منظور از «نفس مطمئنه» کیست؟
پارسینه: سوره فجر، آیات ۲۷-۳۰: («یا أَیَّتُهَا النَّفْسُ الْمُطْمَئِنَّةُ * ارْجِعِی إِلى رَبِّکِ راضِیَةً مَرْضِیَّةً * فَادْخُلِی فِی عِبادِی * وَ ادْخُلِی جَنَّتِی»)
«تو اى روح آرام یافته! به سوى پروردگارت بازگرد در حالى هم تو از او خشنودى و هم او از تو خشنود است؛ و در سلک بندگانم داخل شو و در بهشت من ورود کن.»
در بعضى از تفاسیر آمده است که این آیات در مورد «حمزه سید الشهداء» نازل شده، ولى با توجه به اینکه این سوره مکى است این در حقیقت نوعى تطبیق است نه شان نزول، همانگونه که درباره امام حسین (علیه السلام) چنین است و ایشان از مصادیق آشکار این آیات هستند.
در روایتى که در کافى از امام صادق (ع) نقل شده مى خوانیم که یکى از یارانش پرسید: آیا ممکن است مؤمن از قبض روحش ناراضى باشد؟! فرمود: نه به خدا سوگند، هنگامى که فرشته مرگ براى قبض روحش مى آید اظهار ناراحتى مى کند، فرشته مرگ مى گوید: اى ولى خدا ناراحت نباش! سوگند به آن کس که محمد (ص) را مبعوث کرده من بر تو مهربانترم از پدر مهربان، درست چشم هایت را بگشا و ببین، او نگاه مى کند، رسول خدا (ص) و امیر مؤمنان (ع) و فاطمه (س) و حسن (ع) و حسین (ع) و امامان از ذریه او (علیهم السلام) را مى بیند، فرشته به او مى گوید: نگاه کن این رسول خدا و امیر مؤمنان و فاطمه و حسن و حسین و امامان ع. دوستان تواند.
او چشمانش را باز مى کند و نگاه مى کند، ناگهان گوینده اى از سوى پروردگار بزرگ ندا مى دهد، و مى گوید: («یا أَیَّتُهَا النَّفْسُ الْمُطْمَئِنَّةُ»): اى کسى که به محمد و خاندانش اطمینان داشتى! بازگرد به سوى پروردگارت، در حالى که تو به ولایت آنها راضى هستى، و او با ثوابش از تو خشنود است، داخل شو در میان بندگانم یعنى محمد و اهل بیتش (علیهم السلام) و داخل شو در بهشتم، در این هنگام چیزى براى انسان محبوبتر از آن نیست که هر چه زودتر روحش از تن جدا شود و به این منادى بپیوندد"! [۱].
پی نوشت:
[۱]فروع کافى، جلد ۳ باب ان المؤمن لا یکره على قبض روحه حدیث ۲.
ترجمه تفسیر المیزان، ج۲۰، ص. ۴۸۱. تفسیر نمونه، ج۲۶، ص. ۴۷۷.
در بعضى از تفاسیر آمده است که این آیات در مورد «حمزه سید الشهداء» نازل شده، ولى با توجه به اینکه این سوره مکى است این در حقیقت نوعى تطبیق است نه شان نزول، همانگونه که درباره امام حسین (علیه السلام) چنین است و ایشان از مصادیق آشکار این آیات هستند.
در روایتى که در کافى از امام صادق (ع) نقل شده مى خوانیم که یکى از یارانش پرسید: آیا ممکن است مؤمن از قبض روحش ناراضى باشد؟! فرمود: نه به خدا سوگند، هنگامى که فرشته مرگ براى قبض روحش مى آید اظهار ناراحتى مى کند، فرشته مرگ مى گوید: اى ولى خدا ناراحت نباش! سوگند به آن کس که محمد (ص) را مبعوث کرده من بر تو مهربانترم از پدر مهربان، درست چشم هایت را بگشا و ببین، او نگاه مى کند، رسول خدا (ص) و امیر مؤمنان (ع) و فاطمه (س) و حسن (ع) و حسین (ع) و امامان از ذریه او (علیهم السلام) را مى بیند، فرشته به او مى گوید: نگاه کن این رسول خدا و امیر مؤمنان و فاطمه و حسن و حسین و امامان ع. دوستان تواند.
او چشمانش را باز مى کند و نگاه مى کند، ناگهان گوینده اى از سوى پروردگار بزرگ ندا مى دهد، و مى گوید: («یا أَیَّتُهَا النَّفْسُ الْمُطْمَئِنَّةُ»): اى کسى که به محمد و خاندانش اطمینان داشتى! بازگرد به سوى پروردگارت، در حالى که تو به ولایت آنها راضى هستى، و او با ثوابش از تو خشنود است، داخل شو در میان بندگانم یعنى محمد و اهل بیتش (علیهم السلام) و داخل شو در بهشتم، در این هنگام چیزى براى انسان محبوبتر از آن نیست که هر چه زودتر روحش از تن جدا شود و به این منادى بپیوندد"! [۱].
پی نوشت:
[۱]فروع کافى، جلد ۳ باب ان المؤمن لا یکره على قبض روحه حدیث ۲.
ترجمه تفسیر المیزان، ج۲۰، ص. ۴۸۱. تفسیر نمونه، ج۲۶، ص. ۴۷۷.
منبع: انوارطاها
ارسال نظر