ثواب خیرات برای اموات

به دلیل آن که دست اموات و مردگان از این دنیا کوتاه است به همین دلیل با خیرات برای اموات می‌توان تا حدودی از عذاب‌های آن‌ها کم کرده و به ثواب اخروی برای آن‌ها تلاش نماییم. با تمام این تفاسیر باید گفت که خیرات برای اموات تنها شامل غذا دادن نمی‌شود بلکه بسیاری اعتقاد دارند که می‌توان با ذکر و یاد خدا، صدقه دادن و خواندن دعا بخشی از خیرات برای اموات را انجام داد.
مردگان ما پس از مرگ زنده هستند و ارتباطشان با دنیای مادی قطع نشده است، به همین دلیل سزاوار است که بازماندگان برای اموات خویش خیراتی را نثار آن‌ها کنند.

براساس روایات و سخن بزرگان دینی پنجشنبه و جمعه‌های هر هفته فرصت مناسبی است تا یادی از اموات کنیم. یادی که در طول هفته می‌تواند با خواندن یک سوره از قرآن کریم، به جا آوردن دو رکعت نماز و ... ادا شود.

علت و تاثیر خیرات اموات:
همانطور که گفته شد با توجه به آن که دست مردگان از این دنیا کوتاه است، ولی با وجود خیرات برای اموات می‌توان تا حدودی از عذاب آن‌ها کم نمود و به اموات کمک نمود، ولی در این بین سوالی که پیش می‌آید آن است که آیا تمامی این خیرات به اموات آن دنیا می‌رسد یا همانطور که شنیده ایم مردگان هر کار خوب و بدی که کرده اند را با خود از این دنیا برده و خیرات ما هیچ گونه تاثیری بر اموات ندارد؟ در واقع می‌توان گفت که هر کسی که از این دنیا می‌رود با خود اعمالی را که انجام داده است را از این دنیا برده و با همین نامه اعمال و توشه اش به دنیای دیگری سفر می‌نماید، ولی آیا درست است که با خیرات برای اموات ثوابی بزرگ به آن‌ها می‌رسد؟

در جواب این سوال باید گفت که عقیده بر آن است که نامه اعمال در آن دنیا باز بوده و هر ثوابی که در راه وی صورت بگیرد به عنوان توشه‌ای برای وی ذخیره می‌گردد. چه بهتر آن که این ثواب از طریق اموالی که وی در این دنیا برای بازماندگان به جای گذاشته است صورت بگیرد که این امر سبب افزایش پاداش آن می‌گردد.

آیا خیرانی که برای اموات میدهیم به همان شکل به آن‌ها میرسد؟
برای اموات بهترین دعا این است که انسان برای آنان از خدای مهربان طلب عفو و مغفرت کند. بخواهد خداوند رحمت و بخشش و نعمت‌هایش را بر آنان نازل فرماید.

از حضرت صادق (ع) روایت شده که: «هر کس نزد قبر مؤمنی هفت مرتبه سوره إنّا أنزلنا را بخواند، خداوند فرشته‏ای می‏فرستد که پیش قبر میت، خدا را عبادت کند. خداوند ثواب عبادت فرشته را برای میت و کسی که إنّا أنزلنا را خوانده می‏نویسد، تا زمانی که خداوند وی را به واسطه این عمل وارد بهشت کند. بعد از سوره حمد، هر یک از قل أعوذ بربّ الفلق، قل أعوذ بربّ الناس، قل هو الله أحد، و آیه الکرسی را سه مرتبه بخواند».

یکی از صحابه از حضرت رسول (ص) نقل کرده:
«برای مردگان خود هدیه بفرستید»، گفتم: هدیه مردگان چیست؟ فرمود: «صدقه و دعا. ارواح مؤمنان هر جمعه به آسمان دنیا مقابل خانه‌های خود می‌آیند و فریاد می‌کنند...‌ای خانواده من،‌ای پدر و مادر،‌ای فرزندان و خویشان من، بر ما مهربانی کنید. آن چه در دست ما بود، عذاب و حساب آن‌ها بر ما است. نفعش برای غیر ما.‌ای خویشان ما، به درهمی یا قرص نانی یا جامه‌ای ما را کمک کنید تا خداوند شما را از جامه‌های بهشت بپوشاند».

