چرا بانکها در املاک سرمایهگذاری میکنند؟
پارسینه: براساس قانون رفع موانع تولید رقابتپذیر و ارتقای نظام مالی کشور بانکها از فعالیت در حوزه املاک منع شدهاند، با این حال همچنان برخی از موسسات مالی در این حوزه فعالیتهای گستردهای دارند.
بدون شک نمیتوان از تاثیر سیاستهای پولی و نقش بانکها در حوزههای اقتصادی کشور چشم پوشید. نهادهایی که وظیفه تخصیص و حفظ منابع مالی، خرید و فروش ارز، نقل و انتقال وجوه، نگهداری سهام، حفظ اشیای قیمتی مشتریان و ... را بر عهده دارند و با توجه به این حجم کاری بانکها میتوانند نقش مهمی در توسعه اقتصادی کشور ایفا کنند.
اما یکی از موضوعاتی که در سالهای اخیر اقتصادی ما را درگیر کرده، مسئله بنگاهداری بانکها و بانکداری بنگاههاست که چالشهای مختلفی را برای اقتصاد کشور ایجاد کرده است.
بر اساس «قانون رفع موانع تولید رقابتپذیر و ارتقای نظام مالی کشور» مصوب ۱۳۹۴ بانکها از فعالیت در حوزه املاک و مستغلات منع شدهاند. با این حال اخبار متفاوتی از ورود بانکها به خرید املاک و مستغلات به گوش میرسد، به طوری که بنابر آنچه در روزهای اخیر در رسانهها منتشر شده سرمایهگذاری یکی از بانکها در حوزه املاک طی سال ۹۷ نسبت به سال ۹۶ حدود ۸۴۷ درصد رشد داشته است.
سرمایه گذاری بانک معمولا به چند روش سودآور انجام میشود. در روش اول بانکها املاک و مستغلات را خریداری میکنند و با افزایش قیمت ملک، ارزش دارایی آنها نیز بیشتر میشود. در روش دیگر؛ بانکها با خریداری زمینهایی با کاربری مختلف، در فرآیند ساخت و ساز مجتمعهای تجاری، مسکونی یا تفریحی به ایجاد ارزشافزوده دست زده و از افزایش چند برابری ارزش دارایی ایجاد شده نسبت به زمین خریداری شده نفع میبرند.
در یکی دیگر از روشها نیز بانکها نه تنها با خرید مستغلات و املاک به سرمایه خود میافزایند بلکه با افزایش کاذب قیمت املاک تحت تملک خود نیز بر همان سرمایه قبلی اضافه میکنند.
البته مصطفی قلی خسروی رییس اتحادیه مشاوران املاک پیش از گفته بود: «بارها به بانک مرکزی، بانکهای خصوصی و موسسات مالی، اعتباری درباره غیرقانونی بودن ورودشان به بازار مسکن هشدار دادهایم، اما آنها ادعا میکنند ملکهایی که به نام بانک است حاصل مصادرههای ناشی از بدحسابی وامگیرندههاست.».
اما صرفنظر از میزان درستی ادعای بانکیها، جالب است بدانید در هیچ جای دنیا بانک حق مصادره ملکی را که برای ضمانت گذاشته شده، ندارد. بانکها و موسساتی که اقساط خود را دریافت نمیکنند تنها حق دارند ملک در دسترسشان را به حراج یا مزایده بگذارند.
چرا و چگونه این اتفاق میافتد؟
هنگامی که یک بانک در حسابرسی دورهای با معوقات جاری روبهرو باشد برای تراز شدن ترازنامهی خود به افزایش کاذب داراییها دست میزند. کارشناسان درباره این روش میگویند: «در این مواقع بانک یکی از املاک خود را در بازار بین بانکی به بانک دیگر میفروشد و همان ملک یا یکی از املاک بانک دوم را به قیمتی که با آن کسری ترازنامهی خود را پوشش دهد خریداری میکند. بهعنوان مثال هنگامی که یک فرد وامی به ارزش ۲ میلیارد از بانک دریافت میکند و در موعد سررسید بازپرداخت خود را انجام نمیهد، بانک برای جبران کسری به وجود آمده و جلوگیری از بدهکار شدن به بانک مرکزی، یکی از مستغلات خود را بهصورت سوری به بانک دیگر میفروشد و همان ملک را با ۲ میلیارد بالاتر از قیمت فروش میخرد.»
