ما به مردم خیابان بدهکاریم

سالهاست که صدای بازی هایی که آخر هفته در کوچه و خیابان بین هم محله ای ها برگزار می شد، نیست، بازیهایی که بعضا به رقابت بین محله ای هم تبدیل می شد. بازیهایی که استعدادها را شکوفا می کرد و همچنانکه بسیاری از فوتبالیست های دهه 50 و 60 از دل همین گل کوچک ها و فوتبال محله ای رشد کردند. سالهاست که به جای صدای توپ پلاستیکی و قرق کوچه و خیابان توسط مردم شاهد تردد بی امان خودروها و یا اشغال فضای کوچه و خیابان توسط همان خودروها هستیم. فضایی که می توانست فضای تعامل شهروندان باشد.

هر چند مدتهاست سنت بازی محله ایی فراموش شده اما از یک سال پیش و به ابتکار کمیته ورزش شورای اسلامی شهر تهران در دوره پنجم اتفاقی نو در خیابان ها رقم خورد. اتفاقی که دوباره صدای شادی و هیجان را به محلات تهران باز می گرداند.

هر هفته روزهای جمعه یک خیابان در یک منطقه به عنوان خیابان ورزش انتخاب می شود و چند ساعتی هم محله ای ها به ورزش می پردازند. این در حالی است که در سالهای قبل اقدامات مدیریت شهری در حوزه ورزش محدود به جشنواره های مقطعی می شد. مروری بر آنچه که از سوی مدیریت شهری در حوزه ورزش در سالهای قبل صورت گرفته بهتر می تواند اهمیت اجرای طرح خیابان ورزش را روشن سازد.

مدیریت شهری و ورزش همگانی

مطابق با اساسنامه سازمان ورزش شهرداری تهران، تامین و توسعه ورزش همگانی و تفریحی" در کلیه مناطق و محلات شهر تهران با تاکید بر غنی سازی اوقات فراغت شهروندان، آموزش و فرهنگ سازی، بسترسازی برای شناسایی و معرفی استعدادهای ورزشی، ترویج ارزش های اخلاقی و بهره برداری از کلیه امکانات و تجهیزات ورزشی شهرداری و ظرفیت های بخش خصوصی در مدیریت و توسعه هدفمند مجموعه های ورزشی و استفاده از فن آوری های نوین و اتکا به نیروی انسانی متعهد و متخصص به منظور برخورداری شهروندان تهرانی از امکانات وتجهیزات ورزشی استاندارد، ارزان و دردسترس از جمله ماموریت های این سازمان است.

از سال 88 که سازمان ورزش شهرداری تهران شکل گرفت اقداماتی از جمله تجهیز بوستان ها به وسایل ورزشی و یا برگزاری جشنواره های ورزشی صورت گرفت اما آیا این قبیل اقدامات در همگانی شدن ورزش موثر بود؟

نمايشگاه، جشنواره و همایش های تفريحات ورزشي

ازسال 89 نیز برگزاری جشنواره های تفریحات ورزشی در مناسبت های مختلف یکی از اقدامات مدیریت شهری در امر ورزش همگانی بود که اگر چه در مقاطعی با استقبال شهروندان روبرو می شد اما پر واضح است که این جشنواره ها به دلیل آنکه بر محوریت ورزش قرار نداشتند، نتواسنتند اهداف عالی در تسری ورزش همگانی را محقق سازند.

گفتنی است در طول سالیان گذشته و در زمان شورای سوم و چهارم همواره انتقادات فراوانی به این جشنواره از جمله هزینه کرد فراوان برای برگزاری وارد بود و اینکه این همایش ها و نمایشگاه ها بعضا در یک نقطه متمرکز از جمله بوستان رازی یا پارک آزادگان برگار می شد لذا دسترسی همگانی شهروندان همواره یکی از موضوعات مورد بحث در برگزاری این قبیل همایش ها بود. و همچنین مدت زمان محدود برگزاری نیز از دیگر معایب آن به شمار می رفت.

البته که این جشنواره مورد استقبال واقع می شدند اما این امر به معنای تحقق ماموریت و چشم انداز هایی که مدیریت شهری برای تحقق ورزش همگانی دنبال می کرد نیست.

خیابان ورزش؛ بازگرداندن شهروندان به خیابان ها

از یک سال پیش و به ابتکار کمیته ورزش شورای اسلامی شهر تهران در دوره پنجم اتفاقی نو در خیابان ها رقم خورد. اتفاقی که دوباره صدای شادی و هیجان را به محلات تهران باز گرداند.حجت نظری رییس کمیته ورزش شورای اسلامی شهر تهران به عنوان طراح خیابان ورزش گفت: خیابان ورزش طرحی بود که یکسال پیش توسط کمیته ورزش شورا مطرح شد، دستورالعمل های آن در خود کمیته ورزش تهیه و این طرح به اجرا گذاشته شد.

