سرطان سرویکس یا سرطان دهانه رحم چیست؟
پارسینه: سرطان دهانه رحم دومین سرطان شایع در میان زنان است که سالانه میلیونها نفر به آن مبتلا میشوند. سرطان دهانه رحم در پایینترین قسمت انتهایی رحم به وجود میآید.
باید گفت: چهارمین عامل سرطان و دومین سرطان شایع که در بسیاری از زنان منجر به مرگ میشود سرطان سرویکس یا همان سرطان دهانه رحم میباشد. متاسفانه امروزه در سراسر جهان سالانه میلیونها نفر زن به این نوع بیماری در دستگاه تناسلی خود مبتلا میشوند. سرویکس یا دهانه رحم یک لوله باریک بوده که در پایینترین قسمت انتهایی رحم قرار داشته و در ادامه به واژن متصل میشود. در ابتلا شدن این ناحیه از بدن به سلولهای سرطانی، اختلالاتی جدی در بدن فرد ایجاد میشود و برای او مشکلاتی به وجود میآید. برای شناخت بیشتر این نوع سرطان در ادامه با ما همراه شوید.
سرطان سرویکس یا سرطان دهانه رحم چیست؟
سرطان سرویکس یا سرطان دهانه رحم چیست؟
دهانه رحم مانند دیگر اعضای بدن از سلولهای مختلفی تشکیل شده که در صورت نیاز این سلولها میتوانند کار تقسیم را انجام دهند. حال اگر این نوع سلولها بدون آنکه بدن به سلول جدیدی نیازمند باشد شروع به تقسیم شدن کنند از حالت طبیعی خارج شده و تودههای بافتی را به وجود میآورند که به این گونه تودهها در دهانه رحم تومور و در نهایت سرطان دهانه رحم گفته میشود و از طریق سیستم لنفاوی و جریان خون به دیگر اعضای بدن مانند روده و مثانه گسترش پیدا میکنند.
یکی از مواردی که سبب شده تا سرطان دهانه رحم نوعی بیماری خطرناک به حساب آید این بوده که علائم بیماری تا زمانی که پیشرفته نشده و گسترش نیافته بروز نمیکند لذا پس از گسترش آن به ریه، کبد، روده و مثانه علائم این بیماری مشخص خواهد شد.
پس بنابراین اگر سرطان دهانه رحم به موقع شناسایی شود تا میزان زیادی قابل درمان میباشد. از این رو اگر زنان علائم غیر معمول و تغییراتی در اندام تناسلی و جنسی خود مشاهده کردند لازم بوده سریعا به پزشک متخصص زنان مراجعه نمایند. زیرا مراحل درمان در تشخیصهای اولیه بسیار راحت از پیشرفت بیماری در بدن فرد میباشد.
عوامل ایجاد کننده سرطان دهانه رحم
HPV یا ویروس پاپیلون انسانی در نود درصد موارد سبب شده تا در بدن انسان عفونت ایجاد گردد که ممکن بوده چندین سال فرد به این نوع ویروس آلوده بوده، اما از وجود آن بی اطلاع باشد. ویروس پاپیلون انسانی در طولانی مدت حضور خود را در بدن فرد نشان میدهد و سبب شده تا برخی از سلولهای دهانه رحم به سلولهای سرطانی بسیار خطرناک تبدیل شود.
البته بسیاری از افراد نسبت به عفونت ایجاد شده توسط این نوع ویروس واکنش و هیچ نوع بیماری را نشان نمیدهند. اما در عوض افراد دیگری بسیار مستعد قرار گرفتن در معرض سرطان دهانه رحم هستند که برخی از آنها عبارتند از:افرادی که دخانیات مصرف میکنند، افرادی که زایمانهای متعدد و بارداریهای مداوم داشته اند، افرادی که سیستم ایمنی ضعیفی داشته و مدام دارو مصرف میکنند و یا اینکه ایدز دارند، افرادی که بیش از پنج سال از قرصهای ضد بارداری استفاده کرده اند، افرادی که رابطه جنسی خود را در سنین پایین آغاز کرده اند، کسانی که در رابطه جنسی خود شریک داشته باشند، افرادی که همسرشان بی بند و بار هستند، افرادی که از کمبود اسید فولیک، ویتامین آ. و سی رنج میبرند، کسانی که دچار چاقی مفرط بوده و یا هیچ گونه بارداری را تجربه نکرده اند.
دلیل ایجاد عفونت به وسیله ویروس HPV
در رحم هر فردی ممکن است ویروس HPV وجود داشته باشد که پس از مدتی به خودی خود از بین خواهد رفت. اما برخی از نمونههای این ویروس ممکن بوده در دستگاه تناسلی ایجاد زگیل کنند که اگر چنین عفونتها و زگیلهایی حتی سالها درمان نشوند هیچ گاه در دهانه رحم سرطان سرویکس را به وجود نخواهند آورد در واقع سرطان دهانه رحم نشات گرفته از نوعی ویروس HPV بوده که سالها بدون هیچ گونه علائمی در بدن باقی مانده و به تکثیر پرداخته است.
