.svg)
برترین زنان سال ۲۰۱۹ هالیوود +عکس
پارسینه: در سال‌های اخیر، در دنیای سینما شاهد تلاش بسیاری برای رسیدن به نوعی برابری در پشت دوربین بوده‌ایم؛ تلاشی در این جهت که کارگردانی سینما را از اشتهارش به یک کار مردانه درآورد و شانس برابری به زنان نیز در این عرصه بدهد.
این تلاش البته تاکنون به جایی نرسیده؛ هنوز بیشتر فیلم‌ها را مردان می‌سازند، هنوز محبوب‌ترین کارگردانان مردان هستند، هنوز جز کاترین بیگلو هیچ زنی اسکار بهترین کارگردانی را نبرده است و ده‌ها هنوز و هرگز دیگر که نشان می‌دهد زنان پشت دوربین سینما عرصه‌های زیادی برای فتح کردن پیش رو دارند. اما امیدواران بر این باورند که تلاش‌ها باعث تغییری محسوس در حضور زنان بر صندلی کارگردانی شده است. خبرگزاری آسوشیتدپرس به‌عنوان شاهد این مثال به مطالعه‌ای اشاره می‌کند که وضع زنان را در صنعت سینما تحلیل کرده است؛ مطالعه‌ای که نشان می‌دهد درصد حضور زنان در فیلم‌های هالیوودی از کمتر از ٥درصد سال گذشته به ١٠درصد رسیده است. گزارشگر آسوشیتدپرس در این مطلب با عنوان «سالی درخشان برای زنان» حضور ١٢ فیلم از کارگردانان زن در بین ١٠٠ فیلم پرفروش سال را بهانه‌ای دیده برای تحلیل جایگاه و شرایط زنان پشت دوربین‌های هالیوود.
لولو ونگ، لورن اسکافاریا، ملینا ماتسوکاس و گرتا گرویگ کاری کردند تا هالیوود در سالی که گذشت، از نظر حضور زنان روی صندلی کارگردانی رکوردشکن باشد. در سال ٢٠١٩ زنان کارگردان بیش از هر سال دیگری در تاریخ سینما فیلم محبوب و پرفروش داشتند و در این بین این چهار کارگردانی که نام‌شان آمد، در صدر این فهرست بودند. بر اساس مطالعه‌ای که تحلیل‌گران سینمایی در دانشگاه کالیفرنیای جنوبی انجام دادند، از میان ١٠٠ فیلم پرفروش سال گذشته ١٢ فیلم به کارگردانان زن تعلق داشته که به ادعای این محققان بیش از هر زمان دیگری است. فیلم‌سازان زن ۱۲ فیلم از ۱۰۰ فیلم پردرآمد سال ۲۰۱۹ را کارگردانی کردند. در حقیقت درصد حضور فیلم‌سازان زن ( ۱۰.۶ درصد) در صدر حرفه‌ای‌های هالیوود بیشتر از تمام ارقام و آماری است که تاکنون به ثبت رسیده است؛ واقعیتی که نشان می‌دهد در نابرابری جنسیتی سرسختانه‌ای که در دنیای سینما در پشت دوربین‌ها وجود دارد، تغییراتی در حال وقوع است و دنیای سینما طلیعه‌های کاهش شکاف جنسیتی را در پشت دوربین احساس می‌کند. جالب‌تر اینکه در بین ١٠٠ فیلم پرفروش سال ٢٠١٩ چهار فیلم به زنان رنگین‌پوست تعلق دارد؛ یعنی کاهش نابرابری‌ها تنها منحصر به نابرابری‌های جنسیتی نیست و جنبه‌های نژادی- قومیتی را نیز شامل است.
