باغچه داران بخوانند

حسرت داشتن باغچه‌ای زیبا و نشستن کنارش این روز‌ها در دل خیلی‌ها مانده است؛ آدم‌هایی که چاره‌ای جز زندگی در آپارتمان‌های کوچک ندارند و وقتی دلشان تنگ می‌شود، نمی‌دانند چه کار کنند و کجا بروند.

در تهران که تقریبا خانه‌های حیاط دار هر روز جای خود را به آپارتمان‌های چند واحدی می‌دهند، اما بعضی صاحب‌خانه‌هایی که حیاط و باغچه دارند نیز فوت کوزه‌گری باغچه‌داری را نمی‌دانند و گیاهان با نشاط و بی‌نقص در خانه ندارند. ولی نگران نباشید، با چند توصیه ساده، اما مهم می‌توانید ایرادات باغچه‌تان را برطرف کنید.


یکی از این راه‌ها تلاش برای نگهداری مواد معدنی خاک است. مقدار کود لازم برای گیاه در خاک مهم است تا آنجا که زیاد بودن کود باعث تشنگی بیش از حد گیاه شده و در طول روز بیشتر به آب نیاز پیدا می‌کند. پس بهتر است در تابستان کنترل دقیقی روی کود گیاهان داشته باشید یا حتی کوددهی را قطع کنید.


نکته دیگر مربوط به هرس گیاهان است؛ همان کاری که خیلی‌ها از آن سررشته ندارند و با انجام آن گیاهانشان را خشک می‌کنند. پس برای این‌که این اتفاق نیفتد به یاد داشته باشید که هیچ‌گاه برگ‌های پایینی گیاه را قطع نکنید. معمولا ۵ سانتیمتری بالای زمین، حالت مطلوب هوا را برای گیاه ایجاد می‌کند.


اما صرفه‌جویی در مصرف آب نکته‌ای کلیدی است که هر باغچه‌داری باید آن را رعایت کند. این موضوع با یک ترفند ساده حل خواهد شد؛ فرو کردن چند سنگ در باغ به کاهش مصرف آب کمک می‌کند. با یک تکه سنگ می‌توان آب را به آرامی به سمت ریشه‌های گیاه هدایت کرد. در مدت زمانی طولانی سنگ‌ها مانند کوه‌های کوچکی عمل کرده و از تبخیر سریع آب جلوگیری می‌کنند. در زمان بارندگی نیز آب به سوی سنگ‌ها هدایت می‌شود و آب بین آن‌ها جلوه‌ای از رود کوچک در باغچه ایجاد می‌کند.


پس از کاشت سنگ‌ها لازم است شیوه درست آبیاری را نیز رعایت کنید و زمان آب دهی به گل‌ها را مشخص کنید. بهترین موقع آبیاری زمانی است که خورشید غروب کرده یا هنوز طلوع نکرده است، ولی هوا رو به روشنی می‌زند. آبیاری بی‌موقع هنگام ظهر که خورشید وسط آسمان است، موجب تبخیر آب و هدر دادن آن می‌شود.


البته به شیوه‌ای دیگر هم می‌توان در مصرف آب صرفه‌جویی کرد، به شرط آن‌که صرفه‌جویی یکی از موازین اخلاقی ما باشد. روزانه مقدار زیادی آب تمیز و سالم را هدر می‌دهیم در حالی که به جای تبدیل کردن آن‌ها به فاضلاب می‌توانیم استفاده‌ای بهینه از آن‌ها داشته باشیم. مثلا آب آبکشی ظروف یا لباس‌ها، آب ته لیوان یا پارچ، ظرف آب حیوانات خانگی مانند پرنده‌ها، آب آکواریوم، یخ یا برفک‌های زائد یخچال و فریزر و... را می‌توان با طرح و برنامه درستی برای باغچه و گلدان استفاده کرد که هم در مصرف آب صرفه‌جویی شود و هم از ایجاد فاضلاب بیشتر جلوگیری کنیم.


در مناطق خنک، معتدل و مرطوب بهتر است گیاهان را در فواصل طولانی آبیاری کنید، زیرا خاک این مناطق آب را در خود نگه می‌دارند و باد‌های موسمی موجب خنک نگه داشتن گیاهان می‌شود. البته نباید گیاه حساس به آب را در باغچه نگه دارید، زیرا زود صدمه می‌بیند. این آبیاری برای درختان و بوته‌های مقاوم، مثل خانواده کاکتوس‌ها مناسب است در حالی که بوته‌هایی مثل خیار و گوجه فرنگی، قلمه‌های تازه و درختچه‌های جوان بسیار آسیب پذیرند.


اما اگر در مناطق گرم و خشک زندگی می‌کنید، بهتر است فواصل آب دهی کوتاه و مقدار آب برای آبیاری کم باشد. در باغ‌هایی با این نوع آب و هوا بهتر است از سیستم آبیاری قطره‌ای استفاده کنید.


علاوه بر آبیاری قطره‌ای، آبیاری نقطه‌ای هم روش بسیار کارآمدی است. گاهی اوقات پیش می‌آید که گیاهی را قلمه زده‌اید یا نهالی تازه کاشته اید و از یاد می‌برید که این نقطه از باغچه نسبت به بقیه قسمت‌ها به آب بیشتری نیاز دارد. برای این کار می‌توانید بطری نوشابه‌ای را پر از آب کنید، اما در آن را کامل نبندید. سپس آن را سر و ته کرده و اطراف این گیاه تازه، در خاک فرو کنید.


استفاده از گیاهانی که آب را در خود نگه می‌دارند نیز روش خوبی برای استفاده بهینه از آب است. گیاهانی مثل خزه و جلبک موجب دیرتر از بین رفتن گیاه می‌شوند، زیرا در مواقع خشکی آب را به بیرون پس داده و محیط اطراف را مرطوب و خنک نگه می‌دارند. پس به کاشت خزه و جلبک در باغچه‌تان هم فکر کنید.


جمع‌آوری آب هم کاری است که حتما باید آن را جدی بگیرید. شما می‌توانید باغچه را طوری طراحی کنید که آب حاصل از آبیاری یا باران، کمتر به هدر رود. به این ترتیب که ابتدا باغچه را یک تا ۲ متر بکنید، در زیر باغچه خاک نسبتا سخت بریزید و بعد با سنگریزه و شن و خاک روی آن را بپوشانید. همچنین می‌توانید محدوده‌ای خاص را با خاک‌های سخت و غیرقابل نفوذ پر کنید تا دریاچه‌ای کوچک ایجاد شود. اطراف باغچه را هم خوب تعمیر کرده و با کار گذاشتن سنگ و موزائیک از هدر رفتن آب جلوگیری کنید.

سیمرغ