.svg)
احکام شرعی برای مصرف و خوردن گیاهان دریایی
پارسینه: استفاده از طعام دیگران با تعارف یا بدون تعارف در حالی که نمی‌توان اطمینان حاصل کرد که صاحب آن راضی است یا نه جایز است؟
سوال: استفاده از طعام دیگران با تعارف یا بدون تعارف در حالی که نمی‌توان اطمینان حاصل کرد که صاحب آن راضی است یا نه جایز است؟
ج) چنان چه از ظاهر حال دوستان، رضایت به استفاده از غذای آن‌ها حاصل شود مانعی ندارد مگر آنکه بدانیم ظاهراً تعارف می‌کند و قلباً رضایت ندارد و در منزل خویشان و اقوامی که اجازه می‌دهند انسان وارد شود استفاده از خوراکی هائی که در اختیار انسان می‌گذارند مانعی ندارد. (تحریر الوسیله امام، ج. ۲، ص. ۱۶۹، م. ۲۸ و ۲۹)
در این مطلب به طرح چند پرسش و پاسخ درباره احکام خوراکی‌ها پرداخته ایم:
سۆال: در سال آینده من برای ادامه تحصیل به کشوری که عموم مردم مسلمان نیستند خواهم رفت، آن غذا‌هایی که در رستوران صرف می‌شود (احتمال قوی می‌دهم که صاحبش مسلمان نیست و خمس و زکات نمی‌دهد، چون عموم مردم مسلمان نیستند) یا مثلاً در خانه کافر صرف می‌شود اشکال دارد یا نه؟
اگر صاحب رستوران مسلمان هست و اعلام می‌کند که مواد غذایی این رستوران با رعایت احکام ذبح و طهارت شرع اسلام تهیه می‌شود، مشکلی ندارد.
در مورد خمس و زکات هم ملاک همانی هست که در پاسخ اولی عرض شد. تا وقتی یقین ندارید، وظیفه‌ای بر شما نیست.
در مورد رستوران‌های غیر مسلمانان نیز از خرید و استفاده مواد غذایی گوشتی خودداری کنید. اما از مواد غذایی دیگر، مثل: برنج، سالاد و…، تا وقتی یقین بر نجاستش ندارید، می‌توانید استفاده کنید.
نکته: دیگر اینکه برخی از مراجع تقلید اهل کتاب را پاک می‌دانند و لذا از این جهت کار شما راحت می‌شود. به عقیده این گروه از فق‌ها اگر اهل کتاب با شراب و گوشت خوک و مردار نجس نشوند و مراعات نجس و پاکی را بکنند پاک خواهند بود.
از مراجعی که اهل کتاب را پاک می‌دانند: آیات عظام مرحوم فاضل لنکرانی، مرحوم تبریزی، سیستانی، وحید خراسانی و رهبر معظم انقلاب می‌باشند.
البته از این گروه هم برخی احتیاط در اجتناب دارند که واجب نیست.
(توضیح المسائل مراجع، ج. ۱، مسئلة ۱۰۶ و ذیل آن)
(و اجوبه الاستفتائات، ج. ۱، سۆال ۳۲۴ و ۳۲۵)
سوال: حکم خوردن بستنی در جایی که صاحب آن هندو است؛ و افرادی که در این بستنی فروشی کار می‌کنند همگی مسیحی اند هستند چیست؟
اگر بستنی به وسیله ماشین آلات تهیه و بسته بندی می‌شود به نحوی که در هیچ یک از مراحل تهیه و تولید و توزیع و فروش، بستنی با رطوبت دست و بدن کارگران تماسی ندارد خوردن آن اشکالی ندارد.
همچنین در صورتی که در یکی از این مراحل بستنی به نحوی با رطوبت دست و بدن کارگران تماسی پیدا کند بنا بر نظر آن دسته از مراجع تقلید که نظرشان بر طهارت اهل کتاب (یهودی، مسیحی و..) است، خوردن این بستنی اشکالی ندارد. اما بنا بر نظر آن دسته از مراجع تقلیدکه نظرشان بر نجاست اهل کتاب است، خوردن این بستنی اشکال دارد.
فقهاء شیعه در باره نجاست کفار تقریبا اتفاق نظر دارند [۱]؛ اما موضوع نجاست اهل کتاب از موارد اختلافی میان فقهاء شیعه است.
۱. نجاست تمام کفار و از جمله اهل کتاب، که مرحوم آیت الله گلپایگانی از طرفداران این نظریه بوده و در کتاب خود (نهایه الافکار فی نجاسه الکفار) به بیان نظریة خودشان پرداخته اند. چنان که مرحوم امام خمینی نیز معتقد به نجاست اهل کتاب بوده اند. [۲]۲. پاک بودن اهل کتاب و نجاست سایر کفار، این نظریه نیز طرفداران بسیاری دارد [۳]. روایتی از امام رضا (علیه السلام) نیز می‌تواند تأیید کننده این نظریه باشد [۴].