لورن اسکافاریا
گرتا گرویگ
لولو ونگ
ملینا ماتسوکاس
آماری که تحلیل‌گران سینمایی دانشگاه کالیفرنیای جنوبی ارایه داده‌اند، معنی‌دارترین افزایشی است که در دهه‌های اخیر در شمار و نفوذ کارگردانان زن در صنعت سینما وجود داشته است. با وجود ادعاها، کمپین‌ها، اعتراض‌های پرسروصدا و التهاب‌های فعالان اجتماعی- هنری شمار کارگردانان زن در تولیدات رده بالای هالیوود مدت‌هاست تقریبا راکد مانده است. بر اساس پژوهش‌های انجام‌شده، تاکنون بالاترین میزان حضور مربوط به سال ٢٠٠٨ بوده است که زنان در کلیت کارگردانان هالیوود اقلیتی ٨درصدی را تشکیل داده بودند. سال ٢٠١٨ نیز این حضور به نحو دردناکی به ٤,٥ درصد کاهش یافت. استیسی ال.اسمیت که یکی از نویسندگان این تحقیق است، می‌گوید: «در ۱۳سال اخیر، اولین‌بار است که می‌بینیم در شیوه استخدام کارگردانان زن تغییراتی به وقوع پیوسته است. دلایل متفاوتی برای این تغییر می‌توان ذکر کرد که شاید یکی از قابل ذکرترین‌شان را بتوان در استودیوی یونیورسال دید که در جدول ١٠٠ فیلم پرفروش سال با پنج فیلم از پنج کارگردان زن حضور داشت. با وجود این، زنان برای دستیابی به برابری در پشت دوربین نیاز به پیشرفت بیشتری دارند.»
موفقیت اقتصادی چند فیلم خاص در گیشه‌های سینما باعث شد سال ٢٠١٩ برای زنان فیلم‌ساز سالی تاریخی قلمداد شود؛ ازجمله فیلم «وداع» به کارگردانی لولو ونگ که یکی از محبوب‌ترین فیلم‌های مستقل سال بود؛ «کلاهبرداران» ساخته تحسین‌شده لورن اسکافاریا که فقط در آمریکا ۱۰۵میلیون دلار فروخت؛ «کوئین و اسلیم» ساخته ملینا ماتسوکاس که به فروش ۴۰.۷میلیون دلار رسید و «زنان کوچک» گرتا گرویگ که فقط در پنج روز اول نمایش عمومی به مرز ٣٠میلیون دلار رسید. «یخ‌زده ٢» یا همان «فروزن» خودمان با یک‌میلیارد و دویست‌میلیون دلار فروش جهانی در آستانه ثبت رکوردی تاریخی برای فروش فیلم‌های فیلم‌سازان زن است. جنیفر لی که یکی از دو کارگردان این فیلم است، با اولین «فروزن» رکورد پرفروش‌ترین فیلم زنان کارگردان را در اختیار دارد. او در سال ٢٠١٨ به‌عنوان مدیر خلاقیت در استودیوهای انیمیشن والت دیزنی انتخاب شد. دیگر فیلم‌های مطرح پرفروش عبارتند از «هریت» ساخته کاسی لمونز، «کوچک» ساخته تینا گوردون و «نفرت‌انگیز» ساخته جیل کالتون.
تحلیل‌گران سینمایی دانشگاه کالیفرنیای جنوبی در گزارشی که به رسانه‌ها داده‌اند، به‌طور مشخص از استودیوی یونیورسال نام برده‌اند که ٢٦درصد فیلم‌هایش را به کارگردانان زن سپرده است. یونیورسال همچنین تنها استودیویی است که مدیریتش را یک زن بر عهده دارد: دانا لانگلی. نتفلیکس نیز در این میان عملکرد قابل توجهی داشته است. با وجود این واقعیت که فیلم‌های تولید شده در این استودیوی استریم در سالن‌های سینما به نمایش درنمی‌آید و همین نیز آنها را از شمول این مطالعه خارج می‌کند، ولی ٢٠درصد از تولیدات نتفلیکس را در سال ٢٠١٩ زنان ساخته‌اند. اما کمپانی پارامونت در پنج‌سال گذشته فیلمی را برای ساخت به کارگردانان زن نسپرده است.
