گوناگون

حقوق واجب زن بر شوهر در احکام اسلامی

حقوق واجب زن بر شوهر در احکام اسلامی

پارسینه: زن و شوهر در دین اسلام نسبت به یکدیگر حقوقی دارند که طبق این احکام باید رعایت گردد. در این مقاله به دستمزد زن بر شوهر میپردازیم. زن و مرد بعد از عقد نکاح به دلیل ایجاد ارتباط زوجیت حقوقی را بر هم پیدا میکنند لذا برخی نکاح را این‌ چنین تعریف ‌کرده‌اند که نکاح ارتباط‌اي حقوقی ـ عاطفی هست


زن و شوهر در دین اسلام نسبت به یکدیگر حقوقی دارند که طبق این احکام باید رعایت گردد. در این مقاله به دستمزد زن بر شوهر میپردازیم. زن و مرد بعد از عقد نکاح به دلیل ایجاد ارتباط زوجیت حقوقی را بر هم پیدا میکنند لذا برخی نکاح را این‌ چنین تعریف ‌کرده‌اند که نکاح ارتباط‌اي حقوقی ـ عاطفی هست

که بوسیله عقد بین زن و مرد حاصل می گردد و به انها حق می دهد که با یکدیگر زندگی کنند و مظهر بارز این ارتباط حق تتمع جنسی هست این تعریف شامل هر دو سوگند نکاح یکی نکاح دائم و منقطع میشود گرچه برخی از دستمزد‌دانان اخیر آن را به گونه‌اي تعریف کرده‌اند که فقط شامل نکاح دائم میشود

به این شرح; نکاح ارتباط‌اي هست بین زن و شوهر برای تشکیل خانواده. برای دست یافتن زن به دستمزد خود در خانواده پیش‌نیازهایی لازم و ضروری هست که برخی از انها عبارتند از;

1 . اولین گام موفقیت انسان در زندگی مشترک تحصیل بصیرت و بینش در این خصوص هست از آن‌جاییکه در شرع مقدس اسلام برای تمامی ابعاد زندگی بشر اعم از مسائل فردی و جمعی که شامل تکالیف زن و شوهر هم میشود احکامی راکه کامل و جامع میباشند در نظر گرفته هست

که هم خوشبختی دنیوی و هم اخروی انسان را در بر دارد و لازم هست تا هر انسانی گذشته از هر چیز با احکام و تکالیف خود آشنا شود تا بتواند تکالیف و وظایف خود را به خوبی انجام دهد و در برابر هم از دستمزد خاص خود بهره‌مند گردد.

2 . لازمه تحقق شمار زیادی از دستمزد انتخاب درست در فرمایش ازدواج هست برای نمونه مردی که توانایی مالی کمی دارد وقتی با دختری که در خانواده‌ مرفهی بزرگ شده ازدواج کند و ازدادن نفقه‎اي که در شأن اوست ناتوان باشد و بالتبع نمی‎تواند حق نفقه چنین چنین همسری را بجا آورد اگر زن و مرد در موقع ازدواج از رهنمودهای

اسلام الهام گیرند می‌تواننداز تفاهم و محبت و سازش کامل برخوردار باشند و فرزندانی که از انها پدید می آیند میتوانند از نظر سلامت جسم و روح و عقل و از نظر ایمان و اعتقاد در بحبوحه عظمت باشند, نیز انتخاب باید بر اساس دین باشد و دیندار کسی هست که آراسته به فضایل و آداب اسلامی و ملتزم به قوانین و دستورات آن باشد, زیرا انسان دیندار هرگز در مسائل خانوادگی خارج از چارچوب اسلام حرکت نمیکند.

