« تالاب میانکاله » در گود فاجعه زیست محیطی/ تالاب خواری زیر سایه وعده های توخالی و فرافکنی!

پارسینه: سالهاست که وضعیت زیست محیطی استانهای شمالی کشور به دلایل مختلف مطرح شده و اما ظاهراً مسئولین و متولیان بهیچ وجهی آنچه که شایسته مردم این منطقه، گردشگران و حتی حیوانات مهاجر است، برایشان اهمیتی ندارد و عاقبت روزی فرا می رسد که استانهای سبز و زیبا و کم نظیر شمالی ایران، تبدیل به گورستان زباله و محل دفن شیرآبه های صنعتی و پایان تلخ گردشگری خواهد شد.

تحریریه پارسینه - علی علیزاده| سالیان سال است که دوستداران محیط زیست، نسبت به وضعیت آشفته زیست محیطی در استانهای سبز و بکر شمالی ایران هشدار می دهند. دقیقا از زمانی که وضعیت گستردگی خبر در فضای شبکه های اجتماعی تا شیوه انتشار محتوای خبر در رسانه ها با کمک فن آوری روز گسترده تر شد، آهسته آهسته واکنش مسئولینی که در خواب بودند هم بیشتر شد. اما ماجرا در همین واکنش های شعارگونه و اعلام اینکه رسیدگی می کنیم به خیر گذشته است.

گاهی هم معدود مسئولین دلسوز و دوستدار نمایشی محیط زیست، در فرصت مناسب و به محض تصاحب یک تریبون، چند باری نسبت به وضعیت بغرنج محیط زیست در اقصی نقاط کشور غرولندی کرده اند و در نهایت، این واکنشهای شبهه پوپولیستی فقط مصرف رسانه ای و تمجید محدود افکار عمومی به همراه داشته و دست آوردی ملموس برای هموطنانمان، دست کم در ماجرای حل و فصل مشکلات عمیق زیست محیطی شمال کشور بوجود نیاورده است.

با نگاهی منصفانه به شرایط فعلی زیست محیطی شمال کشور، باید اذعان کرد نقش عامل انسانی شامل رفتار غلط مردم بومی تا گردشگران بی ملاحظه، به نسبت قابل ملاحظه ای در خلق این شرایط ناهنجار و فاجعه بار نقش بسزایی داشته است.

اما از سوی دیگر این بحران نشان می دهد عملکرد متولیان امر در این استانها از شرایط غیر قابل قبولی برخوردار است. عدم بهره بردن از ابزارهای مناسب از جمله فرهنگ سازی تا سکوت مرگ آور نمایندگان استان در مجلس، عدم اختصاص بودجه و نظارت دقیق بر برطرف کردن عوامل سیاه زیست محیطی از سایر مواردی است که نشان می دهد، پایانی بر این بحران، دست کم با شرایط فعلی وجود ندارد.

« تالاب میانکاله » در گود فاجعه زیست محیطی/ تالاب خواری زیر سایه وعده های توخالی و فرافکنی!

وضعیت فاجعه بار سالهای اخیر میانکاله و ادعاهای متفاوت و ژست دلسوزی برای تالاب

چند سالی است که بحران تالاب میانکاله و مرگ دردناک پرندگان مهاجر از جمله فلامینگوها در این منطقه زیبا و بکر، در فصل زمستان مطرح شده و عملاً به یک موضوع عادی و نچندان مهم برای مسئولین در استان تبدیل شده است. دقیقاً مانند ماجرای دفن غیر اصولی زباله ها در جنگلهای بی نظیر شمال کشور!

از چند سال پیش دوستداران و کارشناسان محیط زیست نسبت به ابعاد فاجعه بار آلودگی تالاب های انزلی و مخصوصاً میانکاله با فاضلاب صنعتی و خانگی و همچنین اثرات سوختهای فسیلی، شائبه سم پاشی به آبها، رشد قارچهای سمی، تالاب خواران، عملکرد صیادان غیر مجاز در این منطقه هشدار داده اند، اما گویی گوش شنوا برای پایان دادن به این ماجرای سریالی وجود ندارد!