در روایتی دیگر می‌فرماید: «هر صدقه‌ای که برای مرده داده می‌شود، فرشته‌ای آن را می‌گیرد. در طبقی از نور می‌گذارد. بر لب قبر می‌ایستد. با صدای بلند می‌گوید:‌ای اهل قبور، درود بر شما، بگیرید این هدیه را که بستگان تان برای شما فرستاده‌اند». اگر به احادیث ذکر شده دقت شود، متوجه خواهیم شد که مرده‌ها چشم به راه و چشم انتظار هدیه، دعا و... فرزندان و خانواده خود هستند.

تاثیرات خیرات برا زندگی دنیای خود فرد:
خیرات تاثیرات دنیوی و اخروی دارد. به گونه­‌ای که گاهی خطرات بزرگی را از زندگی فرد برطرف می­‌کند. فردی که قدم خیری برای اموات بر می‌دارد، برای او قدم خیر برداشته می‌شود. روایات متعددی اشاره کرده است که اگر فردی در دنیا برای گذشتگان خود خیرات کند، خداوند بلا‌ها را از زندگی او در دنیا بر طرف می‌­کند و لطف و رحمت الهی شامل حال او می­‌شود.

بهترین خیرات برای اموات:
ادای دین و حقوق واجب متوفی است، هرآنچه از این دنیای مادی برای اموات احسان و خیرات شود، مردگان متوجه می‌شوند، به همین دلیل بهترین چیزی که برای اموات توصیه شده، نماز خواندن است و اینکه اگر نماز قضا یا روزه قضا برگردن داشتند به جای آن‌ها بگیریم و اگر احتمال می‌دهیم که حقی واجب مانند خمس، زکات و ... دارند آن را ادا کنیم. البته در این بین اطعام دادن به فقرا، دستگیری از دیگران بسیار توصیه شده است واگر از ثلث اموال میت باقی مانده، آن ثلث را برای امور عام المنفعه و خیریه خرج کنیم.

گاهی اوقات حقوق واجبی بر گردن آن متوفی وجود دارد که باید برای آن عمل واجب نیت کرد، مثلا اگر نماز قضا یا روزه قضا برگردن دارد باید به همان نیت نماز و روزه قضا، آن واجب را ادا کرد، اما برخی اوقات این خیرات صدقه جاریه است که قطعا برای امواتش می‌رسد. البته در خیرات برای اموات باید توجه داشته باشیم که در وهله اول حقوق واجب بر گردن متوفی را انجام دهیم و سپس صدقات جاریه و احسان مستحبی را ادا کنیم.

انواع خیرات برای اموات:
۱. هر گاه از کنار قبرستانی عبور کردید و ۱۱ بار سوره توحید را قرائت نمایید نه تنها برای اموات برای خود هم ثوابت بزرگی را ذخیره نموده اید.

۲. اگر برای اموات ۱۱ بار سوره قدر را بخوانید نه تنها خیراتی برای اموات جمع نموده اید بلکه خودتان را از ترس روز قیامت محفوظ نموده اید.

۳. با پرداخت بدهی‌های میت می‌توانید برای وی یک نوع خیرات انجام دهید تا میت شما به راحتی در قبر آرام بگیرد.

۴. با انجام کار‌های نیک و با ارزش سعی کنید برای اموات خود خدا بیامرز هدیه بگیرید تا این هدیه بزرگترین خیرات برای اموات می‌باشد.

۵. و در انتها همانطور که برای هممان مسلم است نیکی و شاد کردن دل هر موجودی کافیست به نیت و یا یاد والدین یا امواتتان باشد ثواب آن شادی و خیر باعث شادی امواتتان نیز میگردد.

منبع: بیتوته