دستمزد زن بر مرد را به دو دسته می توان تقسیم کرد;
الف» حقوقی که منشأ اخلاقی دارند و الزام و ضمانت اجرای انها ایمان و وجدان فرد میباشند گرچه در صورت انجام آن‌ها دستمزد اخروی, ترقی معنوی و تکامل خانواده را به دست می آید;

ب» حقوقی که اضافه بر منشأ فوق منشأ حقوقی و ضمانت اجرا دارند. گذشته از بیان دستمزد ذکر این نکته لازم هست که باید دقت داشت که محیط خانواده باید محیطی بر اساس صمیمیت و تفاهم باشد درضمن اینکه هر کس حدود خود را میداند و به آن پایبند هست پس محیط خانواده قابل سنجش با هیچ محیط دیگری نیست

و مرکز جمع عواطف و احساساتی هست که بر اساس علاقه و محبت ایجاد میشود هر چند که نیاز به جنس مخالف آن را تقویت می کند بعد از تشکیل خانواده زن و مرد نیازهای عاطفی و جنسی یکدیگر را برطرف می کنند و هر دو در بقا و تداوم آن تلاش می کنند لذا مانند سیستم کار در یک اداره یا یک شرکت نیست

که هر کس وظیفه خاص خود را بر عهده داردو باید در انجام آن تلاش کند بلکه انعطاف‌پذیر هست. برای همانند هر چند که مرد مسئول تأمین نفقه زن و فرزندان هست اما در مواردی زن به کمک شوهر خود می آید و به دلیل علاقه و حس مشارکت و مودتی که نسبت به شوهر خود دارد وی را در تأمین مخارج زندگی کمک میکند

یا مرد در مسأله اداره امور منزل به همسر خود کمک میکند یا وسائل آسایش بیشتری اضافه بر آن چه که نیاز هست فراهم می کند.انگیزه و عامل این نحوه برخورد علاقه و محبت طرفین به یکدیگر هست گرچه حتما نیاز هست که طرفین برای رفع اشکالات و اختلافات احتمالی در زندگی با دستمزد یکدیگرکه در شرع و قانون آمده هست آشنا باشند و از زندگی بزرگان دین هم چون حضرت علی و فاطمه زهرا ـ درود الله علیها ـ الگو بگیرند و هر روز در جهت بالا بردن شناخت و عمل به دانستنی‌ها گام بردارند. زیرا هر چه که انسان بداند و عمل کند باز هم ترقی به مراحل بالاتر نیاز هست.

نفقه; در نظام حقوقی ایران وظیفه تأمین مخارج خانواده به طور کلی به عهده شوهر هست و مکلف هست نفقه زن را بپردازد, ماده 1106 ق م در عقد دائم نفقه زن به عهده شوهر هست م 1107 نفقه عبارت هست از مسکن و البسه و غذا و اثاث البیت که به طور رایج با اوضاع زن متناسب باشد و خادم در صورت عادت زن به داشتن خادم یا احتیاج او به واسطه مرض یا نقصان اعضا…

مقاله دیگر اینکه در سفارشات پیشوایان دینی,‌ طریقه برخورد زن و شوهر با دقت به روحیات دیگری بیان شده هست مثلا به زن گفته شده هست که تسلیم شوهرش باشدو در جهت تحصیل رضایت وخدمت به او تلاش کند و به مرد گفته شده هست که زن ریحانه هست و با او با ملاطفت برخورد کند, یعنی درست مطابق با روحیات و فطرت طرفین تا نیازهای هر یک برطرف شود و خود همین رفع نیاز یعنی ادای یک سری دستمزد فطری که اگر نباشد احساس کمبود و کاستی در زندگی مشترک احساس میشود.

برخی از حقوقی که زن بر مرد دارد اعم از آنکه منشأ اخلاقی و ضمانت اجرای حقوقی داشته باشد یا نداشته باشند از این قرار هست;

1 . مهربانی و ملاطفت با زن
و عاشروهن بالمعروف فان کرهتموهنّ فعسی ان تکرهوا شیئا و یجعل الله فیه خیراً کثیرا; با زنان به نیکویی و مهربانی رفت و آمد و زندگی کنید و اگر هم تمایل به ایشان نداشتید با آن ها بسازید و به نیکویی رفتارکنید چه بسا چیزی به نظر شما خوش نیاید و خدا در همان چیز خیر و خوبی قرار داده باشد.

2 . حسن خلق
حسن خلق; اکمل المۆمنین ایمانا احسنه خلقا و الطفهم باهله; کاملترین مۆمنان کسی هست که حسن خلقش اکثر باشد و نسبت به اهلش ملاطف‌تر باشد. گرچه تکلیف زوج ها به حسن رفت و آمد در قانون مدنی آمده که در اصل ریشه اخلاقی دارد ولی در قانون به دست کم و قدر متیقّن اکتفا میشود.

