خوردن کدام آبزیان دریایی حلال است؟

خداوند در آیات ۱۶۴ و ۱۷۳ سوره بقره، ۱۵۷ سوره اعراف، ۱۰۶ سوره مائده، ۱۴ سوره نحل، ۱۲ سوره فاطر و ۱۲ سوره جاثیه حکم شرعی حیوانات حلال گوشت و حرام گوشت را بیان کرده و خوردن مردار، گوشت خوک و گوشت حیوانی که برای غیر خدا ذبح شده را ممنوع شمرده است.

خداوند در این آیات پاکیزه‌ها را حلال و ناپاکی‌ها را حرام اعلام کرده است، اما حکم شرعی تناول گوشت انواع حیوانات توسط پیامبر اکرم (ص) و امامان معصوم (ع) تشریح شده است.

فق‌های و دانشمندان دینی از میان آبزیان دریایی فقط ماهیان دارای فلس (پولک) و میگو را حلال گوشت دانسته‌اند و بیشتر آن‌ها خوردن لابستر، خرچنگ، هشت پا و صدف دریایی را حرام اعلام کرده‌اند.

حجت‌الاسلام و المسلمین بهاری با اشاره به حلال یا حرام گوشت بودن آبزیان دریایی اظهار داشت: خداوند در سوره فاطر می‌فرماید «این دو دریا یکسان نیست ما از آب شیرین و گوارا و خنک به شما می‌دهیم و از همان آب گوشت تازه می‌گیرید و از آب تلخ و شور هم گوشت تازه هست برای خوردن»، اما به صراحت شرط پولک دار بودن را برای ماهیان بیان نشده است.

وی افزود: با وجود اینکه خداوند در قرآن به شرط پولک‌دار بودن ماهی اشاره نمی‌کند، اما تقسیم و تفسیر آن را برعهده پیامبراکرم (ص) و اهل بیت (ع) گذاشته است.

این کارشناس مذهبی به نقل از کتاب «وسائل الشیعه» گفت: در روایات از امام صادق (ع) نقل شده است که «ماهی را که پولک‌دار است را بخورید و حضرت علی (ع) نیز در بازار مردم را از خوردن و فروش ماهی‌های بدون پولک منع می‌کردند.»

وی با اشاره به دلایل منع خوردن ماهیان بدون پولک خاطر نشان کرد: از دلایل آن می‌توان به گوشت‌خوار بودن ماهیان بدون پولک، مردار خوار بودن آن‌ها و آلودگی بدن و گوشت آن‌ها به خاطر نبود پولک اشاره کرد.

بهاری افزود: ماهی‌های پولک‌دار گیاه‌خوار بوده و به واسطه فلس‌ها از آلودگی‌های دریا در امان هستند.

وی یادآور شد: پیامبر اسلام (ص) تنها آبزیان پولک دار و میگو را حلال اعلام کرده‌اند که میگو هم به این دلیل که تمام عمرش را در آب بوده و در همان آب تخم‌ریزی و زندگی می‌کند، حلال اعلام شده است.

فق‌ها از میان آبزیان دریایی فقط ماهیان دارای فلس (پولک) و میگو را حلال گوشت دانسته‌اند

در همین راستا استفتائات مراجع عظام تقلید پیرامون خوردن گوشت حیوانات دریایی به تفصیل آمده است:

امام خمینی (ره):

اگر ماهی فلس دار را زنده از آب بگیرند و بیرون آب جان دهد، پاک و خوردن آن حلال است، و چنانچه در آب بمیرد پاک است، ولی خوردن آن حرام می‌باشد و ماهی بی فلس را اگرچه زنده از آب بگیرند و بیرون آب جان دهد حرام است.

آیت‌الله سیستانی:

پرسش: آیا از روغن ماهی که از ماهی‌های حرام گوشت تهیه می‌شود و مرغان دریایی در خوراکی‌ها و جز آن‌ها می‌توان استفاده کرد؟

پاسخ: خوردن آن‌ها جایز نیست لیکن در غیر موارد خوردن می‌توان از آن‌ها استفاده کرد.