استیسی ال.اسمیت می‌گوید: «اگرچه سال ٢٠١٩ سالی درخشان برای زنان بود، اما تا زمانی که تمام زنان امکان و فرصت فعالیت و حضور در این سطح را نداشته باشند، نمی‌توانیم بگوییم تغییری واقعی اتفاق افتاده است.»
با وجود تمام دستاوردها، فیلم‌سازان زن در فصل جاریِ جوایز تا حد زیادی مورد غفلت واقع شده‌اند. در فهرست نامزدهای بخش بهترین کارگردان مراسم گلدن‌گلوب حتی یک فیلم‌ساز زن حضور ندارد. هیچ‌کدام از ١٠ فیلم نامزد بهترین فیلم نیز توسط زنان کارگردانی نشده است.
ربکا گلدمن، مدیر اجرایی تایم می‌گوید این امر به هیچ وجه قابل قبول نیست. او می‌گوید: «با اینکه امسال حضور زنان پشت دوربین دو برابر سال‌های گذشته بود، اما انگار سیستمی وجود دارد که می‌کوشد زنان و به‌خصوص زنان رنگین‌پوست را عقب نگه دارد و به حاشیه براند.»
در سینمای ما چه خبر است؟
تاکنون در سینمای ایران در ١٠ ماهی که پشت سر گذاشته‌ایم، ٦٠ فیلم روی پرده رفته است. از این بین تنها ٦ فیلم را کارگردانان زن ساخته‌اند که ١٠درصد می‌شود؛ نزدیک به درصد حضور زنان در پروژه‌های هالیوود در یک سال اخیر.
اما از نظر موفقیت فیلم‌سازان زن و میزان فروش فیلم‌هایشان شرایط کارگردانان زن ایران در سال جاری مأیوس‌کننده است. درواقع اگرچه حضور فیلم «شبی که ماه کامل شد» نرگس آبیار در جایگاه پنجم جدول فروش با حدود ٢٠میلیارد تومان و حضور «ایده اصلی» آزیتا موگویی با ٤میلیارد و دویست‌میلیون تومان در جایگاه شانزدهم جدول فروش قابل قبول به نظر می‌رسد، اما این واقعیت که در بین چهار فیلم کم‌فروش سال سه فیلم متعلق به کارگردانان زن است، تا حد زیادی دردناک به نظر می‌رسد. این سه فیلم «وکیل مدافع» به کارگردانی سلما بابایی، «خانه دیگری» ساخته بهنوش صادقی و «تولدت مبارک» ساخته سمیه زارعی‌نژاد هستند که اولی کمتر از ١٠٠ میلیون، «خانه دیگری» حدود ٨٠میلیون تومان و آخری هم ٥٠میلیون تومان فروخته‌اند.
دیگر فیلم متعلق به کارگردانان زن «نبات» ساخته پگاه ارضی است که با فروشی کمتر از ٧٠٠میلیون تومان جزو فیلم‌های موفق سال نبوده است.
لولو ونگ، لورن اسکافاریا، ملینا ماتسوکاس و گرتا گرویگ کاری کردند تا هالیوود در سالی که گذشت، از نظر حضور زنان روی صندلی کارگردانی رکوردشکن باشد. در سال ٢٠١٩ زنان کارگردان بیش از هر سال دیگری در تاریخ سینما فیلم محبوب و پرفروش داشتند و در این بین این چهار کارگردانی که نام‌شان آمد، در صدر این فهرست بودند. بر اساس مطالعه‌ای که تحلیل‌گران سینمایی در دانشگاه کالیفرنیای جنوبی انجام دادند، از میان ١٠٠ فیلم پرفروش سال گذشته ١٢ فیلم به کارگردانان زن تعلق داشته که به ادعای این محققان بیش از هر زمان دیگری است. فیلم‌سازان زن ۱۲ فیلم از ۱۰۰ فیلم پردرآمد سال ۲۰۱۹ را کارگردانی کردند. در حقیقت درصد حضور فیلم‌سازان زن ( ۱۰.۶ درصد) در صدر حرفه‌ای‌های هالیوود بیشتر از تمام ارقام و آماری است که تاکنون به ثبت رسیده است؛ واقعیتی که نشان می‌دهد در نابرابری جنسیتی سرسختانه‌ای که در دنیای سینما در پشت دوربین‌ها وجود دارد، تغییراتی در حال وقوع است و دنیای سینما طلیعه‌های کاهش شکاف جنسیتی را در پشت دوربین احساس می‌کند. جالب‌تر اینکه در بین ١٠٠ فیلم پرفروش سال ٢٠١٩ چهار فیلم به زنان رنگین‌پوست تعلق دارد؛ یعنی کاهش نابرابری‌ها تنها منحصر به نابرابری‌های جنسیتی نیست و جنبه‌های نژادی- قومیتی را نیز شامل است.