اما یکی از موضوعاتی که در سالهای اخیر اقتصادی ما را درگیر کرده، مسئله بنگاهداری بانکها و بانکداری بنگاههاست که چالشهای مختلفی را برای اقتصاد کشور ایجاد کرده است.
بر اساس «قانون رفع موانع تولید رقابتپذیر و ارتقای نظام مالی کشور» مصوب ۱۳۹۴ بانکها از فعالیت در حوزه املاک و مستغلات منع شدهاند. با این حال اخبار متفاوتی از ورود بانکها به خرید املاک و مستغلات به گوش میرسد، به طوری که بنابر آنچه در روزهای اخیر در رسانهها منتشر شده سرمایهگذاری یکی از بانکها در حوزه املاک طی سال ۹۷ نسبت به سال ۹۶ حدود ۸۴۷ درصد رشد داشته است.
سرمایه گذاری بانک معمولا به چند روش سودآور انجام میشود. در روش اول بانکها املاک و مستغلات را خریداری میکنند و با افزایش قیمت ملک، ارزش دارایی آنها نیز بیشتر میشود. در روش دیگر؛ بانکها با خریداری زمینهایی با کاربری مختلف، در فرآیند ساخت و ساز مجتمعهای تجاری، مسکونی یا تفریحی به ایجاد ارزشافزوده دست زده و از افزایش چند برابری ارزش دارایی ایجاد شده نسبت به زمین خریداری شده نفع میبرند.
در یکی دیگر از روشها نیز بانکها نه تنها با خرید مستغلات و املاک به سرمایه خود میافزایند بلکه با افزایش کاذب قیمت املاک تحت تملک خود نیز بر همان سرمایه قبلی اضافه میکنند.
البته مصطفی قلی خسروی رییس اتحادیه مشاوران املاک پیش از گفته بود: «بارها به بانک مرکزی، بانکهای خصوصی و موسسات مالی، اعتباری درباره غیرقانونی بودن ورودشان به بازار مسکن هشدار دادهایم، اما آنها ادعا میکنند ملکهایی که به نام بانک است حاصل مصادرههای ناشی از بدحسابی وامگیرندههاست.».
اما صرفنظر از میزان درستی ادعای بانکیها، جالب است بدانید در هیچ جای دنیا بانک حق مصادره ملکی را که برای ضمانت گذاشته شده، ندارد. بانکها و موسساتی که اقساط خود را دریافت نمیکنند تنها حق دارند ملک در دسترسشان را به حراج یا مزایده بگذارند.
چرا و چگونه این اتفاق میافتد؟
هنگامی که یک بانک در حسابرسی دورهای با معوقات جاری روبهرو باشد برای تراز شدن ترازنامهی خود به افزایش کاذب داراییها دست میزند. کارشناسان درباره این روش میگویند: «در این مواقع بانک یکی از املاک خود را در بازار بین بانکی به بانک دیگر میفروشد و همان ملک یا یکی از املاک بانک دوم را به قیمتی که با آن کسری ترازنامهی خود را پوشش دهد خریداری میکند. بهعنوان مثال هنگامی که یک فرد وامی به ارزش ۲ میلیارد از بانک دریافت میکند و در موعد سررسید بازپرداخت خود را انجام نمیهد، بانک برای جبران کسری به وجود آمده و جلوگیری از بدهکار شدن به بانک مرکزی، یکی از مستغلات خود را بهصورت سوری به بانک دیگر میفروشد و همان ملک را با ۲ میلیارد بالاتر از قیمت فروش میخرد.»
منبع:
خبرگزاری مهر
ارسال نظر