درمان زخم‌های مقاوم به بهبود با استفاده از پزشکی بازساختی

محمدعلی نیلفروش زاده، در مورد تاریخچه پزشکی بازساختی، گفت: تاریخچه این علم ریشه در پیوند ارگان دارد. کمبود ارگان‌های اهدایی و مشکلات مرتبط با پیوند مثل پس زدن سیستم ایمنی و استفاده از دارو‌های سرکوب کننده سیستم ایمنی، دانشمندان و محققان این حیطه را بر آن داشت که با ترکیب علوم مختلف از جمله استفاده از قدرت سلول‌های بنیادی، ژن درمانی و مهندسی بافت به فکر تولید ارگان‌های مختلف مورد نیاز بیماران بپردازد.

وی افزود: نخستین مثال موفق از پزشکی بازساختی در اواخر دهه ۱۹۵۰ در مدل‌های حیوانی ترمیم استروک را در قلب می‌توان جستجو کرد. طی سال‌های بعد این سلول‌ها، سلول‌های بنیادی نامیده شدند تا اینکه در سال ۱۹۵۶ سلول‌های بنیادی خون ساز معرفی و پیوند مغز استخوان می‌توان به عنوان درمان امید بخش برای بیمارانی که از مشکلات خونی رنج می‌برند، مطرح شد.

نیلفروش زاده ادامه داد: در طول سال‌های ۱۹۷۸ تا ۱۹۹۷ انواع دیگر از سلول‌های بنیادی کشف شدند و نهایتاً در ۱۹۹۹ نخستین کارآزمایی بالینی با حمایت سازمان غذا و داروی آمریکا (FDA)، طراحی و اجرا شد.

وی افزود: توجه به علم پزشکی بازساختی در طول سال‌های اخیر به طرز قابل توجهی افزایش پیدا کرده است و بنا بر آمار‌های به دست آمده از انستیتوی پزشکی بازساختی در واشنگتن تا پایان سال ۲۰۱۵ مهم‌ترین حیطه‌های مورد توجه پژوهشگران، محققان و صنایع حمایتگر آن‌ها در پزشکی بازساختنی بوده است.

رئیس کار گروه طب باز ساختی کشور، در مورد وضعیت علم پزشکی بازساختی در سال‌های اخیر در ایران، گفت: نخستین تلاش محققان ایرانی در حیطه‌های مهندسی و پزشکی بازساختی در سال ۲۰۰۰ تا ۲۰۰۳ برخی از مواد زیستی در حیطه‌های مختلف به منظور مهندسی بافت ارگان‌های مختلف مورد استفاده قرار گرفت. این روند از سال ۲۰۰۳ با انتشار ۳ مقاله در پایگاه‌های معتبر علمی آغاز و روند آن مداوماً در حال پیشرفت بوده است. چنانچه در طی سال‌های اخیر حدود ۱۵۰ مقاله از سوی ایران در پایگاه‌های مختلف علمی قابل مشاهده است.

وی ادامه داد: البته می‌توان به این نکته نیز اشاره کرد که پیوند مغز استخوان به منظور درمان بیماری‌های خونی (تالاسمی، آنمی و لوکمی) از سال ۱۹۹۱ در بیمارستان شریعتی تهران شروع شد. مطالعات مختلف بر روی انواع مختلف سلول‌های بنیادی نیز در ایران از سال ۱۹۹۸ توسط پژوهشکده رویان آغاز شد.

نیلفروش زاده گفت: کار در حیطه درماتولوژی مهندسی بافت و پزشکی بازساختی نیز از حدود سال ۲۰۰۴ با معرفی محصولات مرتبط با ترمیم زخم در ایران و حتی در خاورمیانه شروع شد. در حیطه درماتولوژی مهم‌ترین حیطه‌های مورد توجه در پزشکی بازساختی در دنیا شامل جوان سازی و استفاده از سلول‌ها به عنوان پر کننده‌ها (فیلر) زیستی، ترمیم زخم و استفاده از پانسمان‌های نوین زیستی در درمان زخم‌های مقاوم به بهبود، فولیکول مو و بیماری‌های مرتبط با ریزش مو که مهم‌ترین ابزار‌ها در این راستا استفاده از قدرت سلول‌های بنیادی، لیزر و ابزار‌های نانوتکنولوژی بوده است.

وی افزود: به جهت اهمیت فناوری‌های نوین در توسعه خدمات درمانی در عصر کنونی، توسعه روزافزون دانش سلول‌های بنیادی و کاربرد آن در رشته‌های مختلف و استقبال روزافزون گروه‌های مختلف بالینی جهت استفاده از فناوری‌های این حوزه، جای دارد متخصصین پوست هم در این حوزه بیش از گذشته وارد شده و در تولید دانش، فناوری، محصولات دانش بنیان و حضور مؤثر در بازار منطقه نقش به سزایی داشته باشند.

دبیر انجمن متخصصین پوست ایران، با اشاره به برگزاری نوزدهمین کنگره انجمن متخصصین پوست ایران، گفت: در این کنگره گروه‌های درگیر در طب باز ساختی از جمله متخصصین پوست، جراحان گوش و حلق و بینی، جراحان پلاستیک، اکولوپلاستیک، علوم پایه و سایر رشته‌های مرتبط، حضور دارند.