لورن اسکافاریا
گرتا گرویگ
لولو ونگ
ملینا ماتسوکاس
آماری که تحلیل‌گران سینمایی دانشگاه کالیفرنیای جنوبی ارایه داده‌اند، معنی‌دارترین افزایشی است که در دهه‌های اخیر در شمار و نفوذ کارگردانان زن در صنعت سینما وجود داشته است. با وجود ادعاها، کمپین‌ها، اعتراض‌های پرسروصدا و التهاب‌های فعالان اجتماعی- هنری شمار کارگردانان زن در تولیدات رده بالای هالیوود مدت‌هاست تقریبا راکد مانده است. بر اساس پژوهش‌های انجام‌شده، تاکنون بالاترین میزان حضور مربوط به سال ٢٠٠٨ بوده است که زنان در کلیت کارگردانان هالیوود اقلیتی ٨درصدی را تشکیل داده بودند. سال ٢٠١٨ نیز این حضور به نحو دردناکی به ٤,٥ درصد کاهش یافت. استیسی ال.اسمیت که یکی از نویسندگان این تحقیق است، می‌گوید: «در ۱۳سال اخیر، اولین‌بار است که می‌بینیم در شیوه استخدام کارگردانان زن تغییراتی به وقوع پیوسته است. دلایل متفاوتی برای این تغییر می‌توان ذکر کرد که شاید یکی از قابل ذکرترین‌شان را بتوان در استودیوی یونیورسال دید که در جدول ١٠٠ فیلم پرفروش سال با پنج فیلم از پنج کارگردان زن حضور داشت. با وجود این، زنان برای دستیابی به برابری در پشت دوربین نیاز به پیشرفت بیشتری دارند.»
موفقیت اقتصادی چند فیلم خاص در گیشه‌های سینما باعث شد سال ٢٠١٩ برای زنان فیلم‌ساز سالی تاریخی قلمداد شود؛ ازجمله فیلم «وداع» به کارگردانی لولو ونگ که یکی از محبوب‌ترین فیلم‌های مستقل سال بود؛ «کلاهبرداران» ساخته تحسین‌شده لورن اسکافاریا که فقط در آمریکا ۱۰۵میلیون دلار فروخت؛ «کوئین و اسلیم» ساخته ملینا ماتسوکاس که به فروش ۴۰.۷میلیون دلار رسید و «زنان کوچک» گرتا گرویگ که فقط در پنج روز اول نمایش عمومی به مرز ٣٠میلیون دلار رسید. «یخ‌زده ٢» یا همان «فروزن» خودمان با یک‌میلیارد و دویست‌میلیون دلار فروش جهانی در آستانه ثبت رکوردی تاریخی برای فروش فیلم‌های فیلم‌سازان زن است. جنیفر لی که یکی از دو کارگردان این فیلم است، با اولین «فروزن» رکورد پرفروش‌ترین فیلم زنان کارگردان را در اختیار دارد. او در سال ٢٠١٨ به‌عنوان مدیر خلاقیت در استودیوهای انیمیشن والت دیزنی انتخاب شد. دیگر فیلم‌های مطرح پرفروش عبارتند از «هریت» ساخته کاسی لمونز، «کوچک» ساخته تینا گوردون و «نفرت‌انگیز» ساخته جیل کالتون.
