هیجانات خود را بروز دهید

یک متخصص روانپزشک و رواندرمانگر روز چهارشنبه در گفت: وگو با ایرنا نسبت به رخداد‌های اخیر در کشور که با فراز و نشیب‌های هیجانی بسیار و تاثیرگذار همراه بود، اظهار داشت: یکی از مهارت‌های زندگی، مقابله و برخورد موثر با انواع هیجان‌ها است. جمله مردم در طول دوران زندگی احساسات مختلفی رو تجربه می‌کنند و در این رابطه برخی مواقع خوشحال، زمانی ناراحت، گاهی عصبانی، زمانی در ترس بسر می‌برند و گاهی متعجب می‌شوند.

بهاره ابریشمی تصریح کرد: وقتی از مقابله و برخورد موثر با انواع هیجان صحبت می‌شود شاید خیلی از فرد یا افراد تصور کنند که مقابله با هیجان یعنی سرکوب کردن و یا اینکه هیچ وقت نباید عصبانی و یا هیچ زمانی نباید مضطرب شد، در صورتی که این تصور اصلا واقعیت ندارد و از حقیقت به دور است.

وی گفت: ابراز هیجان مضر نیست و نباید آن را سرکوب کرد، زیرا در بیشر مواقع و در گذشته نیز شاهد آن بودیم، برخی از این هیجانات کمک حال فرد یا افراد و پیشگیری کننده فجایع در جوامع مختلف بوده و از طرفی ارزش انطباقی و یکسانی برای انسان داشته و خواهد داشت.

ابریشمی برای نمونه افزود: اگر زمانی فردی در جایی مشاهده کرد که حقوقش در حال تضییع شدن است چنانچه عصبانی نشود هیچ وقت نمی‌تواند از خود دفاع و یا واقعیت را بر کرسی بنشاند. یا چنانچه در زمان وقوع خطر، فرد احساس ترس و اضطراب را تجربه نکند چگونه می‌تواند در موقعیت‌های خطرناک عکس العمل مناسب نشان دهد. در نتیجه نیاز است که در کنار عصبانیت سالم، غم سالم و به طور کلی دیگر هیجانات را به طور اصولی و صحیح برای پیشگیری از حوادث بعدی، تجربه کرد.

وی با بیان اینکه ابراز نامناسب هیجانات در روابط بین فرد یا افراد تاثیرگذار خواهد بود، گفت: هیجان مثبت یا منفی زمانی دردسر ساز می‌شود که فرد نتواند به طور صحیح آن را تجربه کند و از طرفی خشم، عصبانیت یا اضطراب خود را به طور نامناسب بروز دهد.

«برای نمونه وقتی والدین به عنوان بزرگتر از فرزند یا فرزندان خود عصبانی و خشمگین می‌شوند و هیجان خود را به طور مناسب و صحیح نمی‌توانند ابراز کنند، این ابراز نامناسب هیجان منفی در روابط این افراد بوجود خواهد آورد و از طرفی کنترل آن را برای دو طرف سخت و عواقب خطرناکی به همراه خواهد داشت.»

هیجان اولیه و ثانویه

این متخصص روان درمانگر با بیان اینکه هیجانات به دو دسته اولیه و ثانویه تقسیم می‌شود، اظهار داشت: هیجان اولیه بهنجار، سازگار، کارا و همگانی است مانند احساس ترس در برابر یک موقعیت خطرناک و یا احساس یاس به دلیل نرسیدن به خواسته ها، که در مجموع هیجانات مثبت عنوان می‌شود.

وی ادامه داد: هیجانات ثانویه نیز بر اثر پیش داوری و قضاوت خود را نشان می‌دهد و در واکنش و عکس العمل به هیجانات اولیه بروز می‌کند. در این حالت بطور غالب مشکل آفرینی و ناسازگاری و یا تخریب و از کوره در رفتن در بین روابط فرد یا افراد را شاهد خواهیم بود.

ابریشمی افزود: قضاوت کردن فرد در مورد خود منجر به هیجان ثانویه و شرمندگی و از طرفی قضاوت کردن در مورد دیگران خشم و عصبانیت را به دنبال خواهد داشت.

هیجان کلامی و غیرکلامی

این روانپزشک گفت: دوست داشتن و ابراز علاقه جزئی از هیجانات و در مقابل نفرت و دشمنی نیز از این قاعده مستثنی نیست و از این رو چنانچه فرد یا افرادی خشم و عصبانیت و یا ابراز علاقه خود را بصور کلامی و یا غیرکلامی ابراز کند شاید طرف مقابل و یا مخاطب آن هیچگاه متوجه نشود که چقدر خواهان و یا بدخواه دارد، از این رو برای جلوگیری از قضاوت منفی یا نابجا و ایجاد روابط سالم و مثبت هرچه سریعتر باید تعارضات و فاصله‌ها را کوتاه و از بین برد.

راهکار مقابله با هیجان منفی

ابریشمی تصریح کرد: بنابراین زمانی که با هیجان عصبی و یا منفی مواجه شدید قبل از ابراز واکنش و نشان دادن عکس العمل، برای مدتی وقفه ایجاد کرده و از خود سوال کنید چه خواسته و نیاز یا اینکه چه احساسی دارید؟ یا اینکه ممکن است با این واکنش چه چیزی را از دست دهید؟ آیا با قضاوت کردن به خشم دامن می‌زنم؟