3. رفاقت و رفتار نیک با زن
مردان باید رفتار نیک و محبت‌آمیز نسبت به زنان داشته باشند. لذا خداوند متعال می‌فرماید; و من آیاته ان خلق لکم من انفسکم ازواجا لتسکنوا الیها و جعل بینکم مودة و رحمة;و از علامت‌هاي او اینکه همسرانی از جنس خودتان برای شما آفرید تا در کنار آنان آرامش یابید, و در میانتان مودت و رحمت قرار داد; یعنی غرض از قرار دادن همسر ایجاد مودت و رحمت بین زن و مرد هست, پس باید طرفین در این مورد بکوشند.

4 . پوشاندن عیوب همسر;
هن لباس لکم و انتم لباس لهن;زنان لباس شما میباشند و شما لباس انها. «هر دو زینت هم و سبب حفظ همدیگرید» در تشبیه روابط بین زوج ها به بدن و لباس نکاتی وجود دارد;


الف» همانگونه که لباس بدن را می‌پوشاند زوج ها نیز آبروی اجتماعی همدیگر را حفظ کرده و نسبت به هم وفادار باشند.

ب» همان طور که لباس بدن را از نگاه غیر, حفظ می کند زوج ها نیز حافظ رازها بوده و بدیهای همدیگر را بپوشانند و در خلوت و در جلوت حفظ عفت لازم و واجب هست.

4 . مهر; مهر مقدار مالی هست که مرد به هنگام ازدواج با زن به او می دهد. طبق ماده 1078 قانون مدنی, هر چیزی راکه مالیت داشته و قابل تملک نیز باشد می توان مهر قرار داد و مطابق ماده 1082, به مجرد عقد, زن مالک مهر می شود و می تواند هر نوع تصرفی که بخواهد در آن بنماید.

5 .نفقه; در نظام حقوقی ایران وظیفه تأمین مخارج خانواده به طور کلی به عهده شوهر هست و مکلف هست نفقه زن را بپردازد, ماده 1106 ق م در عقد دائم نفقه زن به عهده شوهر هست م 1107 نفقه عبارت هست از مسکن و البسه و غذا و اثاث البیت که به طور رایج با اوضاع زن متناسب باشد و خادم در صورت عادت زن به داشتن خادم یا احتیاج او به واسطه مرض یا نقصان اعضا…

و عاشروهن بالمعروف فان کرهتموهنّ فعسی ان تکرهوا شیئا و یجعل الله فیه خیراً کثیرا; با زنان به نیکویی و مهربانی رفت و آمد و زندگی کنید و اگر هم تمایل به ایشان نداشتید با انها بسازید و به نیکویی رفتارکنید چه بسا چیزی به نظر شما خوش نیاید و خدا در همان چیز خیر و خوبی قرار داده باشد

6 . شرکت در دارایی شوهر یا اخذ اجرت المثل در مورد طلاق; در صورت وقوع طلاق چنانچه اقدام به طلاق بنا به خواست مرد بوده و مبتنی بر تقصیر زن نباشد به یکی از سه طریق زیر ممکن هست زن بخشی از دارایی مرد را تصاحب کند;

الف»‌ سهیم شدن در نصف اموالی که شوهر در دوران زوجیت بدست آورده هست; براساس مصوبه شورای بینظیر قضایی در سال 1362 دستورالعملی از جانب سازمان ثبت اسناد کل کشور به دفاتر ازدواج صادر شد که هنگم وقوع و ثبت ازدواج شرایطی را بعنوان شروط ضمن عقد که عمدتاً برای ملاحظه زن هست به طرفین ابلاغ کنند که اگر پذیرفتند ملزم باشند به مفاد آن عمل نمایند یکی از این شرایط این هست

که اگر شوهر بدون جهت و بدون اینکه تقصیری متوجه زن باشد وی را طلاق دهد موظف هست نصف دارایی خود راکه در زمان زوجیت تحصیل کرده با نظر دادگاه بلاعوض به زن منتقل نماید.

