رییس ارشاد ورامین: دهانت را می‌بویند مبادا گفته باشی انقلاب!/ حزب‌اللهی‌ها غریب هستند

رییس ارشاد ورامین گفت: مدیر انقلاب اسلامی باید شمشیرزن خوبی باشد. خواب معنایی ندارد. شب و روز باید بدود خودش هم باید مطالعه کند از من می‌پرسند شما چه طور وقت مطالعه دارید؟

دهانت را می‌بویند مبادا گفته باشی انقلاب!

-------------------------------

مصاحبه حسین قرایی برای تعریفی است که شاعران و نویسندگان، در گوشه‌وکنار و در دیدارهایی که با ما داشتند، از او می‌کنند. از قرایی به عنوان بازمانده نسل منقرض شده مدیران فرهنگی یاد می‌کنند که تقریبا این گونه مدیران در نزدیکی‌های دهه هفتاد کم‌کم ناپدید. برنامه‌هایی که تاکنون در ارشاد ورامین اجرا کرده مخاطب مردمی داشته نه مخاطب زورکی و خسته که بنا بر وظیفه در برنامه‌ها حاضر می‌شود، او ادبیات و شعر را مثل اوایل انقلاب به مسجدها و امام زاده‌ها برده و وقتی که سخنی می‌گوید از سر درد است.

قرایی به طلبه‌ها درس می‌دهد شاگردی نسل قیصرها و سلمان هراتی‌ها را کرده و صاحب نظر در ادبیات و هنر معاصر است. وی می‌تواند ساعت‌ها شعر بخواند. وقتی مقابل شاعران قرار می‌گیرد از خود شاعران آن قدر شعر می‌خواند که متعجب می‌شوند! مثل همه اهالی جبهه انقلاب درد فرهنگ دارد کتاب زیاد می‌خواند و کتاب نوشته. قرایی را به فارس دعوت کردیم و خلاف بقیه مسئولانی که مقابل رسانه‌ها حاضر می‌شوند، به قول آل احمد یخه‌اش را نگرفتیم که به ما جواب بدهد چه کرده، چه آنکه کسی که خانه‌اش بیت الشعرا است و پدرش خادم الشعرا و مردم و قشر فرهنگی از او تعریف می‌کنند فعلا معاف از این یخه گیری‌هاست!

این مصاحبه به این مناسبت منتشر می‌شود که زمزمه رفتن او از ارشاد قطعی شده و از این پس او را در آموزش و پروش خواهیم دید و حیفمان آمد ایده‌های اجرایی او در حوزه مدیریت فرهنگی مغفول بماند و آخرین بازمانده نسل منقرض شده مدیران فرهنگی قبل از رفتن حرف‌هایش شنیده نشود. قرایی با جنیدی متولی آستان آمامزاده عبدالله ورامین به فارس آمد، همان امامزاده‌ای که در مناسبت‌های مذهبی شب شعرهایی با مخاطب مردمی با جمعیت قریب ۱۰ هزار نفر از مردم پیشوا دارد.

این مصاحبه خواندنی به شرح زیر است: ( یادآوری این نکته ضروری است که این مصاحبه قبل از شنیده شدن زمزمه رفتن قرایی انجام شده)

فارس: صحبت را از اینجا شروع می‌کنیم که انقلاب اسلامی بستری را برای ظهور و بروز شاعران خوب معاصر ما مثل قیصر امین پور و سلمان هراتی و سیدحسن حسینی فراهم کرد و الان هم شاعران و نویسندگانی داریم که با نقلاب قلم به دست گرفتند، الان مدیریت فرهنگی مادر قبال این قشر چه می‌کند؟

قرایی: وضعیت مدیریت فرهنگی ما خوب نیست! من حس می‌کنم می‌ترسند. می‌ترسند که از بچه‌های انقلاب حمایت کنند زیرا می‌ترسند که جریان روشنفکر بیانیه بدهد!

