی مایعی به نام مایع آمنیوتیک بوده و در داخل رحم قرار دارد، در آغوش کشیده میشود.
دیواره کیسه آمنیوتیک از دو عضو تشکیل شده است: کوریون و آمنیون یا همان پرده دور جنین. این دو عضو، جنین را در داخل کیسه مایع آمنیوتیک، با اطمینان خاطر نگه میدارند. معمولا این دو عضو در زمان زایمان، هنگامی که موقع آن فرا رسیده است تا نوزاد متولد شود پاره شده و مایع داخل کیسه به بیرون تراوش میکند و اصطلاحا گفته میشود کیسه آب پاره شده است. اما اگر در طول بارداری مایع آمنیوتیک کم شود چه تاثیری بر رشد جنین میگذارد؟ آیا کم شدن مایع آمنیوتیک میتواند خطرناک باشد؟
وظایف مایع آمنیوتیک چیست؟
وظایف مایع آمنیوتیک چیست؟
محافظت از جنین در زمانی که به شکم ضربه یا فشردگی وارد میشود.
به رشد ششها و دستگاه گوارش جنین کمک میکند.
از جنین در برابر عفونت محافظت میکند.
میزان طبیعی مایع آمنیوتیک چقدر است؟
جنین به طور منظم مقداری از مایع آمنیوتیک را میبلعد و آن را به شکل ادرار از بدنش خارج میکند. این به این معنی است که هر روز به طور طبیعی مقدار مایع آمنیوتیک کم و زیاد میشود.
مقدار مایع آمنیوتیک در طول دوران بارداری افزایش پیدا میکند. در ابتدا مقدار این مایع فقط چند میلی لیتر است، اما در حدود هفته ۳۶ بارداری این میزان به ۸۰۰ تا ۱۰۰۰ ملی لیتر هم میرسد. از هفته ۳۶ به بعد تا زمان زایمان از مقدار مایع آمنیوتیک به تدریج کم میشود.
چگونه از کم شدن میزان مایع آمنیوتیک مطلع شویم؟
اگر اندازه جنین یا شکم خانم باردار کوچکتر از حد انتظار باشد، ممکن است دکتر یا ماما به مقدار مایع آمنیوتیک مشکوک شوند. البته پزشک متخصص اندازه این مایع را در آزمایشات اولیه در نظر گرفته و نسبت به آن مقدار مایع آمنیوتیک را اندازه گیری میکند. چنانچه خانم باردار دچار یکی از مشکلات زیر باشد، مقدار مایع آمنیوتیک مورد آزمایش قرار میگیرد:
چنانچه در بارداری قبلی، جنین با مشکل کاهش وزن یا کوچکی بیش از حد انتظار مواجه بوده است
چنانچه خانم باردار در یک وضعیت پزشکی خاص مثل لوپوس (بیماری سیستم دفاعی بدن) باشد
اگر پزشک متخصص در خصوص میزان مایع آمنیوتیک احساس نگرانی کند، به خانم باردار پیشنهاد میکند تا یک سونوگرافی انجام دهد. در سونوگرافی، دکتر متخصص با در نظر گرفتن و معاینه کردن کیسه آمنیوتیک، حجم مایع را بررسی میکند. متخصص سونوگرافی عمق بزرگترین کیسه مایع آمنیوتیک در ۴ بخش از رحم را اندازه گیری میکند. سپس ۴ اندازه گیری به دست آمده را با هم جمع کرده و مقدار این مایع در رحم را به دست میآورد البته با توجه به نوع دستگاه سونوگرافی ممکن است تنها عمیقترین کیسه مایع آمنیوتیک مورد بررسی قرار بگیرد.
برای هر هفته از بارداری مقدار خاصی برای مایع آمنیوتیک در نظر گرفته شده است؛ بنابراین حجم این مایع با توجه به این میزانها مقایسه میشود.
آیا کم بودن مایع آمنیوتیک روی جنین اثر میگذارد
این موضوع به علت کم شدن مایع آمنیوتیک و میزان آن و همچنین هفته بارداری بستگی دارد. کم بودن مایع آمنیوتیک در ۳ ماهه اول و ابتدای ۳ ماه دوم از بارداری منجر به سقط جنین میشود. کم بودن این مایع در این زمان میتواند در رشد اعضا بدن جنین به ویژه ششها خلل ایجاد کند. بهتر است بدانید در بیشتر مواقع کاهش نابهنگام مایع آمنیوتیک در ۳ ماه سوم اتفاق میافتد. معمولا در ۳ ماه آخر پزشکان توجه بیشتری به رشد جنین و حجم این مایع نشان میدهند. کاهش حجم مایع آمنیوتیک میتواند برای زایمان نیز مشکلاتی ایجاد کند. به عنوان مثال به جای آنکه در هنگام زایمان سر نوزاد پایین باشد، پای او پایین قرار بگیرد و نوزاد فضای کافی برای چرخیدن نداشته باشد. چنانچه یکباره کیسه آب پاره شود و منجر به زایمان زودرس شود، در هنگام زایمان از آنجاییکه ممکن است نوزاد دچار پریشانی شود، اولین مدفوع خود که مکونیوم نامیده میشود را در داخل مایع آمنیوتیک میریزد. چنانچه او مکونیوم را استنشاق کند ممکن است دچار مشکل تنفسی شود.