۳. تمام انسان‌ها را پاک دانسته، نجاست آن‌ها را بدین دلیل می‌دانند که آن‌ها از نجاساتی همانند گوشت خوک و شراب استفاده نموده و به دلیل تماس با آن نجاسات، نجس می‌شوند و بر این اساس اگر اطمینان یابیم که آن‌ها بعد از تماس با این نجاسات، اقدام به شستشو و پاکیزه نمودن خود نموده اند، دیگر نمی‌توان خود آن‌ها را نجس دانست.
بر این اساس، چون هندو اهل کتاب نیست بنا بر فتوای همه فقیهان نجس بوده و در صورتی که بستنی با رطوبت دست و بدن او تماسی پیدا کند خوردن آن اشکال دارد.
بنابر این برای یافتن وظیفه خود باید به فتوای مرجع تقلید خود مراجعه کنید.
سۆال: استفاده از طعام دیگران با تعارف یا بدون تعارف در حالی که نمی‌توان اطمینان حاصل کرد که صاحب آن راضی است یا نه جایز است؟
جواب: چنانچه از ظاهر حال دوستان، رضایت به استفاده از غذای آن‌ها حاصل شود مانعی ندارد مگر آنکه بدانیم ظاهراً تعارف می‌کند و قلباً رضایت ندارد و در منزل خویشان و اقوامی که اجازه می‌دهند انسان وارد شود استفاده از خوراکی‌هایی که در اختیار انسان می‌گذارند مانعی ندارد. (ر. ک: تحریر الوسیله امام، ج. ۲، ص. ۱۶۹، م. ۲۸ و ۲۹)
سۆال: خوردن میوه درختی که در مسجد رشد کرده است و یا خوردن عسلی که بر روی درخت مسجد است چه حکمی دارد؟
جواب: استفاده از میوه برای عموم تابع نوع وقف درخت است و فرقی بین مساجد نیست و، اما خوردن عسل زنبوری که ملک کسی نیست اشکال ندارد. (ر. ک: استفتائات رهبری، ج. ۱، ص. ۱۲۷)
سۆال: آیا می‌توانیم در کشور‌های خارجی در رستوران‌هایی که آشپز و پیشخدمت‌ها مسیحی هستند، غذا‌های غیر گوشتی مثل سبزیجات و ماهی و تخم مرغ بخوریم یا نه؟
جواب: اگر یقین به ملاقات آن‌ها با رطوبت به بدن کافر باشد نجس است و نباید بخورید. (استفتاثات امام (ره)، ج. ۲، ص. ۵۰۸.)
و چند استفتاء در باب احکام خوراکی‌ها از آیة الله خامنه‌ای دام ظله:
سۆال: آیا مصرف گیاهان دریایى جایز است؟
پاسخ: اشکال ندارد.
سۆال: ماهى حرام گوشت که در آب مرده نجس است؟
پاسخ: مرده حیوانى که خون جهنده ندارد، (همانند مار و ماهى) نجس نیست.
سۆال: اگر کشمش را در روغن سرخ کنیم پاک است یا نجس؟ اگر نجس است طریقه صحیح پخت عدس پلو چیست؟ در مورد خرما چطور؟
پاسخ: در هر دو مورد پاک است.
سۆال: حکم خوردن قرص‌هاى مخمر آبجو (براى چاقى) چیست؟
پاسخ: اگر مسکر نباشد، مانع ندارد.
سوال: من در ژاپن زندگى مى‌کنم. دخترى ۶ ساله دارم که در مدرسه ژاپنى درس مى‌خواند. در مدرسه ژاپن به بچه‌ها غذا مى‌دهند که گاهى در آن گوشت خوک هست. از آنجا که جدا کردن غذاى فرزندمان از غذاى دیگران هم مشکل است و هم از جهات روحى روى بچه تأثیر منفى دارد و همچنین هنوز به سن تکلیف نرسیده‌اند سۆالم این است که تکلیف چیست؟ آیا الزاماً باید غذاى او را جدا کنیم ولو با حرج باشد؟ و یا اشکالى ندارد و مى‌تواند با همکلاسى‌ها تغذیه کند ولو گوشت خوک در غذا باشد؟ ضمناً در بعضى رساله‌ها دیدم که خوراندن چیز نجس به اطفال اگر زیان نداشته باشد اشکال ندارد. آیا سۆال اول من هم از این باب است؟
پاسخ: خوراندن گوشت خوک و چیز نجس به بچه حرام مى‌باشد، و در فرضى که شما چنین کارى را نمى‌کنید وظیفه‌اى براى منع ندارید.
منبع: ایران ناز
ارسال نظر