فارس: حالا با این مدیریت فرهنگی چه باید کرد؟

* قرایی: باید قیصر امین‌پورها مدیرکل فرهنگ و ارشاد شوند یعنی هم ادبیات انقلاب را بفهمند و هم مدیر انقلاب باشند. مدیر انقلاب نباید در خانه‌اش بنشیند یا از ساعت 7:20 تا 2 بعدازظهر در اداره باشد و خداحافظ شما. مدیر انقلاب اسلامی باید شمشیرزن خوبی باشد. خواب معنایی ندارد.

شب و روز باید بدود خودش هم باید مطالعه کند از من می‌پرسند شما چه طور وقت مطالعه دارید؟ می‌گویم همان طور که رهبر انقلاب وقت مطالعه دارد.

ایشان از وقت خودش می‌گذارد برای مطالعه‌اش. وقتی کتاب «یار کجاست» رحیم مخدومی چاپ می‌شود ایشان آن را 20 سال پیش خوانده است و دو صفحه بر آن نقد می‌نویسد. تازه ما بعد از 20 سال فهمیدیم رحیم مخدومی بچه ورامین است و معلم پرورشی یک مدرسه. اگر می‌خواهیم قیصر امین‌پورها را پرورش بدهیم، درست است که معلمی خوب است اما رحیم مخدومی‌های باید جای تأثیرگذاری باشند . اخیرا ایشان عضو خانه داستان شده اما این اتفاق باید 15 سال پیش می‌افتاد . فکر می‌کنم مدیران باید جهادی باشند و در بحث فرهنگ گوش به فرمان خود آقا باشند چون بهترین کارشناس فرهنگی جهان اسلام خود مقام معظم رهبری است.

جنیدی: درباره آن سؤالی که پرسیدید چه طور سیستم‌ها می‌توانند امثال قیصر امین‌پور را پرورش دهد باید عرض کنم باید برگردیم به سال‌های ۶۰ و ۶۱ و مساجدمان را به همان کارایی آن سال‌ها ببریم . سال 60 و 61 مساجد ما کانون همه چیز بود کانون ادبیات بود، کانون سیاست بود، کانون اقتصاد بود الان به جایش فرهنگسرا را جایگزین کرده‌اند طبیعی است فرهنگسرا معنویت مسجد را ندارد هر قدر هم که بخواهند و مدیر خیلی خوبی هم داشته باشد نمی‌تواند معنویت مسجد را به فرهنگسرا بیاورد. در حالی که اگر بتوانیم هزینه‌هایی را به مساجد ببریم که در فرهنگسراها خرج می‌شود قطعا می‌توانیم امیدوار باشیم که استعدادهای ادبی ما با همان معنویت و نیروهایی مثل قیصر امین‌پور تربیت می‌کنیم. یک جاهایی داریم به اشتباه هزینه می‌کنیم. ما را به جاهایی ناخواسته می‌برند و خیلی جاها مسئولان حواسشان نیست یا خودشان را به آن راه زده‌اند در همان مسیری حرکت می‌کنند که از بیرون برایشان تعریف می‌شود.

قرایی: ببینید ما در ادبیات انقلاب اسلامی تجربه خوبی داریم و شاعران می توانند الگو بگیرند. همین سید حسن حسینی یا همین سلمان هراتی الگو هستند. سلمان وقتی می‌خواهد ایدئولوژی اسلامی خودش را معرفی کند می‌گوید «افسوس که نیستی و گرنه یک شاخه گل محمدی را به تو می‌دادم تا با عطر آن همه دیکتاتورها را مسموم کنی» ببینید چه نگاهی دارد؟

یک شعر دیگر دارد با نام «جمهوری گل محمدی» شاعر انقلاب اسلامی فقط نباید مداح باشد، شاعر انقلاب اسلامی می‌تواند اعتراض کند یعنی می‌تواند بگوید

«دسته دسته دسته‌گل‌ها می‌روند از یاد‌ها / گریه کن ای آسمان در مرگ توفان زادگان

سخت گمنامید اما ای شقایق سیرتان / کیسه می‌دوزند با نام شما شیادها»

فارس: به نظر می‌رسد اگر جلسات ادبی و شعری به سمت مساجد کشیده شود و مساجد پایگاه این حرکت‌ها شوند خواه ناخواه جریان‌های روشنفکری ادبی به حاشیه رانده می‌شوند.

