بیماری وسواس
پارسینه: بسیاری از ما دارای وسواس در زمینههای مختلف میباشیم. اما در بعضی از افراد، نوع و میزان این وسواس به گونهای متفاوت و ملموس میگردد که شکل بیماری پیدا میکند.
در این مقاله به بررسی این اختلال که در علم روانپزشکی تحت عنوان اختلال وسواس جبری (Obsessive-Compulsive Disorder) نامیده میشود، میپردازیم. البته برای سهولت کار، از آن تحت عنوان بیماری وسواس نام میبریم.
بیماری وسواس چیست؟ افراد مبتلا به این بیماری، دچار وسواسهای فکری و عملی شدید به شکل کلیشه ای، تکراری و تا حدی خارج از کنترل میباشند که معمولا باعث ایجاد ناراحتی و اضطراب در آنها میگردد. این افراد حداقل یک ساعت از وقت خود را در شبانه روز، صرف این وسواسهای فکری و عملی مینمایند. این بیماری در تمامی زمینهها بر زندگی فرد اثر منفی میگذارد که شامل روابط اجتماعی، رابطه زناشویی، تحصیل و شغل میباشد.
وسواسهای فکری به اشکال متفاوت بروز میکنند که به عنوان مثال، شامل ترس بی دلیل از میکروبها و عفونتها، شستن بیش از حد دستها و اشیاء، عدم اطمینان از قفل کردن درب خانه یا اتومبیل، عدم اطمینان از بستن شیرهای آب و گاز، وسواس در انجام همه کارها به صورت ایده آل و چیدن اشیاء به صورت کاملا منظم و در ردیف خاص میباشند. بعضی از این موارد مثل وسواس در شستن دستها یا بستن شیر آب، بیشتر خود فرد را آزار میدهند، ولی برخی دیگر مانند وسواس در چیدن منظم اشیاء، معمولا باعث رنجش همسر و فرزندان و سایر اطرافیان میگردد، چون در صورت به هم خوردن این نظم توسط دیگران، فرد دچار وسواس، عصبانی گشته و ممکن است رفتارهای پرخاشگرانه از خود نشان دهد.
معمولا اکثر افراد بالغ از داشتن وسواس آگاهی دارند، ولی همه آنها، آن را به عنوان یک بیماری تلقی نمیکنند. از سوی دیگر، کودکان معمولا از داشتن وسواس خود آگاهی ندارند و این موضوع باید توسط والدین و یا آموزگاران شناسایی شود. از آنجا که بیماری وسواس در صورت عدم درمان تشدید گردیده و تمامی شئونات زندگی فرد را تحت الشعاع خود قرار میدهد، شایسته است که در صورت تشخیص، هر چه زودتر مورد درمان قرار گیرد.
درمان بیماری وسواس چیست؟ درمانهای دارویی و روانپزشکی برای این بیماران به کار برده میشوند. از آنجا که افراد مبتلا به این بیماری معمولا دچار کمبود مادهای به نام سروتونین در مغز خود میباشند، درمانهای دارویی معمولا تجویز داروهای موسوم به «مهارکنندههای انتخابی بازجذب سروتونین» است که جلوی بازجذب ماده سروتونین را در مغز میگیرند. درمانهای روانپزشکی معمولا به شکل رفتار درمانی است و به کمک روان درمانگر صورت میپذیرد. در این روش فرد برای مدت کوتاهی و با درخواست درمانگر (و یا با اجبار او) در مواجهه با عاملی که از آن پرهیز میکند قرار میگیرد، ولی درمانگر بیمار را از دادن پاسخ نهی میکند. در واقع به فرد آموزش داده میشود که چگونه در مقابل عادات تکراری وسواس گونه خود مقاومت کند و واکنشی نشان ندهد. این روش درمانی در طی جلسات متعدد و با افزایش زمان رویارویی ادامه مییابد. تحقیقات نشان داده است که وقتی درمانهای دارویی و روانپزشکی به همراه هم به کار برده میشوند، نتایج درمانی بهتری نشان میدهند.
به هر حال با توجه به اینکه حدود یک تا سه درصد افراد در جوامع مختلف دچار این بیماری میباشند، شناخت علائم این بیماری و درمانهای موجود میتواند کمکی بزرگ در راهنمایی این افراد به سوی درمان باشد.
منبع:مجله سیب
ارسال نظر