وی افزود: رونق خيابان ورزش به ترويج فرهنگ ورزش همگاني در سطح شهر تهران منجر مي شود و اينكه ورزش قهرماني جذابيت ويژه اي در بين مردم دارد، لذا اجراي فعاليتهاي ورزشي در راستاي ترويج فرهنگ ورزش همگاني و ايجاد انگيزه در افراد براي مشاركت در ورزش شهروندي هدفی است که ما از اجرای خیابان ورزش دنبال می کنیم.

نظری ادامه داد: ايجاد خيابان ورزش خاطره بازي و ورزش در كوچه هاي محلات تهران در دوران كودكي را براي مردم زنده مي كند و مي تواند منجر به حضور مستمر شهروندان در عرصه ورزش شود.

وی اظهار داشت: برای اجرای این طرح مقرر شد 22 خيابان در 22 منطقه تهران با هماهنگی پلیس راهور معرفی شوند تا برای ساعاتی فضای خیابان در اختیار شهروندان قر ار گیرد.

نظری با بیان اینکه ما اصرار داشتیم این مهم در خیابان رخ دهد گفت: ما به چند دلیل بر این اقدام اصرار داشتیم؛ دلیل اول این بود که ورزش در منظر و مرعای عمومی باشد تا مردم ببینند و حس کنند که اتفاقی در حال رخ دادن است. دلیل دیگر این بود که بسیاری از رویداد های مهم فرهنگی در سطح دنیا در خیابان ها اتفاق می افتد و حال آنکه ما کمتر شاهد رویداد های خیابانی هستیم لذا ما به مردم خیابان بدهکاریم. خیابانی که مردم بتوانند خودشان از فضای آن استفاده کنند تا اینکه همواره شاهد تردد خودروها باشند.

وی ادامه داد: دلیل سوم این است که چنین اقدامی مشوق و انگیزه ای باشد برای کسانی که میل و اشتیاق به ورزش دارند اما محرکی نیست که آنان را به این سمت سوق دهد.

نظری ادامه داد: البته پیشنهاد ما برگزاری خیابان ورزش به صورت منظم و هفتگی بود تا بر اساس آن معابر در اختیار شهروندان قرار گیرد تا چند ساعت را بدون دغدغه به ورزش و تفریح در کنار خانواده هایشان بپردازند.

رییس کمیته ورزش شورای اسلامی شهر تهران گفت: موضوع خیابان ورزش رفته رفته به یک مطالبه و یک حرکت بزرگ شهروندی تبدیل می شود که مطمئنا آثار مفید آن را همه شهروندان در زندگی خود خواهند دید.

وی افزود: تمام این اتفاق رقم خورد تا ما بتوانیم به خیابان متمرکز ورزش برسیم. از ابتدای تابستان خیابان ورزش از حد فاصل میدان منیریه تا میدان فاطمی برگزار خواهد شد که البته مطالعات تطبیقی آن انجام شده و فرایند اجرای این کار در حال طی شدن است تا بتوانیم با تبلیغات مناسب همه هفته روز های جمعه از ساعت 8 تا 11 صبح شاهد انجام فعالیت های ورزشی در این محور باشیم. البته مورد تاکید است که خیابان متمرکز ورزش نافی اجرای این طرح در 22 خیابان در 22 منطقه نخواهد بود.

اثر گذاری روز افزون خیابان ورزش

در حالی که ابتدای اجرای طرح خیابان ورزش با انتقاداتی توام بود(مسدود شدن خیابان ها و عدم تردد خودروها) اما رفته رفته این امر تبدیل به یک مطالبه اجتماعی شده است. امروز شهروندان به انتظار فرا رسیدن جمعه ها هستند تا بتوانند مدتی با هم محله ای های خود به فعالیت های ورزشی بپردازند. فعالیت هایی که هزینه چندانی هم ندارد.

به نظر می رسد طرح خیابان ورزش از جمله طرح های موفق شورای پنجم باشد و در مسیری صحیح و در جهت تحقق اهداف ورزش همگانی و تسری آن در بین شهروندان حرکت می کند. طرحی که هزینه های سرسام آور جشنواره ها و همایش های تفریحات ورزشی را ندارد اما اثر گذاری آن چند برابر بوده است.