قرایی: نتوانستد یعنی نتوانستیم این فضاها را مدیریت کنیم. در همین فضا مثلا در کانون‌های فرهنگی هنری مساجد آن قدر قوی عمل نمی‌شود.

فارس: به نظر می‌رسد که نتوانستند چون ما اول در این مسیر بودیم و بعد از آن مسیر خارج شدیم .

قرایی: الان هم نتوانستیم وگرنه ما افشره همان تفکر اول انقلاب بودیم و هستیم. سلمان و قیصر و سید‌حسن در همین فضا شکل گرفتند. شهید حبیب غنی‌پور کجا بوده یا امیر حسین فردی از کجا رشد کرد؟ از مسجد جواد‌الائمه. همه بچه‌های مسجدی بودند . یا آوینی بچه کجاست؟ بچه شاه عبدالعظیم. یا وحید جلیلی، بچه مسجد است و جبهه فرهنگی مطالعات اسلامی را به راه انداخته است و همان جور با شور و شوق کار می‌کنند یا خود من. اگر دو سال دیگر آنجا باشم و به من بودجه بدهند اصلا بودجه هم ندهند ولی کاری هم نداشته باشند و نگذارند فلان جشنواره را برگزار کنیم. من می‌گویم بیایید در همان کانون‌های مساجد، فعالیت فرهنگی کنیم نادر طالب‌زاده‌ها تربیت کنیم، حسن عباسی بیرون بدهیم. اینها که زنده هستند و نمونه شان را می‌بینیم.

فارس: الان هم شما همین کارها را در ورامین شروع کرده‌اید؟

قرایی: بله اما آنجا معذب هستیم چون به کانون‌های مساجد در سال ۳۰۰ هزار تومان بودجه می‌دهند اگر بخواهیم ۲ تا بنر بزنیم و تبلیغات کنیم یا اس‌ام‌اس بدهیم خرج از دخل بیشتر می‌شود.

ما فضایی تعبیه کردیم در ورامین که کتاب را در مساجد نقد می‌کنیم. از بعضی نویسنده‌ها دعوت می‌کنیم از بعضی نویسنده‌ها هم چون پول نداریم دعوت نمی‌کنیم! در مسجد شهرک مدرس، دیدیم ۵۰ جوان خبره و خوب آنجا هستند در ارتباط با شهید نظر‌نژاد صحبت کردیم و غالبا هم کتاب را خوانده بودند در رابطه با کتاب آقای احمد دهقان، مجید قیصری، رحیم مخدومی، بایرامی، رضا امیرخانی کتابها را می‌بریم و نقد می‌کنیم و همه در جریان کتاب‌ها هستند.

آن هم کجا؟ در یک روستا. شما ببینید در یک روستا ۱۰۰ خانوار است ۵۰ نفر علاقمند به کتاب وجود دارد البته همه کم کاری‌ها درباره کتاب نیست. در نمایش و تئاتر هم همین است ما در فضای این هنرهای انقلاب اسلامی هم کاری نکردیم در منطقه ما که به چشم نمی‌خورد چون همیشه همان روشنفکر نماها در صف اول هستند.

فارس: اینجا هم همین است و این کم کاری مخصوص ورامین نیست؟

قرایی: خب این توقع بیشتر می‌رود که محتوا غنی‌تر ‌شود و مطابق با محتوای انقلاب اسلامی .یک نکته دیگر که فضای جالبی دارد، شعر حوزه است یک حرکتی ایجاد شد برای شعر حوزه‌های علمیه افرادی مثل عبدالرضا رضایی‌نیا، زکریا اخلاقی آمدند و شعر حوزه را بنیان نهادند اما شعرهای حوزه هم جای کار زیادی دارد. واقعا جای پذیرش زیادی در اجتماع وجود دارد.