سال ۱۳۹۵ علی محمد شاعری رئیس کمیسون کشاورزی، آب و منابع طبیعی در مجلس . شهردار سابق منطقه ۲۲ تهران درباره انتقال آب خزر به زادگاه رئیس جمهور گفته بود : دولت ادعا دارد که یک دولت زیست محیطی است به همین دلیل بدون بررسی کارشناسی نباید انتقال آب را آغاز کند. وی همچنین گفته بود: قربانی اصلی انتقال آب دریای خزر به سمنان، تالاب بین المللی میانکاله خواهد بود و اگر این طرح اجرا شود اثری از این ذخیره گاه طبیعی جهان باقی نمی‌ماند. انتقال آب دریای خزر قطعا سبب خشک شدن تالاب میانکاله می‌شود به همین دلیل چندین دفعه به دولت و محیط زیست انتقاد کردم تا این اقدام انجام نشود.

بنظر می رسد رئیس کمیسون کشاورزی، آب و منابع طبیعی و شهردار سابق منطقه ۲۲ تهران در سال‌های گذشته تنها کسی بوده که نسبت به حفظ این جغرافیای بکر و طبیعی هشدار داده، اما علت اصلی این هشدار وضعیت زمین خواری و مشکلات زیست محیطی با منشأ آلودگی های جاری نبود بلکه ظاهراً این مورد یک بحث سیاسی داخلی و بین جناحی بوده است.

از این منظر سالهاست میانکاله قتلگاه پرندگان مهاجر و برخی گونه های گیاهی و جانوری است و به خاطر نداریم هیچ یک از وکلای مردم از حوزه های شمالی کشور، رگ گردنش برای این موارد تأسف بار و سایر موضوعات و تهدیدهای زیست محیطی تالابهای شمال کشور کُلُفت شده باشد و این ماجرا همچون سایر موارد مشابه در لابلای اتفاقات و حوادث بیشمار اینروزهای کشور به فراموشی سپرده شده است.

اما نکته دردناک تر مطلب خبرگزاری فارس بود که درباره شرایط میانکاله می نویسد: تغییر اراضی جنگلی ، مرتعی و کشاورزی، تغییر کاربری در تالاب‌های استان مازندران است که از گوشه و کنار استان به گوش می‌رسد و البته کم هم نیست، اما در خبر‌های تجاوز به تالاب‌ها و تغییر اراضی آنها، این‌بار گویا نوبت به نگین تالاب‌های ایران و زیست‌گاهی بی‌نظیر یعنی تالاب میانکاله رسیده است. تغییر کاربری در تالاب میانکاله در حالی اتفاق می‌افتد که ارزش اکولوژیک تالاب‌ها به خصوص میانکاله حتی از جنگل‌ها و مراتع نیز بیشتر است.

شنیده‌ها حاکی از آن است که تغییر کاربری در تالاب میانکاله در آن قسمت از تالاب که در اثر پسروی شدید آب دریای خزر خشک شده است، در بستر تالاب در حال انجام است!

سوء‌استفاده کنندگان به زمین‌های وسیعی از حوزه تالاب خصوصاً در بخش جنوب شرقی تالاب که به علت شیب کم دچار پسروی شدید شده با اقدام به تغییر کاربری و تبدیل کنج‌های اکولوژیک بسیاری از گیاهان و پرندگان به زمین‌های کشاورزی که حامل کود و سم‌های متنوع هستند موجودیت تالاب را به چالش کشیده‌اند.

برخی رسانه ها هم نوشته اند: علت تلف شدن صدها قطعه پرنده مهاجر که در تالاب بین‌المللی میانکاله زمستان را می‌گذرانند، همچنان نامعلوم است. در تازه‌ترین اظهارنظرها در این مورد، معاون بهداشتی و پیشگیری سازمان دامپزشکی ایران از احتمال تلف شدن پرندگان بر اثر سم بوتولیسم خبر داده است. صفرعلی ماکنعلی که در نشستی خبری در این مورد سخن گفته است، منشا تولید این سم را "ا حتمالا ریشه گیاهان پوسیده " دانسته است. وی با رد احتمال ابتلای پرندگان به بیماری نیوکاسل و آنفلوانزا، از اعلام نتیجه‌ نهایی آزمایش‌ها در مورد علت مرگ، ظرف یک هفته‌ آینده خبر داده است.