تحلیل‌گران سینمایی دانشگاه کالیفرنیای جنوبی در گزارشی که به رسانه‌ها داده‌اند، به‌طور مشخص از استودیوی یونیورسال نام برده‌اند که ٢٦درصد فیلم‌هایش را به کارگردانان زن سپرده است. یونیورسال همچنین تنها استودیویی است که مدیریتش را یک زن بر عهده دارد: دانا لانگلی. نتفلیکس نیز در این میان عملکرد قابل توجهی داشته است. با وجود این واقعیت که فیلم‌های تولید شده در این استودیوی استریم در سالن‌های سینما به نمایش درنمی‌آید و همین نیز آنها را از شمول این مطالعه خارج می‌کند، ولی ٢٠درصد از تولیدات نتفلیکس را در سال ٢٠١٩ زنان ساخته‌اند. اما کمپانی پارامونت در پنج‌سال گذشته فیلمی را برای ساخت به کارگردانان زن نسپرده است.
استیسی ال.اسمیت می‌گوید: «اگرچه سال ٢٠١٩ سالی درخشان برای زنان بود، اما تا زمانی که تمام زنان امکان و فرصت فعالیت و حضور در این سطح را نداشته باشند، نمی‌توانیم بگوییم تغییری واقعی اتفاق افتاده است.»
با وجود تمام دستاوردها، فیلم‌سازان زن در فصل جاریِ جوایز تا حد زیادی مورد غفلت واقع شده‌اند. در فهرست نامزدهای بخش بهترین کارگردان مراسم گلدن‌گلوب حتی یک فیلم‌ساز زن حضور ندارد. هیچ‌کدام از ١٠ فیلم نامزد بهترین فیلم نیز توسط زنان کارگردانی نشده است.
ربکا گلدمن، مدیر اجرایی تایم می‌گوید این امر به هیچ وجه قابل قبول نیست. او می‌گوید: «با اینکه امسال حضور زنان پشت دوربین دو برابر سال‌های گذشته بود، اما انگار سیستمی وجود دارد که می‌کوشد زنان و به‌خصوص زنان رنگین‌پوست را عقب نگه دارد و به حاشیه براند.»
در سینمای ما چه خبر است؟
تاکنون در سینمای ایران در ١٠ ماهی که پشت سر گذاشته‌ایم، ٦٠ فیلم روی پرده رفته است. از این بین تنها ٦ فیلم را کارگردانان زن ساخته‌اند که ١٠درصد می‌شود؛ نزدیک به درصد حضور زنان در پروژه‌های هالیوود در یک سال اخیر.
اما از نظر موفقیت فیلم‌سازان زن و میزان فروش فیلم‌هایشان شرایط کارگردانان زن ایران در سال جاری مأیوس‌کننده است. درواقع اگرچه حضور فیلم «شبی که ماه کامل شد» نرگس آبیار در جایگاه پنجم جدول فروش با حدود ٢٠میلیارد تومان و حضور «ایده اصلی» آزیتا موگویی با ٤میلیارد و دویست‌میلیون تومان در جایگاه شانزدهم جدول فروش قابل قبول به نظر می‌رسد، اما این واقعیت که در بین چهار فیلم کم‌فروش سال سه فیلم متعلق به کارگردانان زن است، تا حد زیادی دردناک به نظر می‌رسد. این سه فیلم «وکیل مدافع» به کارگردانی سلما بابایی، «خانه دیگری» ساخته بهنوش صادقی و «تولدت مبارک» ساخته سمیه زارعی‌نژاد هستند که اولی کمتر از ١٠٠ میلیون، «خانه دیگری» حدود ٨٠میلیون تومان و آخری هم ٥٠میلیون تومان فروخته‌اند.
دیگر فیلم متعلق به کارگردانان زن «نبات» ساخته پگاه ارضی است که با فروشی کمتر از ٧٠٠میلیون تومان جزو فیلم‌های موفق سال نبوده است.
منبع: شهروند
ارسال نظر