دلایل کم شدن حجم مایع آمنیوتیک
از دلایل شایع کم شدن مایع آمنیوتیک، پاره شدن یا ترک خوردن کیسه آب است. کیسه آب میتواند به شکل کامل پاره شده و یا اینکه در اثر ترک خوردگی مایع داخل آن به آرامی خارج شود. چنانچه خانم باردار در خصوص پاره شدن کیسه آب خود مطمئن نباشد، باید هرچه سریعتر با پزشک متخصص خود تماس بگیرد. اگر کیسه آب قبل از شروع انقباضات رحمی به شکل زودهنگام پاره شود، خانم باردار در معرض خطر عفونت قرار میگیرد و باید هرچه سریعتر به دکتر مراجعه کند. اگر خانم باردار دارای نشانهای از عفونت باشد، ممکن است برای او داروی آنتی بیوتیک تجویز گردد. اگر کیسه آب قبل از هفته ۳۷ پاره شود، آنتی بیوتیکها برای کمک به طولانی شدن زمان بارداری و جلوگیری از عفونت تجویز میشوند. مصرف این دارو برای مادر و نوزاد او بی خطر است. به هرحال با توجه به اینکه خانم باردار در چه مرحله از بارداری قرار دارد باید تحت مراقبت ویژه قرار بگیرد تا زمان زایمان به شکل طبیعی آغاز شود. اما معمولا دلیل خاصی برای کاهش حجم مایع آمنیوتیک وجود ندارد، اما این دلایل میتوانند در این روند تاثیر داشته باشند:
به وجود آمدن مشکل در جفت: در این شرایط خون و غذای کافی به جنین نمیرسد. یکی از دلایل ایجاد مشکل در جفت بیماری لوپوس، فشار خون بالا، دیابت و پره اکلامسی است. چنانچه جفت به خوبی کار نکند در رشد و سلامت جنین تاثیر میگذارد.
وجود بیماری خاصی که ممکن است خانم باردار به آن مبتلا باشد: بعضی از داروهایی که خانمهای باردار در طول بارداری مصرف میکنند ممکن است باعث کم شدن حجم این مایع شود. مثلا داروهای فشار خون و داروهای استروئیدی ضد التهاب مثل ایبروپروفن، اما معمولا این داروها در طول بارداری تجویز نمیشود.
جنین در مایع آمنیوتیک
چنانچه جنین از نظر کلیه دچار مشکل خاصی باشد: در بعضی موارد ممکن است نوزاد قادر به تولید یا دفع ادرار نباشد. این مسئله میتواند برای متخصص نشانهای باشد که مشکلی وجود دارد. این مشکل روی کلیههای نوزاد یا دستگاه دفع ادرار او تاثیر میگذارد. این مشکل میتواند در اثر ناهنجاریهای کروموزومی بوجود آید. چنانچه چنین مشکلی با جنین همراه باشد در هفته ۲۰ اسکن آنومالی انجام میشود. چنانچه مشکل یا بیماری خاصی همراه جنین باشد خانم باردار باید به متخصص تشخیص ناراحتیهای جنینی ارجا داده شود.
در بارداریهای دوقلو، چنانچه یکی از نوزادها به خوبی رشد نکند: در بعضی موارد در بارداری دوقلوهای همسان حجم مایع آمنیوتیک از حالت توازن خارج میشود. این اتفاق زمانی رخ میدهد که یکی از دوقلوها بیشتر از دیگری از طریق جفت خون دریافت کند.
به هنگام کم شدن مایع آمنیوتیک چه کاری میتوان انجام داد
کم شدن این مایع میتواند نگران کننده باشد. اما تنها کاری که خانم باردار میتواند در این زمان انجام دهد نوشیدن مایعات به مقدار زیاد، خوردن و استراحت کردن، دوری از هر گونه استرس و خوابیدن به اندازه کافی است.
منبع:نی نی سایت
ارسال نظر