ب» اجرت المثل کار زن در منزل شوهر; طبق مقررات ایران زن تکلیفی ندارد کارهای منزل را انجام دهد حتی شیردادن به فرزند نیز از وظایف حتمی او نیست. بنابراین زن می تواند در برابر کارهایی که در منزل شوهر انجام میدهد از شوهر مطالبه اجرت کند مگر اینکه با قصد تبرع انجام داده باشد یا عرفا چنین

تلقی شود که قصد تبرع داشته هست. بند الف تبصره 6 ماده واجده قانون اصلاح مقررات طلاق مصوب آبان ماه 1371 می گوید; … چنان‌چه زوجه کارهایی راکه شرعاً به عهده وی نبوده به فرمان زوج و با عدم قصد تبرّع انجام داده باشد و برای دادگاه نیز اثبات شود دادگاه اجرت المثل کارهای انجام گرفته را محاسبه و به پرداخت آن حکم مي نماید.

ج » الزام شوهر به دادن وجهی به زن هنگام طلاق «نحله»; در صورتی که مرد در مقام طلاق زن برآید و وقوع طلاق ناشی از تقصیر و تخلف زن نباشد مرد مکلف هست مبلغی به زن بپردازد بند ب ماده واحده قانون اصلاح مقررات مربوط به طلاق در این اساس مقرر می‌دارد;

… در غیر مورد بند الف با دقت به سنوات زندگی مشترک و نوع کارهایی که زوجه در منزل شوهر انجام داده و وسع مالی زوج دادگاه مبلغی را از باب بخشش «نحله» برای زوجه تعیین می نماید. مبنای شرعی این حکم باید آیه شریفه 242,‌ از سوره مبارکه بقره باشد; و للمطلقات متاع بالمعروف حقا علی المتقین.

ارث; مقررات مربوط به ارث قانون مدنی ایران, از قرآن کریم که قسمت زیاد‌اي از احکام ارث را در سوره نساء بیان کرده و احکام فقه امامیه گرفته شده هست. طبق ماده861 قانون مدنی دو چیز موجب ارث هست; یکی نسب و دیگری سبب هست و منظور از سبب زوجیت هست و به موجب آن زن و شوهر حق ارث بردن از یکدیگر را دارند.

در نظام مالی خانواده در دستمزد ایران دو منبع دیگر مالی برای زن وجود دارد که در واقع می تواند کمبود ناشی از سهم الارث را جبران کند این دو منبع عبارتند از مهر و نفقه.

دستمزد مشترک
در قانون دستمزد طرفینی که زوج و زوجه ملزم به آن میباشند هم بیان شده هست مانند; حسن رفت و آمد و تشدید در مبانی خانواده و تربیت فرزند.ماده 1103 قانون مدنی; زن و شوهر مکلف به حسن رفت و آمد با یکدیگرند..و ماده 1104 همان قانون; زوج ها باید در تشدید مبانی خانواده و تربیت اولاد خود به یکدیگر معاضدت نمایند.

تفاهم; در اتمام به مسأله‌اي مهم که در زندگی مشترک اشاره می کنیم که به تفاهم مشهور هست و موجب بقای خانواده می تواند باشد; تفاهم از باب تفاعل به معنای اشتراک دو نفر در فهمیدن هست و به عبارت دیگر فهمیدن یکدیگر معنا میدهد. اگر زن و شوهر یکدیگر را مفید بفهمند می توانند

برترین واکنش را در قبال کنش مفید یا بد طرف مقابل نشان دهند و باید یکدیگر را درک کنند اگر یکی از آنان دچار مشکلی شده هست دیگری وی را کمک کند تا دشوار طرف مقابل برطرف شود هر چند که وظیفه قانونی در قبال آن دشوار نداشته باشد مثلا مرد دچار ورشکستگی شده زن باید با او مشارکت کند یا زن دچار دشوار روحی‎شده هست که در این‎جا مرد باید تمهیداتی را برای‎رفع آن در نظر بگیرد.

منبع: پارس ناز

ارسال نظر

اخبار مرتبط سایر رسانه ها
    اخبار از پلیکان

    نمای روز

    اخبار از پلیکان

    داغ

    حواشی پلاس

    صفحه خبر - وب گردی

    آخرین اخبار