پرسش: خوردن صدف دریایی حلال است؟
پاسخ: جایز نیست.

پرسش: چگونه تشخیص دهیم که ماهی حلال گوشت است؟
پاسخ: ماهی اگر فلس دار باشد.

پرسش: خوردن گوشت کوسه ماهی چه حکمی دارد؟
پاسخ: جایز نیست.

پرسش: استفاده از ماهی دریائی بنام سقنقور برای خوردن و مداوا چه حکمی دارد؟

پاسخ: سقنقور حیوانی است از جنس خزندگان و ماهی نیست، و بهر حال استفاده از آن اگر برای خوردن نباشد اشکال ندارد و اگر برای خوردن باشد در غیر مورد ضرورت جایز نیست.

پرسش: آیا خوردن خاویار حلال است؟

پاسخ: خوردن تخم ماهی که فلس ندارد جایز نیست.

آیت‌الله مکارم شیرازی:
پرسش: خوردن گوشت کدامیک از جانوران زیر حلال است؟

صدف، حلزون، هشت پا، ماهی مرکب، جت ماهی و خیار دریایی.

لازم به ذکر است که این غذا‌ها در کشور‌های جنوب شرقی آسیا جزو غذا‌های روز و معروف هستند.

پاسخ: از غذا‌های دریایی تنها ماهیان فلس دار و میگو حلال است و گیاهان دریایی نیز مانعی ندارد.

پرسش: آیا هشت پا (ماهی مرکب) حلال گوشت است؟

پاسخ: ماهی مرکب، هشت پا و مانند آن، حرام گوشت هستند.

پرسش: با توجه به اینکه ما در کشور ژاپن زندگی میکنیم عنایت فرموده حکم خوردن غذا‌های دریائی مانند ماهی و میگو و یا سیب زمینی که با روغن حیوانی مانند روغن گاو و یا گوسفند به جز خوک پخته و سرخ می‌شوند را در رستوران غیر اسلامی بفرمائید که آیا حلال است یا خیر؟

پاسخ: استفاده از ماهی فلس دار و میگو و همچنین روغن‌هایی که از شیر حیوان حلال گوشت گرفته باشند اشکال ندارد.

پرسش: آیا خرچنگ و لاک پشت دریایى حلال گوشت هستند؟

پاسخ: خرچنگ و لاک پشت حرام گوشت هستند ولى میگو اشکالى ندارد.

پرسش: من در کانادا زندگی می‌کنم. اولا می‌خواستم بدانم می‌توانم همه ماهی‌های فلس دار را بخورم با اینکه نحوه مردن آن‌ها مشخص نست. ثانیا کدام یک از حیوانات دریایی حلال و کدامیک حرام است؟

پاسخ: ماهی‌های فلس دار عموماً حلال است مگر اینکه در آب مرده باشند. (اگر در تور بمیرد اشکالی ندارد). از حیوانات دریا فقط دو چیز حلال است ماهی فلس دار و میگو.

پرسش: آیا خوردن ماهی کولی که هم به صورت فیله و هم به صورت ماهی در فروشگاه‌ها عرضه می‌شود اشکال دارد یا خیر؟

پاسخ: در صورتی که جزو ماهی ان فلس دار باشد اشکالی ندارد و اگر نمی‌دانید چگونه است ماهی‌هایی که از بازار مسلمین می‌گیرید و صید اسلامی است حلال است.

پرسش: خوردن کدامیک از جانوران و موجودات دریایی حلال است؟

پاسخ: از غذا‌های دریایی تنها ماهی ان فلس دار و میگو حلال است و گیاهان دریایی نیز مانعی ندارد.

پرسش: آیا کوسه ماهی‌ها حلال گوشت مى باشند؟

پاسخ: اگر به تصدیق اهل اطّلاع داراى فلس باشند حلالند و الاّ حرام مى باشند.


منبع:tebyan.net