فارس: از کجا می‌دانید پذیرش اجتماعیش وجود دارد؟

*قرایی: ما تجربه‌های زیادی در این زمینه داریم در شهر ری مسجدی هست به نام مسجد جامع‌المهدی و خودم هر هفته آنجا ادبیات درس می‌دهم و شاعران و علاقمندان زیادی می‌آیند.

هر هفته مرتبا می‌آیند و پیگیری می‌کنند، کانون‌های فرهنگی و هنری داریم شعر حرف برای گرفتن دارد حرف‌های آنها را هم بشنوید.

متأسفانه در سیستم امروزی هم، بچه‌های مذهبی غریب هستند و آن توجهی که باید و شاید به آنها نمی‌شود یا همین حوزه را ببینید، حوزه‌ای در شهرری هست و من دو هفته یک بار برای طلبه‌ها ادبیات می‌گویم ۲۰۰ روحانی در این جلسات شرکت می‌کنند وقتی درس من تمام می‌شود دور من حلقه می‌زنند و سؤال می‌کنند یعنی علاقه‌مند هستند مثلا می‌پرسند این چیزی که درباره سلمان هراتی خواندی چرا چنین است؟

آن وقت اینها نشریه‌ای ندارند، یک تریبون ندارند.

فارس: این ضعف خودشان است یا ضعف سیستم؟

قرایی: بخشی از آن به خودشان بر می‌گردد بخشی هم به سیستم. فضای خوبی نیست. جبهه نیست. متراکم نیست. ولی آنها(روشنفکر نماها) جبهه‌ای حرکت می‌کنند و یک جا را می‌زنند. ما باید نگاه ‌کنیم ببینم رهبر می‌گوید کجا را بزنید می‌گوید جبهه فرهنگی دشمن را بزنید. یعنی همه با هم . ما چندین نشست برگزار کردیم با عنوان تنفس صبح درباره جبهه فرهنگی انقلاب اسلامی و چه استقبال خوبی شدکانون های فرهنگی هنری مساجد در این برنامه‌ها شرکت می‌کند.

یک برنامه برای پیشکسوتان خوشنویسی گرفتیم ۱۴۰۰ نفر جمعیت آمد برای ژولیده برنامه گرفتیم ۱۳۰۰ نفر جمعیت خوب و علاقه مند آمد.

فارس: قصه چیست که در این جلسات این همه مردم شرکت می‌کنند اما جلسات دیگر با هزینه‌های زیاد برگزار می‌شود و جمعیت انگشت شمار است؟

قرایی: کنگره بین‌المللی برگزار می‌کنند ۴ نفر می‌آید اما برنامه اگر مردمی باشد و اگر جنس کار در بخش فرهنگ، مردمی باشد مردم می‌آیند .

حالا مردم کجا هستند؟ همین پیرمردی که قرآن کریم را نوشته و ما دعوتش کرده بودیم جزء مردم است و حتی با فامیل‌هایشان به این مراسم آمده بودند.

حالا ببینید افرادی که بعضی موقعیت‌ها را در دست گرفته‌اند چه می‌کنند مثلا زمانی مرحوم آقاسی روی بورس بود و خیلی از شعرهای او را هم حفظ بودم (در اینجا قرایی یک شعر کامل از آقاسی با همان لحن مرحوم آقاسی خواند) حتی یک بار شعر شیعه آقاسی را در جمعی خواندم یک بنده خدایی گفت شما غلط می‌کنید این شعر را می‌خوانی گفتم چرا نباید بخوانم؟

گفت نباید بخوانی. حالا فکر می‌کنید شعر چه بود؟ «جان مولا حرف حق را گوش کن شمع بیت‌الله را خاموش کن»

*فارس: چرا چنین است؟

*قرایی: به دلیل همان نکته که دهانت را می‌بویند مبادا گفته باشی انقلاب!