افرادی که در معرض ابتلا به ویروس HPV هستند
کسانی که مکررا رابطه جنسی دارند چه زنان و چه مردان در طول زندگی خود ممکن است تا حد بالایی به این نوع ویروس مبتلا گردند و از آنجایی که وجود ویروس HPV هیچ نوع علائمی ندارد فرد مبتلا به راحتی ویروس را به دیگران منتقل مینماید اگرچه استفاده از کاندوم تا حد قابل توجهی میتواند از بروز انتقال ویروس HPV جلوگیری کند، اما به طور صد در صد در برابر این ویروس حفاظت شده نیست. از این رو HPV بیماریهای جدی را در دهانه رحم، مقعد، آلت تناسلی، واژن و فرج در هر دو جنسیت به وجود خواهد آورد.
علائم سرطان دهانه رحم
خونریزی که به حالت غیر طبیعی از واژن خارج شود اگرچه ممکن است علائم بیماریهای دیگری باشد، اما به طور کلی در واژن به علت رشد تودهها مویرگهای اطراف تودهها پاره شده و بی دلیل خونریزیهایی را در واژن ایجاد میکنند. این نوع خونریزیها ممکن است پس از یائسگی، دوش واژینال، معاینات لگنی، مابین دورههای قاعدگی، بعد از رابطه جنسی و. اتفاق افتد.
ترشحات غیر معمول و مکرر از واژن اگر به رنگ روشن و بی بو باشد طبیعی است، اما اگر ترشحات رنگ پریده، قهوهای رنگ و یا زرد رنگ همراه با خون باشد میتواند علائم یک حالت غیر طبیعی را به خود بگیرد. اگر زنی در زمان نزدیکی و داشتن رابطه جنسی درد داشته و لکههایی از خون را مشاهده کند به سرطان دهانه رحم مبتلا شده است.
البته در بعضی مواقع درد و خونریزی در رابطههای جنسی ممکن است به دلیل بیماریهای جنسی و یا عفونت باشد. معمولا خانمها در زمان قاعدگی درد در ناحیه لگن را تجربه میکنند، اما در زمانی که خارج از دوران قاعدگی درد در لگن احساس شود سرطان دهانه رحم در مرحله پیشرفتهای قرار دارد.
شایعترین علامت سرطان دهانه رحم احساس ناراحتی و درد در هنگام خروج ادرار است، زیرا این موضوع میتواند بیان گوی پیشرفت بیماری به دستگاه ادراری باشد. البته لازم به ذکر است که هر نوع ایجاد سوزش و درد در مجاری ادراری دلیل بر وجود سرطان دهانه رحم نبوده و ممکن است این درد ناشی از بیماریهای جنسی، عفونتهای مثانه، مشکلات قارچی و... باشد. یکی از مهمترین علائم سرطان سرویکس طولانی شدن و بیشتر شدن حجم خونریزی در قاعدگی است.
دیگر علائم سرطان سرویکس
بی اختیاری ادرار در افرادی که در طول روز مایعات زیادی را مینوشند امری عادی و کاملا طبیعی است، اما اگر فردی بدون وجود هیچ دلیلی به طور ناگهانی بی اختیار ادرار گرفته که همراه با خون باشد این موضوع میتواند علائمی از سرطان دهانه رحم باشد. کسانی که در مدت زمان کوتاهی شدیدا کاهش وزن داشته باشند ممکن است پای یکی از انواع سرطانها در میان باشد، معمولا افرادی که به این نوع بیماری مبتلا میشوند خستگی و ضعف عمومی داشته و بدون فعالیتهای بدنی توان انجام کاری را نخواهند داشت، وجود درد در ناحیه کمر و پاها و همچنین ورم پاها به علت نبود گردش خون در آنها شاید علائم دیگری از سرطان سرویکس باشد، خارج شدن خون و مدفوع همراه با دفع ادرار میتواند علائم هشدار دهندهای محسوب شود.
روش تشخیص سریع سرطان دهانه رحم
آزمایش پاپ اسمیر یک آزمایش موفق و موثر در تشخیص این بیماری است که بدون درد و ساده میباشد. در این نوع آزمایش با کمک نمونه برداری سلولهای غیر طبیعی اطراف رحم و همچنین داخل دهانه رحم مورد بررسی و شناسایی قرار میگیرند. در صورتی که آزمایش پاپ اسمیر مشکوک باشد در روش تشخیص دیگر ویروس HPV از لحاظ پر خون بودن مورد بررسی قرار میگیرد.
