آيا هاشمی قبل از انقلاب ثروتمند بوده است؟

* پایگاه خبری-تحلیلی پارسینه
** سرویس تحلیل و بررسی خبر

سایت اصولگرای «بولتن‌نیوز» در تاریخ ۲۴ بهمن گزارشی با عنوان «آیا خاندان هاشمی قبل از انقلاب ثروتمند بودند؟» منتشر کرده است . بولتن‌نیوز در این گزارش به بررسی کمّ و کیف سخنان اطرافیان و گفته‌های آقای هاشمی رفسنجانی پیرامون دارایی‌های وی قبل و پس از انقلاب اسلامی پرداخته است.


در بخشی از این گزارش آمده است:

«باید گفت اکبر هاشمی‌رفسنجانی در دوران مبارزه با رژیم طاغوت هیچگاه دارای ثروت شخصی آنچنانی نبوده است و چنانچه ادعای مهدی رفسنجانی درباره زمینداری پدرش در دوران طاغوت صحت داشته باشد باید گفت به استناد اسناد متقن تاریخی ثروت او در سایه کمک‌های دریافتی برای پیشبرد انقلاب اسلامی به دست آمده از اموال وقفی اشخاص دوستدار انقلاب اسلامی بوده است. غیر قابل انکار است که اکبر هاشمی‌ رفسنجانی تا اواخر دهه 40 یک زندگی کاملا معمولی طلبه‌ای داشته که برای گذران زندگی مجبور به اجاره زمین وقفی از ابوالفضل تولیت بوده است. طبیعی است چنانچه او دارای دارایی آنچنانی بوده باشد هرگز اقدام به اجاره زمین 250 متری از اشخاص دیگر نمی‌‌کرد.»

به گزارش پارسینه ، سایت بولتن‌نیوز طی گزارش خود دو مدّعا را مورد سؤال قرار داده است: یک؛ هاشمی رفسنجانی پیش از انقلاب صاحب ثروت بوده است. دو؛ وی این ثروت را از طریق خانواده و به طریق شخصی دارا بوده است.

بررسی مدّعای دوم می‌تواند موضوع تحقیقی مجزّا و جالب توجه باشد، اما برای کشف صحت سؤال اول، پارسینه به بازخوانی وصیت‌نامهٔ تاریخی آیت‌الله خامنه‌ای می‌پردازد که در سال 1342 نگاشته شده است و دو سال پیش توسط سایت خبری آینده‌نیوز (به مدیر مسئولی فؤاد صادقی) منتشر شد. تصویر وصیت‌نامه ضمن شرحی که رهبر انقلاب خود بر ماجرای چگونگی نوشتن آن گفته‌اند ضمیمه شده است.


در این وصیت‌نامه که یک روز پس از واقعهٔ مدرسهٔ فیضیه در سال 42 و فضای تهدید روحانیون انقلابی نوشته شده است، آیت‌الله خامنه‌ای از افرادی حلالیت می‌طلبند و در ضمیمهٔ آن، صورت قرض‌های خود از دیگران را نگاشته‌اند كه از جملهٔ این افراد، آقایان شیخ حسن صانعی و مرحوم علی حجتی كرمانی هستند. طبق نوشتهٔ ایشان، بیشترین قرض ایشان به آقای هاشمی رفسنجانی بوده است.

در این وصیت‌نامه آمده است:

«دارائی‌ مالی من در حكم هیچ است،‌و لی كفاف قرض‌های مرا می‌دهد. تفصیل قروض خود را در صفحه جداگانه یادداشت می‌كنم كه از فروش كتب مختصر و ناچیز من ادا شود. هر كسی هم كه مدعی طلبی از من شود، هر چند اسمش در آن صفحه نباشد، قبول كنند و ادا نمایند...»

در قسمت ضمیمه مبلغ 32 تومان به عنوان میزان قرض آیت‌الله خامنه‌ای به آقای رفسنجانی ثبت شده است.


رهبر انقلاب در شرح این مورد می‌گویند:

«بیشترین پولی را كه من آن زمان مقروض بودم، به آقای هاشمی بود. چون وضعش نسبتاً خوب بود، از او قرض می‌كردیم.»

گزارش ماجرای وصیت‌نامه از زبان رهبر انقلاب، ابتدا در فصلنامه 15 خرداد منتشر شده و مجدداً در فصلنامه «یاد» بازنشر شده است.

با توجه به این نقل، اگرچه هنوز می‌توان به منابع دارایی‌های هاشمی رفسنجانی و یا چگونگی افزایش آن پرداخت، اما اطمینان از آن‌که وی قبل از انقلاب نیز از مکنت مالی برخوردار بوده است حاصل می‌شود.

گفتنی است که رهبر انقلاب در خطبهٔ معروف 29 خرداد 88 نیز در توصیفی از هاشمی رفسنجانی و کمک‌های اقتصادی وی به جریان انقلاب اسلامی ایران اذعان داشتند:

«آقای هاشمی را همه می‌شناسند. من شناختم از ایشان مربوط به بعد از انقلاب و مسئولیتهای بعد از انقلاب نیست؛ من از سال ۱۳۳۶ -یعنی ۵۲ سال قبل- ایشان را از نزدیک می‌شناسم. آقای هاشمی از اصلی‏‌ترین افراد نهضت در دوران مبارزات بود؛ از مبارزین جدی و پیگیرِ قبل از انقلاب بود؛ بعد از پیروزی انقلاب از مؤثر‌ترین شخصیتهای جمهوری اسلامی در کنار امام بود؛ بعد از رحلت امام هم در کنار رهبری تا امروز. این مرد بار‌ها تا مرز شهادت پیش رفته. قبل از انقلاب اموال خودش را صرف انقلاب می‌کرد و به مبارزین می‌داد. این‌ها را جوان‌ها خوب است بدانند. بعد از انقلاب ایشان مسئولیت‌های زیادی داشت: هشت سال رئیس جمهور بود؛ قبلش رئیس مجلس بود؛ بعد مسئولیت‌های دیگری داشت. در طول این مدت هیچ موردی را سراغ نداریم که ایشان برای خودش از انقلاب یک اندوخته‏‌ای درست کرده باشد. این‌ها یک حقایقی است؛ این‌ها را باید دانست. در حساسترین مقاطع ایشان در خدمت انقلاب و نظام بوده.»