"احتمال مسموم کردن آب توسط شکارچیان و صیادان غیرمجاز"

حسینعلی ابراهیمی کارنامی، مدیرکل محیط زیست مازندران، در گفتگو با ایرنا، از همکاری کارشناسان دامپزشکی و زیست محیطی استان مازندران و سازمان محیط زیست به همراه سازمان دامپزشکی کشور برای "بررسی دقیق این حادثه تلخ زیست محیطی" خبر داده است. اما مسئولان در کنار بررسی این گزینه، احتمال دست داشتن صیادان و شکارچیان غیرمجاز و "تالاب‌خوار" را هم منتفی نمی‌دانند.

ابراهیمی کارنامی به احتمال مسموم کردن آب از سوی برخی شکارچیان و صیادان غیرمجاز اشاره می‌کند و می‌گوید: «اگر سرنخی مبنی بر دست داشتن شکارچیان غیرمجاز در این ارتباط وجود داشته باشد، قطعا ما این پرونده را در اختیار دستگاه قضایی قرار می‌دهیم تا با متخلفان برخورد قانونی شود.»

اما در نهایت مدیرکل دفتر مدیریت حیات وحش سازمان محیط زیست ضمن اشاره به تلف شدن حدود ۱۸۰۰ تا ۲۰۰۰ قطعه پرنده مهاجر در میانکاله گفته: یک گروه پرنده‌شناسی از سازمان محیط زیست به منطقه اعزام شده است و علت تلف شدن پرندگان به‌زودی مشخص می‌شود.

شهاب الدین منتظمی درباره علت تلف شدن پرندگان مهاجر در تالاب میانکاله اظهار کرد: بر اساس آخرین آزمایشاتی که سازمان دامپزشکی انجام داده است بیماری آنفلوآنزای فوق حاد پرندگان و نیوکاسل منتفی است و در نمونه‌های تلفات دو روز گذشته این موضوع رد شده است. امروز کانون تلفات دیگری در میانکاله مشاهده شده که باید آزمایشات لازم روی نمونه‌های آن منطقه نیز صورت گیرد.

وی در گفتگو با ایسنا با اشاره به اینکه همکاران ما در دامپزشکی و اداره محیط زیست استان مشغول انجام آزمایشات بیشتر روی نمونه‌های تلف شده هستند، تصریح کرد: امروز یک گروه پرنده‌شناسی از سازمان محیط زیست به منطقه رفته‌اند و ما منتظر هستیم که نتیجه آزمایشات به ما اعلام شود!

مدیرکل دفتر مدیریت حیات وحش سازمان محیط زیست ادامه داد: آزمایش‌های اورژانسی که شامل آنفلوآنزای فوق حاد پرندگان و نیوکاسل بود در مرحله اول انجام شد و در مورد بیماری‌های دیگر نیز باید آزمایشات بیشتری صورت گیرد.

چیزی که در این میان مشخص است، تشکیل نشست های خبری متعدد برای رفع بلای رسانه و انتقادات فعالان محیط زیست در یک بازه زمانی و فصلی است که به لطف خدا، این شرایط هم با جمع آوری بهداشتی لاشه های پرندگان به پایان می رسد و مسئولین محترم و دلسوز خود را برای رقابتهای حیاتی و چالش صندلی های بزرگتر آماده خواهند کرد.

اینکه میانکاله و ده ها میانکاله دیگر به لجن کشیده شود و در نهایت عاقبتش در بهترین حالت به خشک شدن بیانجامد و یا اینکه کدام بخش از جنگلها نابود شود و بجایش ویلا و زمین سبز شود و یا اینکه کدام مرتع به محل دفن زباله بهداشتی و بیمارستانی و صنعتی تبدیل شود، نگرانی خاصی برای مسئولین ایجاد نمی کند.

خودتان قضاوت کنید، بالاخره فرجام و سرنوشتِ فاجعه زیست محیطی این سالهای تالاب میانکاله و انزلی چه خواهد بود؟