آزمایش کولپوسکوپی بسیار ساده بوده که مدت زمان زیادی طول نخواهد کشید. در این روش متخصص به کمک دستگاهی با نام کولپوسکوپ اقدام به چندین برابر کردن و بزرگتر کردن سلولهای دهانه رحم میکند این روش معمولا بعد از اینکه آزمایشات پاپ اسمیر و HPV مشکوک باشند انجام آن به طور صد در صد به بیمار توصیه میگردد. برداشتن و خراش دهی سلولهای درونی دهانه رحم یکی از روشهای موثر در تشخیص سرطان دهانه رحم به حساب میآید.
روش های درمان سرطان سرویکس
نحوهی درمان این بیماری به شرایط و وضعیت بیمار که در چه مرحلهای از پیشرفت تودهها قرار گرفته بستگی دارد. در ابتدا متخصصان توصیه کرده فرد بیمار مورد عمل جراحی قرار گرفته و لولههای فالوپ، تخمدان ها، غدد لنفاوی و حتی رحم برداشته شود سپس شیمی درمانی شده و در صورت نیاز پرتو درمانی یا رادیوتراپی گردد. البته تمامی این درمانها ممکن است به تنهایی و یا ترکیبی بر روی شخص بیمار انجام شود.
پیشگیری از سرطان سرویکس
بر تمامی خانمها چه سنین پایین و چه افراد جوان لازم بوده تا به صورت منظم آزمایشات پاپ اسمیر و معاینات دورهای را انجام دهند. قبل از سن بیست سالگی زدن واکسن HPV میتواند تا اندازهای خطر ابتلا به سرطان دهانه رحم را کاهش دهد. عدم مصرف نمودن دخانیات و داشتن رابطه جنسی سالم و امن قادر خواهد بود سلامت فرد را تضمین نماید.
مراحل ابتلا به سرطان سرویکس
در سادهترین نوع سرطان رحم سلولهای بدخیم در سطح گردن رحم هستند، اما در مراحلی که سرطان دهانه رحم پیشرفتهتر باشد متخصصین این بیماری را به چهار مرحله تقسیم بندی میکنند. مرحله اول مربوط به زمانی است که سرطان از دهانه رحم فراتر رفته، اما به قسمتهای واژن و دیواره لگن گسترش نیافته باشد، مرحله دوم سرطان به قسمتهای پایینی واژن و دیوارههای رحم پیشرفت کرده باشد در مرحله سوم تومور به واژن راه یافته و راه خروج ادرار را مسدود کند. اما در این مرحله غدد لنفاوی سالم بوده و تودهای به درون آنها راه نیافته است و، اما مرحله چهارم دورهای بوده که سرطان دهانه رحم و سایر اندامهای مجاور را پوشش دهی کرده و بیمار نموده است.
مقابله با راههای درمان سرطان سرویکس
معمولا انجام درمانهای متعدد برای متوقف نمودن سرطان دهانه رحم ممکن است افراد را به غذا بی میل کرده و به فرد خستگیهایی را وارد نماید لذا غذاهایی که کالری بالایی دارند در حفظ سلامت بیمار بسیار حائز اهمیت هستند. اغلب یک متخصص تغذیه راهکارهای مناسبی برای مبارزه با سرطان سرویکس و یا سرطانها را پیشنهاد میدهد.
انجام ورزشهای سبک و مناسب در متوقف کردن رشد و تکثیر تودهها نقش بسزایی را ایفاء میکند و در عین حال استرس و تهوع را از بیمار کاهش میدهد. اگر چه افرادی که سرطان سرویکس را مبتلا شده اند هیچ گاه قادر به فرزندآوری نخواهند بود، اما امروزه پزشکان با تشخیص و درمان به موقع سرطان سرویکس قادر هستند بخشی از رحم و تخمدانها را برداشته و به کمک یک روش پزشکی به نام تراکلکتومی رادیکال این توانایی را داشته تا بخش مهمی از واژن، رحم و تخمدانها را دست نخورده و سالم نگه دارند تا در آینده خانم مبتلا به سرطان سرویکس امیدی برای فرزند آوری را داشته باشد.
اینکه این نوع بیماران چه مدت زنده خواهند ماند تنها به تشخیص بیماری و میزان گسترش سرطان بستگی دارد، اما به طور تقریبی و طبق آمارها حدودا ۶۸ درصد از خانمهای مبتلا به سرطان سرویکس توانسته اند زیر نظر درمانهای متعدد به مدت پنج سال به زندگی عادی خود ادامه دهند. خوشبختانه دنیای علم پزشکی در عصر حاضر قادر بوده واکسن دو نوع ویروس HPV را کشف و تولید کند، زیرا این دو نوع به اندازهی ۷۰ درصد عامل اصلی سرطان سرویکس بوده اند. پزشکان به کمک این واکسنها تا حد چشمگیری عفونتهای مزمن دهانه رحم را برطرف نموده اند.
منبع:بیتوته
ارسال نظر