نخستین کارگردان زن سینمای ایران تا خانه ابدی بدرقه شد/پاسخ به سلبریتی‌ها در بدرقه شهلا ریاحی

بازیگری که امروز در تالار وحدت با او وداع کردند در سال‌های اخیر به دلیل بیماری و کهولت سن از دنیای سینما و تلویزیون فاصله گرفته بود. نامش شهلا ریاحی است که در ۱۷ بهمن ۱۳۰۵ در تهران به دنیا آمد. او تحصیلات خود را تا سیکل ادامه داد و در ۱۷ سالگی، بنا به خواست و راهنمایی همسرش اسماعیل ریاحی که خود از شیفتگان تئاتر بود، به صحنه (تئاتر تهران) راه یافت.

وی سینمای حرفه‌ای را سال ۱۳۳۰ با فیلم «خواب‌های طلایی» تجربه کرد. ریاحی سال ۱۳۳۵ فیلم «مرجان» را کارگردانی کرد و به این ترتیب نام اولین زن کارگردان سینمای ایران را به خود اختصاص داد. ریاحی گوینده رادیو و تلویزیون، مجری برنامه‌های کودک تلویزیون بود؛ شهلا ریاحی هنرپیشه صدا و دوبلور بود و فیلم‌های زیاد ایرانی و خارجی را دوبله کرد از جمله فیلم‌های معروفی، چون دلیجان آتش و بربادرفته.

وی در کنار بزرگانی همچون حسین عرفانی، منوچهر نوذری، احمد رسول‌زاده، ولی‌الله مؤمنی، نصرالله مدقالچی و … به کار دوبله پرداخت. امروز شهلا ریاحی در حالی پیکرش به قطعه هنرمندان بهشت زهرا (س) بدرقه شد که بارش باران و هوای سرد اجازه نداد در محوطه بیرونی تالار وحدت، هنرمندان با پیکرش وداع کنند.

منوچهر ریاحی پسر زنده یاد ریاحی نیز گفت: مقام استادی دانشگاه و مدرک دکترای من مرهون مادرم است که برایم فداکاری می کرد.

منوچهر ریاحی به این نکته اشاره کرد نمی‌دانم چرا در این مواقع یادمان می‌افتد چنین کسی مادر سینما، رادیو، تئاتر و تلویزیون بوده است و فریاد می‌زنند مادرمان از دنیا رفت! اما موقعی که زنده بود کمک می‌خواستیم کسی جواب سلام ما را نمی‌داد. شاید غیرمنصفانه است که نگوییم خانه سینما قدری ما را یاری داد.

پسر شهلا ریاحی در مراسم تشییع پیکر مادرش این گلایه‌ها را از صداوسیما داشت که چرا سراغ مادرش را نگرفتند؟

البته او به انتقاد سلبریتی‌ها هم اینطور پاسخ داد: خیلی‌ها از جمله سلبریتی‌های خارج از کشور به من بدو بیراه گفتند که چرا مادرم را به سرای سالمندان برده‌ام، چون از این مراکز غول ساخته شده در حالی که‌ای کاش پنج سال زودتر می‌بردم و بهتر به او رسیدگی می‌شد.

وی افزود: می خواستم از بسیاری نهادها گله کنم اما همسرم گفت منش شهلا را داشته باش.

کامران قدکچیان (کارگردان سینما) که نسبت خانوادگی با این هنرمند دارد، افزود: آدم‌ها همه یک جور به دنیا می‌آیند، ولی یک شکل از دنیا نمی‌روند. سابقه کاری و عمری که وی در هنر صرف کرد رفتنش را متفاوت کرد. البته ایشان رفتنی نیست و برای همه ماندنی خواهد بود. ایشان بجز اولین کارگردانان زن بودن، اولین بانویی بود که روی صحنه تئاتر رفت و وارد سینما شد. همسر ایشان فرهنگی و فرهیخته بود و یکی از افتخارات من این است که ایشان خاله من بود.

در ادامه محمد متوسلانی (کارگردان و بازیگر) هم بیان کرد: متاسفم برای بانویی، چون شهلا ریاحی که چنین مراسم مختصری برایش برگزار شد. متأسفانه رسانه‌های خودمان هم حق مطلب را ادا نکردند و امیدوارم این خط‌کشی‌ها و فاصله‌ها در جامعه از بین رود و با هم مهربان باشیم. خوب است که مسئولان هم این نکته را مدنظر قرار دهند. به نظرم زندگی شهلا ریاحی می‌تواند یک الگو باشد و باید تحقیق مفصل‌تری درباره او صورت گیرد.

ایرج راد کارگردان و بازیگر در سخنانی گفت: شهلا ریاحی حق بزرگی به گردن همه کسانی که در هنر‌های نمایشی کار می‌کنند دارد. جوانانی که در این عرصه فعالیت می‌کنند باید سپاسگزار کسانی مثل او باشند که امکاناتی را در بدترین شرایط ممکن فراهم کرد. اگرچه امروز هم مشکلاتی بویژه در تئاتر وجود دارد، ولی ایشان با کار‌های ارزشمندی که کرده در تاریخ هنر‌های نمایشی این مملکت جاودان خواهد ماند. از پیشکسوتان تعداد زیادی باقی نمانده‌اند و امیدوارم هم سلامت باشند و هم ما راهروان آن‌ها باشیم.

فاطمه معتمدآریا، منوچهر شاهسواری، محسن امیریوسفی، عزت‌الله رمضانی‌فر، حبیب اسماعیلی، شهرام کرمی و مهدی افضلی از جمله حاضران در این مراسم بودند.، اما جای خالی هنرمندان و بازیگران مطرح سینما و تلویزیون و نیز مسئولان مربوط نه تنها مشهود بود بلکه سبب اعتراض برخی حاضران هم شد.

پیکر شهلا ریاحی برای انجام فریضه نماز و خاکسپاری به سمت قطعه هنرمندان بهشت زهرا (س) تشییع شد.

مراسم ترحیم شهلا ریاحی روز پنجشنبه ۱۹ دی‌ماه از ساعت ۱۸ تا ۱۹:۳۰ در مسجد جامع شهرک غرب برگزار می‌شود. این بازیگر همچنین خواسته بود روی سنگ مزارش نوشته شود: «خانه ابدی برای خودم.»